Κώστας Σαμαράς
Παπαφλέσσας: Πόσο κόστισε η ταινία του παλιού ελληνικού κινηματογράφου
Δεν γίνεται 25η Μαρτίου χωρίς να προβλήθει στην ελληνική τηλεόραση η ταινία του 1971 για τον Παπαφλέσσα. Πρόκειται για μια ταινία που γαλούχησε γενιές και γενιές και σταθερή αξία του παλιού ελληνικού κινηματογράφου.
Η παραγωγή έφερνε τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ με ελικόπτερο στα γυρίσματα
Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Αλέκος Αλεξανδράκης, Άγγελος Αντωνόπουλος, Κάτια Δανδουλάκη, Λαυρέντης Διανέλλος και ένα λαμπερό καστ πρωταγωνιστών της πρώτης γραμμής του ελληνικού κινηματογράφου συναντήθηκαν σε μία ταινία αφιερωμένη στο έπος της ελληνικής επανάστασης.
Τα πιο ενδιαφέροντα, όμως, είναι όλα αυτά που δεν φαίνονται απαραίτητα στην υπερπαραγωγή δύο γεμάτων ωρών. Η ταινία έκοψε σχεδόν 300.000 εισιτήρια τη χρονιά που κυκλοφόρησε. Στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, δε, πήρε τα βραβεία Καλύτερης Σκηνοθεσίας και αρτιότερης παραγωγής. Και όχι άδικα, αφού ο «Παπαφλέσσας» κόστισε 12 εκατ. δραχμές, ποσό αστρονομικό για την εποχή του, με υπερσύγχρονα μηχανήματα κινηματογράφησης από τη Γαλλία. Αυτό καθιστά την ταινία μία από τις μεγαλύτερες υπερπαραγωγές του ελληνικού σινεμά.
Η ταινία θεωρήθηκε η καλύτερη στιγμή στην καριέρα του Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Ο ίδιος εκείνη την περίοδο ανέβαζε μαζί με τη Βουγιουκλάκη το έργο «Βασίλισσα Αμαλία» στο θέατρο Αλίκη, έτσι η παραγωγή τον έφερνε μετά την παράσταση με ελικόπτερο στη Λάρισα, στο στούντιο που γινόντουσαν τα γυρίσματα εσωτερικού χώρου, και τον ξαναγύριζε πίσω πάλι με ελικόπτερο για να προλάβει να είναι πάλι την επόμενη μέρα πίσω στην ελληνική σκηνή.
Οι συνθήκες των γυρισμάτων, τα οποία κράτησαν σχεδόν τρεις μήνες, ήταν αρκετά σκληρές, καθώς ήταν χειμώνας και έκανε πολύ κρύο πάνω στα βουνά. Οι πρωταγωνιστές θυμούνται να ξυπνούν τέσσερις το πρωί για να προλάβουν την ανατολή του ήλιου και να τους τρίβουν με τσικουδιά τα πόδια και ρακί την πλάτη, ώστε να καταφέρουν να ζεσταθούν. Ο μόνος που επέμενε αγόγγυστα την ταλαιπωρία, ήταν ο παλαίμαχος ηθοποιός Λαυρέντης Διανέλλος.
Αστεία στιγμιότυπα για τη ταινία για τον Παπαφλέσσα
Η Κάτια Δαδουλάκη και η δυσκολία της να ιππεύει άλογα λόγω της μυωπίας της
Η Κάτια Δανδουλάκη, όμως, ταλαιπωρήθηκε και με τ’ άλογα που έπρεπε να ιππεύσει. «Ήμουν αρκετά μύωψ εκείνη την εποχή, με εννιά βαθμούς μυωπία. Όταν γυρίζαμε πλάνα που ήμουν πάνω στο άλογο και το συνεργείο βρισκόταν διακόσια μέτρα μακριά, για να καταλάβω ότι έπρεπε να ξεκινήσω, μου κουνούσαν σημαίες» θυμάται η ηθοποιός.
Όσο για τις κάμερες φαίνεται ότι δεν είχαν καθόλου εμπιστοσύνη στην κινηματογραφική Κατερινιώ, καθώς, όταν την έβλεπαν να πλησιάζει με το άλογο, απομακρύνονταν, γιατί δεν ήξεραν που θα το καταφέρει να το σταματήσει. Παρόμοια εμπειρία είχε η ηθοποιός και με τα όπλα που έπρεπε να χρησιμοποιήσει. «Καλά όταν έπιασα καρυοφύλλι, η άσχετη, η ανίκανη, όλοι εκεί διασκέδαζαν πάρα πολύ. Αλλά έλεγα τι να κάνω; Θα το πιω και αυτό το ποτήρι» θυμάται, επίσης, η Κάτια Δανδουλάκη.
Από τις αστείες στιγμές του «Παπαφλέσσα», ήταν εκείνες οι σκηνές που συμμετείχε ο Φερνάντο Σάντσο. Στην ταινία, υποδύθηκε τον Μαχμούτ Αλή Πασά Δράμαλη, αλλά ταυτόχρονα, επειδή εκείνη την περίοδο είχαν ξεκινήσει τα γυρίσματα των Σουλιωτών και χρειάζονταν κάποιον να παριστάνει τον Αλή Πασά εκεί, συμμετείχε και στις δύο ταινίες παράλληλα. Ο Ισπανός ηθοποιός που δεν ήξερε καθόλου ελληνικά και κλήθηκε να υποδυθεί δύο διαφορετικούς αλλά πολύ όμοιους μεταξύ τους ρόλους, δημιούργησε ένα διασκεδαστικό χάος. Δεν κατάλαβε ούτε τον ένοιαζε κάθε φορά για ποια ταινία έπαιζε. Δεν μάθαινε καμία ατάκα, αλλά μετρούσε από μέσα του μέχρι το δέκα, ώστε να τελειώσει η σκηνή, ενώ ανοιγόκλεινε το στόμα του και μετά στο μοντάζ έβαζαν κάποιον άλλον να μιλάει ελληνικά από πάνω του.
Στις περισσότερες σκηνές της ταινίας, όπως περιγράφει ο Θάνος Παπαχάμος στο βίντεο που ετοίμασε για την εκπομπή «Στούντιο 4», το πλήθος κόσμου, σε μάχες με τα γιαταγάνια και τα καρυοφύλλια, άλλοτε Έλληνες άλλοτε Τούρκοι, δεν είναι παρά εκατοντάδες στρατιώτες που έτυχε τότε να κάνουν τη θητεία τους στον ελληνικό στρατό. Οι στρατιώτες ήταν και εκείνοι που ταλαιπωρήθηκαν περισσότερο στα γυρίσματα, αφού κάποιος θα μπορούσε να έχει σκοπιά 00:00 – 02:00 και στις 6:00 το πρωί να έπρεπε να πάει και να βοηθήσει στην ταινία. Σε κάποιους που δεν τους έκαναν τα παπούτσια τους άφηναν με αυτά που είχαν έρθει. Φορούσαν δηλαδή τους τούρκικες φορεσιές και από κάτω ήταν με τα άρβυλα του στρατού.
Τέλος, δεν έλειψαν από την ταινία οι κόντρες και οι τσακωμοί. Κάποτε ο διευθυντής παραγωγής διαφώνησε με τον υπεύθυνο για τα ειδικά εφέ της ταινίας, ο οποίος αποχώρησε στη μέση του γυρίσματος. Ο άνθρωπος της παραγωγής δεν υπήρχε περίπτωση να του ζητήσει συγγνώμη και έτσι άρχισε ν’ ανάβει μόνος του τα φυτίλια από τα κανόνια. Μόλις ακουμπάει το φυτίλι από το τέταρτο κανόνι, αυτό σκάει αμέσως πάνω του. Το συνεργείο που έσπευσε αμέσως να τον βοηθήσει, τον βρήκε όρθιο το μαλλί και το πρόσωπό του κατάμαυρο. Φυσικά τους έπιασαν γέλια.
