Κώστας Σαμαράς
Ερωτήματα προκαλούν τα «στικάκια» νικοτίνης που αναφέρθηκε ότι κατανάλωσαν οι μαθητές Γυμνασίου στην Κρήτη. Δύο πνευμονολόγοι δίνουν απαντήσεις για τα υποκατάστατα διακοπής καπνίσματος και την επικινδυνότητά τους
Αίσθηση έχει προκαλέσει η είδηση ότι προϊόντα νικοτίνης προκάλεσαν αδιαθεσία και λιποθυμία σε τρεις μαθητές Γυμνασίου στην Κρήτη, με αποτέλεσμα να διακομιστούν στο νοσοκομείο.
Όπως αναφέρθηκε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία επικαλούνται μαρτυρίες από τους μαθητές του σχολείου του Ηρακλείου, οι τρεις έφηβοι – δύο κορίτσια και ένα αγόρι ηλικίας 14 και 15 ετών – είχαν προμηθευτεί από ένα συμμαθητή τους «στικάκια» νικοτίνης προκειμένου να κόψουν το κάπνισμα. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, κατά τη χρήση τους φαίνεται πως ζαλίστηκαν με αποτέλεσμα να κληθεί ασθενοφόρο και η Αστυνομία και να μεταφερθούν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ). Σημειώνεται πως οι τρεις μαθητές είναι καλά στην υγεία τους.
Η είδηση αμέσως προκάλεσε ερωτήματα, όπως «τι είναι τα «στικάκια» νικοτίνης» και «εάν μπορούν να γίνουν επικίνδυνα για την υγεία». Πνευμονολόγοι, ειδικοί στη διακοπή καπνίσματος, εξηγούν ότι ο όρος «στικάκι» μπερδεύει. Επίσης, εκτιμούν ότι είναι δύσκολο να προκλήθηκε λιποθυμικό επεισόδιο με ορθή χρήση υποκατάστατων νικοτίνης που χρησιμοποιούνται στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος. Τα υποκατάστατα αυτά κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές, όπως αυτοκόλλητα, σπρέι, τσίχλες, καραμέλες, ακόμη και σε μορφή πλαστικού τσιγάρου που περιλαμβάνει αμπούλα νικοτίνης και χορηγούνται σε συγκεκριμένες δοσολογίες σε καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν τη βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος.
«Εάν γίνει ορθή χρήση των προϊόντων για τη διακοπή του καπνίσματος, δεν υπάρχει κάποια επίπτωση στην υγεία. Τώρα εάν πάρει κανείς το υγρό που περιλαμβάνεται στο σπρέι και το περάσει ενδοφλέβια στον οργανισμό ή πάρει την αμπούλα που είναι για εισπνοή και την πιει είναι άλλο θέμα και εκεί πιθανόν δημιουργηθεί πρόβλημα», σημειώνει η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ και υπεύθυνη του Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος του Ευαγγελισμού, Παρασκευή Κατσαούνου.
Η ίδια ξεκαθαρίζει ότι δεν έχει αποσαφηνιστεί τι ακριβώς κατανάλωσαν και εάν έκαναν χρήση υποκατάστατων νικοτίνης, κάποιου καπνικού προϊόντος, ή παράλληλης χρήσης ουσιών. Τα ακριβή αίτια της λιποθυμίας των μαθητών θα εξακριβώσουν οι γιατροί του ΠΑΓΝΗ από τον ενδελεχή ιατρικό έλεγχο που πραγματοποιούν.
Από την πλευρά της η πνευμονολόγος του νοσοκομείου «Σωτηρία» και πρόεδρος της ομάδας διακοπής καπνίσματος της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Μάτα Τσικρικά, σημειώνει τη «νικοτινίαση», μια ιατρική κατάσταση που προκαλείται από πολύ υψηλές δόσεις νικοτίνης. «Εάν και εφόσον χρησιμοποιήθηκαν υποκατάστατα διακοπής καπνίσματος, αυτά σε πολύ υψηλές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα. Τα συμπτώματα είναι δύσπνοια, αδιαθεσία, τρόμος, ταχυκαρδία, λιποθυμία. Δεν είναι κατάσταση φοβική για τη ζωή», επισημαίνει η κυρία Τσικρικά, και προσθέτει: «Δεν πρέπει κανείς να παίρνει μόνος του υποκατάστατα του τσιγάρου για να κόψει το κάπνισμα. Είναι φάρμακα και πρέπει να δίνονται κατόπιν ιατρικής οδηγίας».
Η περίπτωση του snus
Εδώ και λίγη ώρα οι πληροφορίες σε σχέση με τα προϊόντα που κατανάλωσαν οι μαθητές ανανεώνονται στα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Μια από τις υποθέσεις είναι σακουλάκια νικοτίνης που τοποθετούνται στα ούλα. Μάλιστα, το cretaone δημοσίευσε μια φωτογραφία από τις ουσίες που αναφέρει ότι κατανάλωσαν οι μαθητές και στην οποία απεικονίζονται σακουλάκια.
Παρόμοια προϊόντα κυκλοφορούν στις Σκανδιναβικές χώρες και αποτελούν καπνικά προϊόντα, όχι υποκατάστατα για διακοπή του καπνίσματος. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα δεν πωλούνται. Ενδεχομένως, βέβαια, να μπορεί κανείς να τα βρει από το διαδίκτυο.
Το Snus, όπως λέγεται, είναι ένα υγρό, άκαπνο, αλεσμένο προϊόν καπνού, που κυκλοφορεί σε σακουλάκι. Οι καταναλωτές τοποθετούν τη σακούλα κάτω από το πάνω μέρος του χείλους. Όταν γίνεται επεξεργασία του snus, μπορεί να περιλαμβάνει παστερίωση καπνού. Το Snus είναι διαθέσιμο σε ορισμένες περιοχές της Βόρειας Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Επίσης, κερδίζει δημοτικότητα στη Νότια Αφρική. Η πώληση snus απαγορεύτηκε από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτός από τη Σουηδία στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
