Πέγκυ Σκουλού
39 χρόνια πριν, δεκάδες άνθρωποι δολοφονήθηκαν σε μία από τις πιο αιματηρές καταλήψεις αεροπλάνων του 20ου αιώνα.
Οι αεροπειρατές ζήτησαν από όλους τους επιβάτες να βγάλουν τα διαβατήριά τους. Ο αρχηγός των τρομοκρατών, Omar Rezaq, προχωρούσε προσεκτικά στον διάδρομο και έλεγχε τα στοιχεία που αναγράφονταν πάνω στα επίσημα έγγραφα. Δεν ξέρουμε τι είναι αυτό που έψαχνε να βρει, αλλά αυτή θα ήταν η διαταγή που θα προκαλούσε το πρώτο αιματηρό επεισόδιο μίας αεροπειρατείας που θα εξελισσόταν σε πραγματικό μακελειό.
Ανάμεσα στους επιβάτες βρισκόταν και ένας άντρας της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Αιγύπτου. Αντί για το διαβατήριο του, προτίμησε να βγάλει το όπλο του και να αρχίσει να πυροβολεί προς τους αεροπειρατές. Θα προλάβει να σκοτώσει τον έναν πριν τραυματιστεί και ο ίδιος μαζί με δύο ακόμη αεροσυνοδούς. Οι πυροβολισμοί θα σταματήσουν, όμως οι σφαίρες θα προλάβουν να τρυπήσουν την άτρακτο του αεροσκάφους, προκαλώντας έτσι την ταχεία αποσυμπίεσή της.
Ο πιλότος, προκειμένου να μην πεθάνουν όλοι από ασφυξία, θα «ρίξει» το αεροπλάνο στα 14.000 πόδια. Τα γρήγορα αντανακλαστικά του θα σώσουν πολλές ζωές αλλά μόνο προς το παρόν. Τα δύσκολα είναι μπροστά τους.
Στις 23 Νοεμβρίου 1985, η πτήση 648 της EgyptAir, απογειώθηκε από το παλαιό αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 20.00, προγραμματισμένη να κάνει τη διαδρομή Αθήνα-Κάιρο. Δεν είχαν περάσει ούτε δέκα λεπτά, όταν πέντε οπλισμένοι Παλαιστίνιοι, μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης “Abu Nidal”, κατέλαβαν με όπλα και χειροβομβίδες το αεροπλάνο. Θα πουν στον πιλότο να κατευθυνθεί προς τη Λιβύη αλλά τα λιγοστά καύσιμα του αεροσκάφους θα τους αλλάξουν γνώμη και θα τους σπρώξουν προς την κοντινότερη Μάλτα.
Οι αρχές της μικρής χώρας, παρά τους τραυματισμένους που υπήρχαν μέσα στο αεροπλάνο και παρά τον ορατό κίνδυνο να τελειώσουν τα καύσιμα εν πτήσει, θα αρνηθούν την προσγείωση. Οι αεροπειρατές όμως θα επιμείνουν, θα απειλήσουν τον πιλότο και θα τον αναγκάσουν να προσγειωθεί στο Διεθνές Αεροδρόμιο της χώρας, κάτι που θα καταφέρει παρά το γεγονός ότι οι αρχές είχαν σβήσει τα φώτα στον διάδρομο προσγείωσης.
Ήταν τόσο πρωτόγνωρο το γεγονός για τη Μάλτα που στον πύργο ελέγχου, προκειμένου να αναλάβει τις διαπραγματεύσεις, έτρεξε ο ίδιος ο πρωθυπουργός τη χώρας, ο Dr. Karmenu Mifsud Bonnici. Η ακαταλληλότητά του θα αποδεικνυόταν μοιραία.
Με τη βοήθεια ενός διερμηνέα θα αρνηθεί τον ανεφοδιασμό του αεροσκάφους, καθώς και να αποσύρει τις ένοπλες δυνάμεις που το έχουν περικυκλώσει. Θα το έκανε μόνο αν άφηναν ελεύθερους όλους τους ομήρους. Οι αεροπειρατές σε μια κίνηση καλής θέλησης άφησαν να αποβιβαστούν έντεκα επιβάτες και οι δύο τραυματίες αεροσυνοδοί. Αυτή η κίνηση όμως δεν αρκούσε για τον Bonicci και έτσι η συνέχεια θα γινόταν εφιαλτική.
Οι τέσσερις αεροπειρατές θα ξεκινήσουν τις εκτελέσεις αθώων επιβατών. Πρώτο παραλίγο θύμα τους μία Ισραηλινή, όπου η σφαίρα θα της γδάρει το αυτί και εκείνη, σε μια πολύ έξυπνη κίνηση θα πέσει κάτω, παριστάνοντας τη νεκρή.
Ο Rezaq θα ανακοινώσει την πρόθεσή του κάθε 15 λεπτά να σκοτώνει και κάποιον μέχρι τα αιτήματά του να γίνουν δεκτά. Σειρά έχει μία ακόμη Ισραηλινή γυναίκα, που δε θα σταθεί το ίδιο τυχερή με την προηγούμενη. Θα πέσει αμέσως νεκρή. Συνολικά επτά άνθρωποι θα εκτελεστούν μέχρι να ξεκινήσουν νέες διαπραγματεύσεις.
Γίνονται προσπάθειες από τον πρέσβη αλλά η κυβέρνηση της Αιγύπτου αποφασίζει να το πάρει πάνω της, στέλνοντας 75 Αιγύπτιους καταδρομείς των οποίων ηγούνται 4 Αμερικανοί αξιωματικοί – εκείνοι που είχαν εκπαιδεύσει την ομάδα.
Το σχέδιο ήταν απλό. Θα παρέτειναν τις διαπραγματεύσεις και τη στιγμή που θα χρειαζόταν ανεφοδιασμό από τρόφιμα το αεροσκάφος, θα έστελναν τους στρατιώτες ντυμένους ως υπαλλήλους εστίασης.
Κανείς δεν ξέρει ακόμα γιατί δεν τηρήθηκε αυτός ο προγραμματισμός και 1,5 ώρα πριν ξεκινήσει η προκαθορισμένη επιχείρηση, 25 Αιγύπτιοι καταδρομείς, επιτέθηκαν με εκρηκτικά, στις πόρτες των επιβατών και τις πόρτες του χώρου αποσκευών. Οι αεροπειρατές απάντησαν και εκείνοι με τη ρίψη χειροβομβίδων, κάνοντας την κατάσταση μέσα στο αεροπλάνο ασφυκτική.
60 άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους κατά τη μάχη, ανάμεσα στους οποίους ήταν οκτώ παιδιά κι ένα βρέφος 16 μηνών. Νεκροί έπεσαν όλοι αεροπειρατές εκτός από έναν, καθώς και οι 12 απ’ τους 17 Έλληνες που επέβαιναν στο αεροσκάφος, οι οποίοι πέθαναν από ασφυξία. Αργότερα θα αποδεικνυόταν ότι τέσσερις απ’ τους επιβάτες πέθαναν από σφαίρες των καταδρομέων που τους βρήκαν μέσα στον πανικό που επικρατούσε.
Ο ηγέτης των τρομοκρατών θα πετάξει τραυματισμένος την κουκούλα του, το όπλο του και θα προσποιηθεί τον τραυματισμένο επιβάτη. Θα καταφέρει να το σκάσει, αλλά δεν θα πάει πολύ μακριά. Λίγες ώρες αργότερα θα συλληφθεί μέσα στην πτέρυγα των επειγόντων περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου του Αγίου Λουκά.
Στη δίκη που θα ακολουθήσει, θα καταδικαστεί σε 25 χρόνια κάθειρξης αλλά για άλλες κατηγορίες και όχι για τρομοκρατία. Αυτό συνέβη γιατί στη Μάλτα δεν υπήρχε ακόμη αντιτρομοκρατική νομοθεσία. Παρά τις πιέσεις των ΗΠΑ και άλλων χωρών, θα μείνει μέσα στη φυλακή μόνο οκτώ χρόνια, θα απελαθεί και θα συλληφθεί με το που θα φτάσει στη Νιγηρία εκ νέου.
Τρεις μήνες μετά οι αρχές της αφρικανικής χώρας θα τον παραδώσουν στις ΗΠΑ και εκείνες θα τον δικάσουν σε αμερικανικό έδαφος. Στις 7 Οκτωβρίου 1996 θα καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη χωρίς το δικαίωμα αποφυλάκισης υπό όρους.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στις 23 Ιανουαρίου του 2021.
