Κώστας Σαμαράς
Τι σημαίνει HDL, Γ-GT, ΤΚΕ; Αν οι εξετάσεις αίματος που σου έγραψε ο γιατρός σου φαίνονται ακατανόητες, δες εδώ τι σημαίνουν για την υγεία σου τα αποτελέσματά τους.
Συνεργάστηκε η δρ Αναστασία Μοσχοβάκη, ιατρός, ειδικός παθολόγος
Παίρνουμε ως δεδομένο ότι κάνεις κάθε χρόνο –ή με τη συχνότητα που σου συνιστά ο γιατρός σου– ένα προληπτικό check-up: Εξετάσεις αίματος, ούρων και πιθανώς πιο εξειδικευμένες ανάλογα με τον τρόπο ζωής, την ηλικία και το ιατρικό σου ιστορικό.
Μήπως όμως όταν παίρνεις τα αποτελέσματα, σου φαίνονται όλα… κινέζικα και δεν μπορείς να καταλάβεις τελικά τι εξετάσεις έκανες και ποια όργανα και λειτουργίες του οργανισμού σου ελέγχθηκαν; Προφανώς ο γιατρός σου είναι αυτός που θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα και θα λύσει κάθε σου απορία. Μέχρι να πας όμως στο γιατρό, δες εδώ χρήσιμες πληροφορίες για τις εξετάσεις αίματος που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις τι σημαίνουν τα αποτελέσματα.
Τι είναι η «γενική αίματος»
Είναι μια εξέταση που μετρά διάφορα στοιχεία και τιμές του αίματος με στόχο
μια γενική εκτίμηση της λειτουργίας του οργανισμού και του αίματός σου. Ανάμεσα στα στοιχεία που εξετάζονται συμπεριλαμβάνονται ο αιματοκρίτης, η αιμοσφαιρίνη, τα αιμοπετάλια, τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια. Στη γενική αίματος συμπεριλαμβάνεται η Τ.Κ.Ε. (Tαχύτητα Kαθίζησης Eρυθρών), εξέταση που μπορεί να εντοπίσει τυχόν φλεγμονές, λοιμώξεις ή διαταραχές στον οργανισμό. Στη γενική αίματος γίνεται συνήθως επίσης μέτρηση του σιδήρου και της φεριτίνης ορού (της «αποθήκης σιδήρου» στον οργανισμό
σου).
Βιοχημικές εξετάσεις
Πρόκειται για εξετάσεις που μετρούν διάφορους δείκτες και ουσίες στο αίμα και δίνουν μια εικόνα για την υγεία διαφόρων οργάνων και λειτουργιών του οργανισμού.
‣ Λιπίδια: Η εξέταση αυτή συμπεριλαμβάνει τη μέτρηση της ολικής χοληστερίνης, της HDL («καλή» χοληστερίνη), LDL («κακή» χοληστερίνη), των τριγλυκεριδίων και των ολικών λιπιδίων. Μπορεί ο γιατρός να «γράψει» όλες τις παραπάνω εξετάσεις ή ορισμένες.
Να θυμάσαι ότι κάθε είδος λιπιδίων μετριέται χωριστά, ωστόσο ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων είναι που θα δώσει στο γιατρό μια πλήρη εικόνα για το λιπιδαιμικό σου προφίλ, όπως λέγεται, το οποίο συνδέεται με τον κίνδυνο που έχεις για καρδιαγγειακά νοσήματα.
‣ Σάκχαρο, σάκχαρο νηστείας και HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη): Πρόκειται για τρεις βασικές εξετάσεις που μετρούν τα σάκχαρα στο αίμα και εκτιμούν τον κίνδυνο
για διαβήτη. Το σάκχαρο νηστείας είναι μια εξέταση σακχάρου που γίνεται με συγκεκριμένες οδηγίες από το γιατρό και είναι πολύ πιο ακριβής εξέταση από την απλή μέτρηση σακχάρου,
ενώ η HbA1c αντικατοπτρίζει το μέσο όρο του σακχάρου στο αίμα κατά τους
προηγούμενους 2-3 μήνες.
‣ Ηπατικοί δείκτες: Πρόκειται για ένα σύνολο εξετάσεων που ελέγχουν την κατάσταση του ήπατος (συκώτι), της χοληδόχου κύστης και του παγκρέατος, ενώ μπορεί να σχετίζονται με αυτοάνοσα νοσήματα και ηπατίτιδες. Οι ηπατικοί δείκτες που συνήθως συνταγογραφούνται είναι οι τρανσαμινάσες ή αμινοτανσφεράσες -SGOT και SGPT, η Γ-γλουταμυλική τρανσφεράση (γ-GT), η χολερυθρίνη και η αλκαλική φωσφατάση (ALP).
‣ Έλεγχος νεφρών: Ουρία, ουρικό οξύ και κρεατινίνη. Οι τρεις αυτές εξετάσεις αίματος θα δώσουν στο γιατρό μια γενική εικόνα για την κατάσταση των νεφρών.
‣ Δείκτες θυρεοειδούς: Η TSH, η T4 και η T3 είναι τρεις θυρεοειδικές ορμόνες που οι τιμές τους δείχνουν την κατάσταση λειτουργίας του θυρεοειδούς.
‣ CPK (Κινάση της κρεατίνης): Η CPK είναι ένα ένζυμο και πρόκειται για έναν από τους βιοχημικούς δείκτες που εξετάζονται σε περίπτωση υποψίας εμφράγματος (CK-MB). Γενικά, η CPK μετρά τη μυϊκή κόπωση.
‣ Μέταλλα και βιταμίνες: Συχνά ο γιατρός θέλει να μάθει τις τιμές τους στον οργανισμό, καθώς, όταν συνεκτιμώνται με άλλα αποτελέσματα, μπορεί να αποκαλύψουν ένα πρόβλημα υγείας. Αυτά που συνήθως μετράμε είναι τα εξής: Ασβέστιο, νάτριο, κάλιο, φώσφορος, μαγνήσιο, βιταμίνες Β12 και D3 καθώς και φυλλικό οξύ.
Οι εξετάσεις αίματος που μπορεί να περιλαμβάνει ένα «κλασικό» τσεκ απ
Γενική αίματος, ΤΚΕ, σάκχαρο ορού, ουρία, κρεατινίνη, ουρικό οξύ, ολική χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, HDL, LDL, SGPT (ALT), SGOT (AST), Γ-GT, ALP (αλκαλική φωσφατάση), σίδηρος, CPK, φερριτίνη, LDH, νάτριο, κάλιο, φώσφορος, μαγνήσιο.
