Κώστας Σαμαράς
Ή θα υποστούμε γενικευμένη αύξηση της τιμής του “τυλιχτού” ώστε αυτή να φτάσει σε αρκετές περιοχές της χώρας ακόμη και στα 4 ευρώ, θυμίζοντας τιμοκαταλόγους τουριστικών περιοχών τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ή θα δούμε αλλαγή τιμολογιακής πολιτικής από τους επαγγελματίες του κλάδου ώστε το σουβλάκι να χρεώνεται ανάλογα με το… περιεχόμενό του. Διότι το κόστος για τις πατάτες, την ντομάτα και το κρεμμύδι που περιέχει το “εθνικό φαγητό” δεν είναι πλέον καθόλου αμελητέο.
Η τιμή πώλησης του τυλιχτού επηρεάζει ακόμη και την ψυχολογία των νοικοκυριών γι’ αυτό και βρίσκεται συνεχώς στο επίκεντρο της προσοχής. Τα τελευταία 24ωρα, οι επαγγελματίες του κλάδου “επικοινωνούν” ότι έρχεται νέο κύμα ανατιμήσεων υποστηρίζοντας ότι δεν μπορούν να “σηκώσουν” τις τιμές πώλησης των πρώτων υλών. Τα επίσημα στοιχεία -δείκτες μεταβολής τιμών της ΕΛΣΤΑΤ και τιμοκατάλογοι χονδρικής και λιανικής πώλησης από τις κεντρικές αγορές- επιβεβαιώνουν το πρόβλημα.
Για τους επαγγελματίες του κλάδου βέβαια, το να καταφύγουν μαζικά σε νέες ανατιμήσεις στέλνοντας την λιανική του τυλιχτού στα 4 ευρώ μπορεί να αποδειχτεί δίκοπο μαχαίρι. Η πράξη των τελευταίων μηνών έχει αποδείξει ότι η ζήτηση δεν είναι πλέον ανελαστική και σε αρκετές γειτονιές της πρωτεύουσας τα “λουκέτα” στα σουβλατζίδικα έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους.
Τι δείχνουν όμως τα επίσημα στοιχεία για το βασικό φαγητό του Έλληνα;
·Ο δείκτης του χοιρινού τον Οκτώβριο του 2021 ήταν στις 96 μονάδες, τον Οκτώβριο του 2022 πήγε στις 111,96 μονάδες και στον Οκτώβριο του 2023 εκτινάχθηκε στις 126,8 μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι η Ελληνική Στατιστική Αρχή έχει καταγράψει ανατίμηση 32% στην βασική πρώτη ύλη που είναι το κρέας.
·Στα πουλερικά, ο δείκτης τον Οκτώβριο του 2021 ήταν στις 104,18 μονάδες, τον Οκτώβριο του 2022 πήγε στις 125,91 μονάδες και στον Οκτώβριο του 2023 στις 128,62 μονάδες. Άρα, το κοτόπουλο έχει ακριβύνει (κατά μέσο όρο) περίπου 23% σε δύο χρόνια.
·Στις πατάτες, ο δείκτης ήταν στις 103,62 μονάδες τον Οκτώβριο του 2021 και έχει ανέβει στις 129,54 μονάδες τον Οκτώβριο του 2022 και στις 144,28 μονάδες τον Οκτώβριο του 2023. Εδώ δηλαδή μιλάμε για αύξηση 39,23% μέσα σε δύο χρόνια. Στο μανάβικο της κεντρικής λαχαναγοράς, οι πατάτες πωλούνται προς 98 λεπτά το κιλό ενώ οι πατάτες Κύπρου είναι στο 1,28 ευρώ. Εννοείται ότι τα κατά τόπους σημεία λιανικής πώλησης μπορεί να έχουν και υψηλότερες τιμές.
·Στο ελαιόλαδο έχουμε τον δείκτη να έχει ανέβει στις 193,63 μονάδες από 133,54 μονάδες τον Οκτώβριο του 2022 και 118,71 μονάδες τον Οκτώβριο του 2021. Η “σφαγή” αποτυπώνεται ήδη με την ανατίμηση να ανέρχεται στο 63%. Και αν το ελαιόλαδο δεν έχει και μεγάλο μερίδιο στην παραγωγική διαδικασία του “τυλιχτού”, ας δούμε και τον γενικό δείκτης των ελαίων ο οποίος έχει φτάσει από τις 116,42 μονάδες τον Οκτώβριο του 2021, στις 170,99 μονάδες τον Οκτώβριο του 2023. Πάλι αύξηση 47% βγάζει.
·Ο ηλεκτρισμός ήταν στις 100 μονάδες τον Σεπτέμβριο του 2021, πήγε στις 118 μονάδες έναν μήνα μετά (δηλαδή τον Οκτώβριο του 2021), ανέβηκε στις 126 μονάδες τον Οκτώβριο του 2022 και στις 129,4 μονάδες τον Οκτώβριο του 2023. Δηλαδή, παρά τις κρατικές επιδοτήσεις -οι οποίες θα τελειώσουν από το νέο έτος- έχουμε ήδη μια αυξημένη τιμή της τάξεως του 30% σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα και αυτό παρά την μεγάλη αποκλιμάκωση των τιμών το τελευταίο 12μηνο.
·Το υγραέριο είναι στις 123,98 μονάδες φέτος τον Οκτώβριο από 120,84 μονάδες πέρυσι τον Οκτώβριο και 102,2 μονάδες τον Οκτώβριο του 2021. Βασικό στοιχείο του κοστολογίου για τα σουβλατζίδικα, έχει ακριβύνει και αυτό κατά περισσότερο από 20%.
Μια ματιά στην λιανική και την χονδρική των λαχανικών που φαίνεται ότι είναι ο νέος μεγάλος πονοκέφαλος για τα σουβλατζίδικα: Οι ντομάτες Κρήτης πωλούνται προς 2,25 ευρώ στο μανάβικο της κεντρικής λαχαναγοράς, τα μαρούλια προς 68 λεπτά το τεμάχιο και τα κρεμμύδια προς 1,25 ευρώ το κιλό. Η τιμή χονδρικής του φρέσκου κρεμμυδιού ήταν 1,3 ευρώ την Πέμπτη 23/11 ενώ την ίδια ημέρα, η τιμή χονδρικής της πατάτας ήταν στα 73 λεπτά το κιλό, του μαρουλιού στα 35 λεπτά το τεμάχιο και της τομάτας στα 1,4 ευρώ το κιλό.
Τι δείχνει ο αντίστοιχος τιμοκατάλογος του Οκτωβρίου του 2021; Ότι η χονδρική της πατάτας ήταν στα 55 λεπτά (δηλαδή έχει ανέβει κατά 32% μέσα σε μια διετία), του μαρουλιού και πάλι στα 35 λεπτά και η τομάτα ήταν στο 1 ευρώ (άρα έχουμε αύξηση 40%). Όσο για το χοιρινό, “έπαιζε” στην χονδρική τον Οκτώβριο του 2021 από 2,15 ευρώ έως και 2,6 ευρώ το κιλό και τον Οκτώβριο του 2023, η χονδρική είχε φτάσει από τα 3,3 έως τα 3,8 ευρώ. Μιλάμε για αύξηση της τάξεως του 46%.
Τα καταστήματα εστίασης έχουν πλέον να ανησυχούν και για τα ενοίκια καθώς στις ανανεώσεις των συμβολαίων οι απαιτήσεις των ιδιοκτητών γίνονται μεγαλύτερες αλλά και για το νέο σύστημα φορολόγησης (στην πλειοψηφία τους τα σουβλατζίδικα είναι ατομικές επιχειρήσεις). Η πίεση για τη σύνδεση των ταμειακών με τα POS από τη μία αλλά και το ελάχιστο εισόδημα που θεσπίζεται, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση και του φόρου εισοδήματος μέσα στο 2024. Θα μετακυλήσει λοιπόν ο επιχειρηματίας όλα αυτά τα βάρη στον τελικό καταναλωτή ακόμη περισσότερο; Και αν ναι, ποια θα είναι η αντίδραση του καταναλωτικού κοινού;
