Κώστας Σαμαράς
H ινομυαλγία είναι ένα σύνδρομο που προσβάλει τους μύες, τους συνδέσμους και τους τένοντες, προκαλώντας πόνο, παράλληλα με κόπωση και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και χρόνια.
Ο ασθενής νιώθει να υποφέρει από τις κομμάρες που προκαλεί η χειρότερη μορφή γρίπης, ξυπνάει κάθε μέρα στην κατάσταση αυτή και δυσκολεύεται να κάνει ακόμη και απλά πράγματα. Ευτυχώς, όμως, δεν προκαλεί μόνιμες βλάβες.
Ινομυαλγία: Προσβάλει κυρίως γυναίκες 35-55 ετών
Υπολογίζεται ότι μπορεί να προσβάλλει 2-8% του πληθυσμού (αμερικανικού απ’ όπου και οι μελέτες). Η ινομυαλγία είναι πιο συχνή στις ηλικίες μεταξύ 35 και 55, ενώ φαίνεται να προσβάλλει περισσότερο γυναίκες, σε ποσοστό περίπου 80%.
Το πιο συνηθισμένο διαγνωστικό σύμπτωμα είναι η ευαισθησία κάποιων σημείων σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος. Η άσκηση πίεσης στα σημεία αυτά προκαλεί ιδιαίτερη ένταση και πόνο. Οι ασθενείς με ινομυαλγία έχουν μειωμένο όριο αντοχής στον πόνο, λόγω αυξημένης ευαισθησίας του εγκεφάλου σε μηνύματα πόνου που προέρχονται από διάφορα μέρη του σώματος μέσω του νευρικού συστήματος.
Ο πόνος της ινομυαλγίας χειροτερεύει από το στρες, τις αλλαγές του καιρού, τους θορύβους και το άγχος.
Δεν γίνεται αντιληπτή από το περιβάλλον του ασθενούς
Οι άνθρωποι του περιβάλλοντος του ασθενούς δεν αντιλαμβάνονται τον πόνο και το αίσθημα κόπωσης που τον βασανίζουν, γιατί δεν υπάρχουν σοβαρά εξωτερικά σημεία της νόσου. Τα άτομα που πάσχουν από ινομυαλγία συνήθως φαίνονται καλά στην όψη, ενώ αισθάνονται πολύ άσχημα. Η ινομυαλγία δεν είναι ορατή και συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή από το περιβάλλον του ασθενούς.
Το άτομο με ινομυαλγία αντιμετωπίζεται με δυσπιστία και σκεπτικισμό και/ή θεωρείται ως τεμπέλης και υπερβολικός από το περιβάλλον του και ενίοτε από επαγγελματίες της υγείας, γεγονός το οποίο προσθέτει επιπλέον ψυχολογικό και σωματικό πόνο.
Ως εκ τούτου συνήθως ταλαιπωρείται αρκετά χρόνια προτού λάβει τη σωστή διάγνωση.
Ινομυαλγία: Τα συμπτώματα της
• Πόνος και δυσκαμψία σε μύες, τένοντες, συνδέσμους και σε περιοχές γύρω από τις αρθρώσεις, αλλά και σε ένα μέρος του σώματος ή διάφορες περιοχές όπως τα άκρα, ο αυχένας ή η πλάτη. Αρχίζουν νωρίς το πρωί και χειροτερεύουν κατά την διάρκεια της ημέρας, καθώς εντείνονται οι δραστηριότητες του ατόμου
• Αίσθημα κόπωσης σε όλο το σώμα
• Έλλειψη ενέργειας και αντοχής
• Διαταραχή του ύπνου και αίσθημα ανεπαρκούς ξεκούρασης και ανανέωσης από τον ύπνο
Άλλα συμπτώματα
• αιμωδία (μούδιασμα), κακή κυκλοφορία ή πρήξιμο στα χέρια και τα πόδια
• Πονοκέφαλος, ευερεθιστότητα, μελαγχολική διάθεση
• Αφηρημάδα και δυσκολία συγκέντρωσης
• Ευαισθησία στις μυρωδιές, τους έντονους θορύβους και τις αλλαγές του καιρού
• Ξηροστομία
• Ξηροδερμία
• Ρινίτιδα
• Συχνή ανάγκη ούρησης ή ξαφνικό και επιτακτικό αίσθημα ανάγκης για ούρηση
• σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
• Έντονος πόνο στην περίοδο ή κατά την σεξουαλική πράξη
• Ευερέθιστο έντερο (δυσπεψία, πόνο στην κοιλιά, δυσκοιλιότητα η διάρροια)
Ινομυαλγία: Από τι προκαλείται
• Διαταραχή του βαθέως και χωρίς όνειρα ύπνου (non REM) που αναπαύει και ανανεώνει τον οργανισμό
• Υπερβολικό στρες, άγχος
• Τραυματισμός (σωματικός, ψυχικός)
Τα αίτια που προκαλούν την Ινομυαλγία δεν είναι γνωστά. Θεωρείται ότι υπάρχει μια γεννητική προδιάθεση και στην οποία ένα τραύμα φυσικό η ψυχικό, ακόμα και φαινομενικά μη αξιολογούμενο ως σημαντικό όπως χειρουργείο η και ίωση, μπορεί να προκαλέσει την έναρξη της. Τα συμπτώματα παρουσιάζονται εξαιτίας μιας υπερδραστηριοποίησης του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος κυρίως του Συμπαθητικού λόγω της μειωμένης παρουσίας μιας ορμόνης της σεροτονίνης η οποία παράγεται από το ίδιο μας το σώμα (Η γυμναστική και το ηλιακό φως αυξάνουν την παραγωγή της ).
Αυτή η υπερδραστηριότητα προκαλεί μείωση της αιμάτωσης των μυών και κάποιων περιοχών του εγκεφάλου. Αυτό προκαλεί μεταξύ των άλλων υποχώρηση της αιδούς εμφάνισης του πόνου. Υπενθυμίζουμε ότι οι ασθενείς που πάσχουν από ινομυαλγία είναι άτομα που αναφέρουν συχνά ότι κρυώνουν, κυρίως στα χέρια και τα πόδια. Ο κλασικός ρευματολογικός έλεγχος είναι αρνητικός. Τα συνήθη σημεία τα οποία είναι συνδεδεμένα με την ινομυαλγία είναι η βάση της κεφαλής, το επίπεδο Α5-Α7 του αυχένα, το μέσο του άνω ορίου του τραπεζοειδούς, η γωνία η/και η άνω επιφάνεια της ωμοπλάτης (υπερκανθιος μυς), ο επικόνδυλος, το άνω τεταρτημόριο του γλουτού, η οπίσθια επιφάνεια του μείζονος τροχαντήρα και η έσω επιφάνεια του γόνατος.
Η ΙΝΜ ονομάζεται πρωτοπαθής όταν δε συνοδεύεται από άλλες παθήσεις και δευτεροπαθής σε περιπτώσεις όπου προϋπάρχει άλλη πάθηση όπως: ρευματοειδής αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα, Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, Σύνδρομο Sjogren κ.α.
Έρευνες σε ασθενείς με ΙΝΜ έχουν δείξει:
• Δυσλειτουργία νευροδιαβιβαστών και μεταβολές στην νευροενδοκρινική δραστηριότητα.
• Χαμηλότερα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών σεροτονίνη και νοραδρεναλίνη που σχετίζονται με την αντίληψη του πόνου, ρύθμιση του ύπνου, διάθεση, άγχος
• Ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό ασθενών, της ουσίας Ρ που ευθύνεται με τη σειρά της για τη μεγιστοποίηση του πόνου και την υπεραισθησία του δέρματος και των μυών, όσον αφορά στα επώδυνα ερεθίσματα.
Η διάγνωση της Ινομυαλγίας γίνεται από εξειδικευμένο ρευματολόγο ή ειδικό παθολόγο ιατρό που θα αποκλείσει άλλες παθήσεις που μπορεί να έχουν συμπτώματα παρόμοια της ινομυαλγίας.
Το 1990, το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας καθιέρωσε τα διαγνωστικά κριτήρια της λεγόμενης «αόρατης» μέχρι τότε πάθησης, ως εξής:
• Ιστορικό διάχυτου άλγους, που διαρκεί τουλάχιστον 3 μήνες, και αφορά και στα τέσσερα τεταρτημόρια του σώματος και στον αξονικό σκελετό
• Ύπαρξη 11 – 18 ευαίσθητων σημείων (tender points) όπου όποια πίεση βάρους 4 κιλών προκαλεί πόνο
Ινομυαλγία: Αντιμετώπιση και θεραπεία
Η ινομυαλγία δε θεραπεύεται πλήρως. Η κατάσταση αυτή μπορεί να βελτιωθεί πάρα πολύ με τη βοήθεια του γιατρού και της οικογένειας.
Πολλές φορές η ασθένεια μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της, συνήθως, μετά από μήνες ή και χρόνια.
Ο γιατρός θα βοηθήσει αρχικά κάνοντας τη διάγνωση της ινομυαλγίας και καθησυχάζοντας τον ασθενή βεβαιώνοντάς τον ότι, παρά τον πόνο που νιώθει, δεν έχει μια πάθηση που θα προκαλέσει μόνιμες αναπηρίες.
Ινομυαλγία: Φαρμακευτική αγωγή
• Παυσίπονα και τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
• Αντιεπιληπτικά (αναλγητικά φάρμακα)
• Τρικυκλικά σκευάσματα (αντικαταθλιπτικά σε μικρή δόση)
• Φάρμακα για την αντιμετώπιση της διαταραχής του ύπνου.
• Ειδική αντικαταθλιπτική αγωγή που, εκτός από τη βελτίωση της διάθεσης, χορηγείται κυρίως για τη μείωση της αίσθησης του πόνου.
Ινομυαλγία: Η φυσιοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο
Η φυσιοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο για την μείωση των πόνων στο μυοσκελετικό σύστημα με ειδικές μαλάξεις για ανακούφιση του ασθενή. Ο βελονισμός έχει δείξει ότι προσφέρει πολλά όχι μόνο για την αναλγησία του ασθενούς αλλά και την γενικότερη ψυχική του διάθεση (στρες, άγχος, αϋπνίες κτλ). Ακόμα αναφέρεται αποδεδειγμένα ότι οι γνωσιακές θεραπείες και η υπνοθεραπεία βοηθάει στην θεραπεία του ασθενούς.
Ο ασθενής με ινομυαλγία θα πρέπει να μάθει να αφιερώνει χρόνο στον εαυτό του, να χαλαρώνει το μυαλό και το σώμα. Θα πρέπει επίσης να βάλει την άσκηση στην καθημερινότητά του.
Το κολύμπι θεωρείται μια θαυμάσια μορφή άσκησης αλλά και άλλες αερόβιες ασκήσεις έχουν θετικό αποτέλεσμα (περπάτημα, τζόκινγκ). Η άσκηση δε θα πρέπει να υπερβαίνει τις αντοχές του ασθενούς για αυτό ξεκινάμε με ένα ήπιο πρόγραμμα αρχικά 3’- 5’ και αυξάνουμε μέχρι τα 20’-30’. Αποφεύγουμε δε τις ασκήσεις με βάρη και λάστιχα. Η συνεχής επαφή με τον θεράποντα ιατρό και τον φυσικοθεραπευτή θα συμπληρώσουν την θεραπεία ώστε να υπάρχει μια ομαλή πορεία και καλή εξέλιξη της νόσου.
Ινομυαλγία: Ειδική γυμναστική ήπιας μορφής
Ειδικές ασκήσεις ήπιας σωματικής αερόβιας άσκησης (άσκηση που κάνουμε όταν η αναπνοή μας γίνεται πιο έντονη και νιώθουμε τους παλμούς της καρδιάς μας να αυξάνονται) όπως το κολύμπι.
Συμπληρωματικά σε όποια φαρμακευτική αγωγή, η συμβουλευτική θεραπεία, με τη μορφή της γνωστικής/συμπεριφορικής μεθόδου, έχει δείξει πολύ καλά αποτελέσματα. Πολλοί επιλέγουν να υιοθετήσουν απλά μια σωστή διατροφή, τεχνικές χαλάρωσης και εναλλακτικές θεραπείες τα αποτελέσματα των οποίων όμως είναι παροδικά (μασάζ, κρανιοιερή θεραπεία, χειροπρακτική, μυοπεριτονιακή θεραπεία). Φυσικά, η θετική και αισιόδοξη σκέψη, αποδεδειγμένα βοηθάει!
Ινομυαλγία: Διατροφή που πρέπει ν’ ακολουθείτε
Πoτά
– χυμούς λαχανικών και σούπες,
– γάλα καρύδας και νερό καρύδας,
– άφθονα υγρά
Φαγητά
– μαγειρεμένα λαχα
νικά,
– πράσινες σαλάτες
-μπαχαρικά όπως κύμινο, κόλιανδρο, τζίντζερ, κουρκούμη και σκόρδο, για ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Πρέπει να αποφεύγονται το πάρα πολύ τσάι, ο καφές, το αλκοόλ, το γιαούρτι και ζεστά πικάντικα τα τηγανητά, και τα γλυκά, ενώ ο ύπνος είναι απαραίτητος για να αφήσετε το σώμα σας να αναρρώσει.
