Κώστας Σαμαράς
Παρόλο που δεν μπορούν ακόμα να μιλήσουν, τα μωρά προσπαθούν να επικοινωνούν με τους γονείς και τα άτομα που τα φροντίζουν. Πολλοί νέοι γονείς νιώθουν μπερδεμένοι προσπαθώντας να προσαρμοστούν στις ανάγκες του μωρού τους. Μετά από δύο ή τρία παιδιά, θα μπορούσε να γίνει λίγο πιο εύκολο, αλλά για το πρώτο μωρό, είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τι χρειάζονται ανά πάσα στιγμή.
Τα μωρά είναι πιο έξυπνα από ό, τι πιστεύουμε και χρησιμοποιούν αντανακλαστικά για να γνωστοποιήσουν τις ανάγκες τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι γονείς πολλών παιδιών καταλαβαίνουν αμέσως τι θέλουν και θα μπορούσε να τους χαρακτηρίσει κανείς και γητευτές μωρών. Έχουν κάνει πολλή πρακτική στην κατανόηση των ζωτικών κινήσεων και ήχων των μωρών.
Η Priscilla Dunstan, ειδικός σύμβουλος γονιών από την Αυστραλία, κατέληξε σε μια διορατική θεωρία σχετικά με τις μεθόδους επικοινωνίας των νεογνών. Η Dunstan πιστεύει ότι τα μωρά χρησιμοποιούν αναγνωρίσιμα ηχητικά αντανακλαστικά και κινήσεις σώματος για να επικοινωνούν με διαφορετικές διαθέσεις και ανάγκες.
Πολλοί ειδικοί γλωσσομάθειας και παιδιατρικοί επιστήμονες δεν έχουν δώσει την πλήρη συγκατάθεσή τους για τη δουλειά της Dunstan, αναφέροντας την ανάγκη για ακαδημαϊκές δοκιμές και τυποποιημένες κλινικές δοκιμές. Η Dunstan έκανε παρατηρήσεις και έρευνες μικρής κλίμακας για να επαληθεύσει τη θεωρία της, δηλώνοντας ότι πρέπει να εργαστούν γρήγορα για να δημιουργήσουν ένα χρήσιμο σύστημα για τους γονείς και ότι οι κλινικές δοκιμές θα μπορούσαν να διαρκέσουν για χρόνια.
Η Dunstan ήταν καλεσμένη στην εκπομπή της Oprah Winfrey το 2006, όπου έλαβε θετικές κριτικές της απίστευτης δουλειάς της. Σύμφωνα με την Oprah, «Για κάθε νέα μητέρα, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή της. Μου αρέσει.»
Ακολουθεί μια περίληψη των μεθόδων που αναφέρονται από το σύστημα γλώσσας των μωρών της Dunstan.
Μέθοδος 1: Τύποι κραυγών
Το κλάμα που ζητάει: Τα μωρά αγαπούν την προσοχή. Αν τα μωρά κλαίνε συνεχόμενα, αφήνοντας 5-6 αναφιλητά κάθε φορά με μικρά διαλείμματα μεταξύ τους, πιθανότατα χρειάζονται κάποιον για να τα σηκώσει. Τα μωρά συνήθως καλούν όταν μόλις ξυπνήσουν ή φοβούνται κάτι, όπως βροντές ή ριπές ανέμου.
Το κλάμα της πείνας: Ξεκινάει συχνά σαν ένα αργό κλάμα, αλλά όταν γίνεται ανθεκτικό και έντονο, τα βρέφη είναι πιθανότατα πεινασμένα. Συνήθως δεν θα σταματήσουν μέχρι να φάνε. Το κλάμα της πείνας μπορεί επίσης να έρθει με ακουστικές κινήσεις της γλώσσας.
Το κλάμα των ενοχλήσεων: Αυτό το κλάμα διακρίνεται από τις κινήσεις του μωρού και τις δυσάρεστες συσπάσεις, όπως ένας ενήλικας με την ίδια διάθεση. Αν αισθάνονται πάρα πολύ ζέστη ή έχει γεμίσει η πάνα, συνήθως έχουν νευρικό κλάμα ενώ κλωτσάνε μέχρι κάποιος να τα φροντίσει.
Το κλάμα πόνου: Το κλάμα πόνου είναι πιο έντονο και πιο επίμονο από άλλα. Όταν ένα μωρό είναι άρρωστο, πονάει ή έχει κολικούς, πιθανότατα θα κλαίει ανεξέλεγκτα μέχρι να του φύγει ο πόνος. Αν έχετε δοκιμάσει το τάισμα, την αλλαγή πάνς, το μπάνιο, τον ύπνο, το φαγητό, το παιχνίδι, και το παιδί εξακολουθεί να κλαίει, μπορεί να είναι σε σοβαρό πόνο. Εάν δεν μπορείτε να εντοπίσετε την πηγή, είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε αμέσως έναν παιδίατρο.
Ξαφνικό κλάμα: Αυτό το κλάμα είναι εύκολο να αναγνωριστεί. Το μωρό θα είναι νυσταγμένο ή θα χασμουριέται. Όταν δεν το βάλουν για ύπνο, θα αρχίσει να κλαίει απαλά και να κλωτσάει.
Περιβαλλοντικό κλάμα: Αν τα μωρά δεν είναι ικανοποιημένα με τις τρέχουσες περιβαλλοντικές συνθήκες, μπορεί να αφήσουν κάποιο ομοιόμορφο κλάμα. Μπορούν επίσης να φωνάξουν με αυτόν τον τρόπο όταν φοβούνται ήχους, αίσθημα ζεστού ή κρύου, ή απλώς βαριούνται και έχουν διάθεση να παίξουν.
Φυσιολογικό κλάμα: Τα μωρά αφήνουν αυτό το κλάμα όταν αισθάνονται κολικούς, έχουν φούσκωμα ή ερεθισμό. Εάν αντιμετωπίζουν προβλήματα με ούρηση ή αφόδευση, εκφράζουν τον πόνο και την ταλαιπωρία τους μέσα από μια ξαφνική κραυγή.
Μέθοδος 2: Τύποι κινήσεων
Περιστροφή κεφαλιού: Εκτός από το αν είναι άβολα ή ανήσυχα, αυτή είναι μια χαλαρωτική κίνηση. Τα μωρά τείνουν να περιστρέφουν τα κεφάλια τους στα πλάγια όταν πρόκειται να κοιμηθούν. Εάν το κάνουν όταν κλαίει επίμονα, μπορεί να πονάνε ή νιώθουν δυσφορία.
Σφίξιμο γροθιάς: Αυτό είναι ίσως ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία στον κόσμο της φροντίδας του μωρού, αλλά ορισμένοι γονείς το παρερμηνεύουν θεωρώντας ότι το βρέφος πονάει. Ίσως, αλλά όχι πάντα. Η γροθιά είναι συνήθως ο τρόπος του μωρού που δείχνει ότι πεινάει. Θα βγάλει κλάμα πείνας αν δεν φάει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα σφίγγοντας τη γροθιά του. Θα χαλαρώσει τα χέρια του όταν είναι χορτάτο και ικανοποιημένο.
Κούνημα χεριών: Αυτός είναι ο τρόπος του μωρού να επικοινωνεί όταν φοβάται ή νιώθει ξαφνικά συναισθήματα. Όταν ξυπνούν ξαφνικά ή αιφνιδιάζονται από ένα δυνατό θόρυβο, τα χέρια τους μπορεί να κουνιούνται από αντανακλαστικά. Τότε πρέπει να σηκώσετε το μωρό, να το ηρεμήσετε ή να τραγουδήσετε για να το ηρεμήσετε.
Αψίδα της πλάτης: Αυτό είναι συνήθως κίνηση για την αντιμετώπιση του πόνου. Για τα βρέφη ηλικίας κάτω των δύο μηνών, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχουν κολικούς ή φούσκωμα. Ανυψώνουν τις πλάτες τους για να διευκολύνουν τη δυσφορία. Θα μπορούσε επίσης να σημαίνει ότι είναι χορτάτα πλήρως και αισθάνονται καλά. Για τα βρέφη ηλικίας άνω των δύο μηνών, η πλάτη συνήθως σημαίνει εξάντληση ή περιβαλλοντική δυσφορία.
Σήκωμα των ποδιών: Αυτή είναι μια άλλη κίνηση για την αντιμετώπιση του πόνου. Μπορεί να προσπαθούν να διαχειριστούν αέρια ή κολικούς συμπιέζοντας τη κοιλιά με τα πόδια τους. Εάν τα μωρά είναι σε καλή κατάσταση, αυτό μπορεί να σημαίνει μόνο ότι είναι ευτυχισμένα και σε μια παιχνιδιάρικη διάθεση.
Πιάσιμο αυτιού: Το μωρό σας πιθανότατα θα αρπάξει τα αυτιά του επειδή προσπαθεί να συνηθίσει στα διάφορα μέρη του σώματός του. Μπορεί επίσης να τρίβει τα αυτιά και τα μάτια του όταν κοιμάται ή κουράζεται. Ωστόσο, εάν η κίνηση αυτή συνεχιστεί σε συνδυασμό με κλάματα, συμβουλευτείτε έναν παιδίατρο αμέσως. Αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι ενός ελαττώματος στο αυτί ή μιας λοίμωξης.
Μέθοδος 3: Ανακλαστικοί ήχοι
‘Eh’ – Τα μωρά κάνουν αυτό τον ήχο όταν προσπαθούν να ρευτούν ή να απελευθερώσουν αέρα. Μπορεί να μην ακούγεται ή, όταν ο αέρας είναι υπερβολικός, αυτός ο ήχος ακούγεται αρκετά δυνατά.
‘Neh’ – Τα μωρά κινούν συνεχώς τις γλώσσες τους και αυτό μπορεί να είναι αρκετά ακουστικό όταν είναι πεινασμένα. Από φυσικό ένστικτο, τα νεογέννητα βρέφη ξέρουν πώς να πιπιλίζουν μετακινώντας τις γλώσσες τους προς τα πάνω. Όταν είναι πεινασμένα, αρχίζουν να κάνουν αυτό το ήχο αντανακλαστικά. Εάν δεν φάνε αμέσως, μπορεί να ακολουθήσει κλάμα πείνας.
‘Heh’ – Τα μωρά κάνουν αυτό τον ήχο όταν νιώθουν άβολα ή είναι τρομοκρατημένα. Συχνά το κάνουν σε συνδυασμό με μια κίνηση κουνήματος χεριών. Όταν ζεσταίνονται ή έχουν ανάγκη από μια αλλαγή πάνας, βγάζουν αντανακλαστικά τον ήχο ‘heh’ προσπαθώντας να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους για να διευκολύνουν την δυσφορία.
‘Owh’ – Αυτός είναι ο πιο χαριτωμένος ήχος μωρού. Το κάνουν τέτοιο ήρεμο τρόπο. Όταν τα μωρά εξαντλούνται και χρειάζονται ξεκούραση, χασμουριούνται αντανακλαστικά αφήνοντας ένα ήχο ‘owh’ τα χείλη τους πιέζονται ανοικτά σε σχήμα Ο.
‘Eairh’ – Αυτός ο ήχος μεταφέρει αισθήματα πόνου και ενόχλησης από φούσκωμα, κολικούς ή δυσκοιλιότητα. Εάν το μωρό είναι άρρωστο και πονάει σωματικά, συνήθως θα κάνει αυτό τον ήχο πολύ πριν ξεκινήσει ένα επίπονο κλάμα.
Η γλώσσα σώματος Dunstan είναι έξυπνη και χρήσιμη. Οι γονείς μπορούν να μελετήσουν την πλήρη θεωρία σε DVD για να κατανοήσουν καλύτερα τα νεογέννητά τους. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι αυτή η θεωρία δεν είναι λεπτομερής, ανεξάρτητα από το πόσο εκτεταμένη μπορεί να είναι. Τα μωρά σε διαφορετικά κλίματα και περιβάλλοντα μπορεί να έχουν άλλα αντανακλαστικά και αντιδράσεις.
Επίσης, τα παιδιά που γεννιούνται με ιατρικές καταστάσεις θα είναι πιθανότατα περισσότερο ευερέθιστα και ευάλωτα και απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα. Οι γονείς πρέπει να είναι προσεκτικοί και υπομονετικοί με τα νεογέννητά τους να τα κατανοούν πλήρως, μέχρι να αρχίσουν να μιλούν
