Κώστας Σαμαράς
Τον κώδωνα του κινδύνου για την επιβάρυνση που θα φέρουν τόσο η κλιματική αλλαγή, όσο και το δημογραφικό στα συστήματα υγείας, κρούει σε συνέντευξη του στο Πρακτορείο FM και στην Τάνια Μαντουβάλου, ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας, κλινικός ιολόγος Γκίκας Μαγιορκίνης.
Το δημογραφικό επισημαίνει, θα δημιουργήσει προβλήματα σε πολλαπλά επίπεδα, γιατί όπως εξηγεί «εκτός από το ότι δεν θα υπάρχει αρκετά νέο προσωπικό να στελεχώσει τα συστήματα υγείας, θα υπάρχουν όλο και περισσότεροι ηλικιωμένοι, οι οποίοι θα στηρίζονται από ένα σύστημα που η οικονομία του ουσιαστικά θα κινείται όλο και περισσότερο από λιγότερους νέους. Όλο αυτό το μείγμα οδηγεί σε μία αύξηση της πίεσης του συστήματος υγείας και αποδυνάμωση του παραγωγικού ιστού, που μπορεί να το στηρίξει οικονομικά. Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν τα συστήματα υγείας στο άμεσο μέλλον είναι η επιδημία του δημογραφικού προβλήματος, και θα πρέπει να δούμε με ποιους τρόπους θα το κάνουμε αυτό πιο αποτελεσματικά.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν απλές λύσεις». Σε άλλο σημείο της συνέντευξης του ο καθηγητής Μαγιορκίνης φέρνει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για να αποτυπώσει το μέγεθος του προβλήματος σε σχέση και με την κλιματική αλλαγή. «Οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν άνοια, ξέρουν να προστατεύονται λιγότερο έναντι της αύξησης της θερμοκρασίας, από ό,τι οι άνθρωποι που δεν έχουν. Και η άνοια σχετίζεται με την ηλικιακή κατανομή στον πληθυσμό, αλλά και την κλιματική αλλαγή. Άρα αυτοί οι άνθρωποι που σε ένα καύσωνα πχ δεν ξέρουν να προστατευτούν, θα οδηγούνται πιο μαζικά στα συστήματα υγείας. Και αυτό το παράδειγμα συμβαίνει σε διάφορες ασθένειες. Οπότε ένα σύστημα υγείας που ήδη λειτουργεί οριακά, αν αυξηθεί η πίεση του 10-20% θα αντιμετωπίσει πολύ μεγάλα προβλήματα».
Η κλιματική αλλαγή συνδέεται και με αύξηση αυτοκτονικών διαθέσεων
Είναι ήδη γνωστό λέει ο κ. Μαγιορκίνης ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τα λοιμώδη νοσήματα, γιατί λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας τα κουνούπια μπορούν πλέον και εξαπλώνονται σε περιοχές που δεν μπορούσαν πριν. (Και τα κουνούπια ως γνωστόν είναι φορείς συγκεκριμένων ασθενειών, όπως είναι ο δάγκειος, ο δυτικός Νείλος κλπ). Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό σύμφωνα με τον κ. Μαγιορκίνη είναι ότι η κλιματική αλλαγή συνδέεται ακόμα και με αύξηση αυτοκτονικών διαθέσεων, ενώ όπως λέει, υπάρχουν αναφορές και για αύξηση ψυχικών, νευρολογικών και χρόνιων νοσημάτων όπως πχ οι ασθένειες του πνεύμονα.
«Θα δούμε να αυξάνεται η νόσος Αλτσχάιμερ, η νόσος Πάρκινσον, αλλά και ο καρκίνος. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλο το φάσμα των ασθενειών που μπορούμε να φανταστούμε». Σε ερώτηση ποιος ακριβώς είναι ο μηχανισμός που γίνονται ολοένα και συχνότερα τα παραπάνω νοσήματα από την αύξηση της θερμοκρασίας, ο καθηγητής απαντά ότι τα αιωρούμενα σωματίδια, οι χημικές ενώσεις που περιέχονται στον αέρα επηρεάζονται από τη θερμοκρασία και από την υγρασία, καθώς και η απορροφητικότητα τους. «Μην ξεχνάμε ότι η αύξηση θερμοκρασίας προκαλεί ακραία φαινόμενα όπως είναι οι μεγάλες πυρκαγιές, όπου εκεί παράγονται συγκεκριμένες χημικές ουσίες, ενώσεις και μολυντές, οι οποίοι σχετίζονται με τον καρκίνο».
Να βρούμε τρόπους να φέρουμε τους ανθρώπους πιο κοντά
Όσον αφορά τη μοναξιά που πρόσφατα ο ΠΟΥ τη χαρακτήρισε παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας με επιπτώσεις τόσο επικίνδυνες όσο το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα, ο κ. Μαγιορκίνης ερωτάται τι θα πρότεινε ένας επιδημιολόγος για τις πολιτικές που πρέπει να ακολουθήσουν οι κυβερνήσεις, προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις. «Να δώσουμε κίνητρα, ώστε ο κόσμος να έρχεται πιο συχνά σε επαφή και όχι μέσω των ηλεκτρονικών δικτύων μόνο. Πρέπει να δούμε κοινωνικές δράσεις, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να αναπτύσσουν πιο στενούς και πιο πραγματικούς κοινωνικούς δεσμούς. Η μοναξιά είναι μία σιωπηλή επιδημία, την οποία δεν μπορούμε εύκολα να αντιμετωπίσουμε, αλλά η λύση είναι η δικτύωση. Να βρούμε τρόπους να φέρουμε τους ανθρώπους κοντά».
