Πέγκυ Σκουλού
Η ιστορία του Σπύρου Θεοδωρόπουλου αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα αυτοδημιουργημένης επιτυχίας, αποδεικνύοντας πώς η προσωπική αντοχή και η επιμονή μπορούν να μετατρέψουν τις πιο βαθιές προκλήσεις σε αφετηρίες για σημαντικές επιτυχίες.
Η απώλεια του πατέρα του σε τόσο νεαρή ηλικία και η προκλητική μάχη με τις αντιξοότητες της επιχειρηματικής σκηνής στην Ελλάδα δεν απέτρεψαν τον Θεοδωρόπουλο από το να καταστεί μία από τις πλέον επιτυχημένες επιχειρηματικές φυσιογνωμίες.
Σπύρος Θεοδωρόπουλος: Η δημιουργία της Chipita
Η δημιουργία της Chipita, μιας εταιρείας που ξεκίνησε στην Ελλάδα και επεκτάθηκε διεθνώς, αναδεικνύει τη δυνατότητα του Θεοδωρόπουλου να διαχειριστεί και να αναπτύξει μια πολυεθνική παρουσία. Η πώληση της εταιρείας για το ποσό των 2 δισ. δολαρίων αποτελεί μια ξεκάθαρη επιβεβαίωση των δεξιοτήτων του στον χώρο του επιχειρείν και της ικανότητάς του να επιτυγχάνει στο ανώτατο επίπεδο.
Η πιθανή προεδρία του στο ΣΕΒ
Το ενδιαφέρον του για την προεδρία του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) είναι επίσης ενδεικτικό της προσωπικής του ανάπτυξης και του επιπέδου της αφοσίωσής του στο να διαδραματίζει κομβικό ρόλο στον ευρύτερο οικονομικό και βιομηχανικό χάρτη της Ελλάδας. Η πιθανή προεδρία του στο ΣΕΒ θα μπορούσε να του παρέχει μια πλατφόρμα για να εφαρμόσει τις εμπειρίες και τις δεξιότητες του σε ακόμα πιο ευρύ κοινό, επηρεάζοντας θετικά την οικονομική πολιτική και τη βιομηχανική ανάπτυξη στη χώρα.
Από την περασμένη Τετάρτη ανήκει σε ένα πολύ κλειστό κλαμπ επιχειρηματιών «ασυνήθιστων», όπως τους ονομάζει το ALBA στα βραβεία που απονέμει, όταν αισθανθεί την ανάγκη να τιμήσει ανθρώπους του επιχειρείν για τη διαρκή προσφορά τους στο ελληνικό επιχειρείν και την κοινωνική τους συμβολή. Ενα κλαμπ στο οποίο είχαν εισέλθει πριν από τον κ. Θεοδωρόπουλο άλλες εμβληματικές μορφές. Ο καπετάν Βασίλης Κ. Κωνσταντακόπουλος, ο Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος, ο Γεώργιος Δαυίδ, ο Θεόδωρος Βασιλάκης, ο Θεόδωρος Φέσσας και η Ιωάννα Παπαδοπούλου.
«Μια εξαιρετική τιμή», όπως έλεγε στο περιθώριο της τελετής βράβευσής του, όπου έδωσε το «παρών» σχεδόν όλο το Δ.Σ. του ΣΕΒ, κάποιοι εκ των οποίων δεν αρνήθηκαν να μιλήσουν για τον ίδιο, όπως ο κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ο κ. Ευτύχης Βασιλάκης, ο κ. Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος, η κυρία Τίνα Κωτσιοπούλου, αλλά και οι υπουργοί Οικονομικών και Υγείας Κωστής Χατζηδάκης και Αδωνις Γεωργιάδης, ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας μέχρι ακόμα και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος.
Η διαδρομή λίγο πολύ γνωστή. Αναδεικνύει και την ισχυρή προσωπικότητα που σφυρηλατήθηκε από τις δυσκολίες της ζωής. «Πέτυχε σε όλα, αλλά τίποτα δεν του ήρθε εύκολα», θα πει συνεργάτης του. Μάλιστα δεν ήταν λίγες οι φορές που έφτασε στο όριο. Επιχειρηματικά και προσωπικά. Και αυτό καθώς το σχετικά εύκολο -και πρόσκαιρο- κέρδος με τα σπίρτα στα μέσα της δεκαετίας του ’80, με την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου, θα ισορροπήσει πολύ γρήγορα με τη μάχη να κρατήσει την Chipita στην πρώτη μεγάλη κρίση, όταν ο τότε συνέταιρός του Αγγελος Ντάβος, θα θελήσει να πουλήσει το 50%, αλλά και τη δεύτερη που ακολούθησε σύντομα με την αρνητική διαφήμιση που είχαν τα γαριδάκια, όταν απαγορεύτηκαν στα κυλικεία από το υπουργείο Παιδείας. Και τις δύο φορές, δύο γυναίκες θα τον σώσουν. Η πρώτη, υπαρκτό πρόσωπο. Η κληρονόμος της άλλοτε ΒΕΛΠΕΞ κυρία Οικονόμου που, ανταποδίδοντας τη χάρη για την πολύτιμη βοήθεια που πήρε από τον ίδιο στη διάσωση τότε της εταιρείας που ως τότε παρήγαγε σπίρτα για το κρατικό μονοπώλιο, με αποτέλεσμα αργότερα να μείνει εκτεθειμένη, πρόσφερε τους τίτλους της ακίνητης περιουσίας της ως εγγύηση για το πρώτο μετοχοδάνειο που θα εκδοθεί στη χώρα, ώστε ο κ. Θεοδωρόπουλος να πάρει το υπόλοιπο της εταιρείας. Αν και τελικά οι τίτλοι δεν δεσμεύτηκαν, η κίνηση ήταν ευεργέτημα, επιβεβαιώνοντας και τη θέση πως «θα κάνεις καλό, θα λάβεις καλό».
Η δεύτερη γυναίκα ήταν ένας τηλεοπτικός ήρωας. Η «Καρολάιν» από την αμερικανική σαπουνόπερα «Τόλμη και Γοητεία» μπήκε στη συσκευασία με τα γαριδάκια σώζοντας την Chipita τότε από την καθίζηση που είχε προκαλέσει η κυβερνητική απαγόρευση.
Λεπτή γραμμή
Αρα το θαύμα, όπως εξελίχθηκε, της Chipita είχε τεράστιες δυσκολίες στην αρχή, φλερτάροντας ακόμα και με την αποτυχία. Ωστόσο, ο επιμένων νικά.
«Οταν είπα ότι πρέπει να βρω ένα σοβαρό προϊόν και κατέληξα στο τυποποιημένο κρουασάν που δεν υπήρχε καν στην αγορά, οπότε το ρίσκο ήταν μεγάλο, πήρα 19 “όχι” από αυτούς στους οποίους στράφηκα να βοηθήσουν ως επενδυτές. Το “ναι” το άκουσα απ’ τον 20ό», λέει εξιστορώντας εκείνη την πρώτη περίοδο. Ενας από τους 19 και ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος που δεν απάντησε καν στην πρόταση. «Οταν τελικά συνεταιριστήκαμε συγκροτώντας τη Vivartia, τον πείραζα και του έλεγα τότε σου ζητούσα 300 εκατ. δραχμές, τώρα πλήρωσες 300 εκατ. ευρώ (σ.σ.: αυτή ήταν η αποτίμηση της Chipita τότε)!», αναφέρει σε μία από τις ιστορίες του ο κ. Θεοδωρόπουλος. Το 20ό τυχερό ραντεβού, το 1989, ήταν με τo Eurohellenic fund στο οποίο συμμετείχαν η πανίσχυρη σαουδαραβική οικογένεια Ολαγιάν, ο Ιταλός επιχειρηματίας De Benedetti, η Alpha Finance και η ΤΙΤΑΝ.
«Ηταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν ένα βράδυ γύρισε ο πατέρας μου στο σπίτι από το Δ.Σ. της Eurohellenic και μου είπε: “Κάναμε την πρώτη επένδυση σε μία εταιρεία που κάνει κρουασάν και γαριδάκια, αλλά αξίζει!”. Και θυμάμαι την έκπληξη του εκπρόσωπου της βαριάς βιομηχανίας που γνώρισε ένα νέο παιδί που με τρομερό ενθουσιασμό παρουσίασε το όνειρό του, και αυτό που τότε ήταν κάτι πολύ μικρό και έμελε να γίνει η Chipita μετά από 25 χρόνια», εξιστορεί σε ένα βίντεο αφιέρωμα στην πορεία του κ. Θεοδωρόπουλου ο πρόεδρος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος.
To Eurohellenic fund δέχθηκε να επενδύσει στην καινοτόμο ιδέα εξαγοράζοντας το 50% της Chipita μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου. Κίνηση που τελικά θα δώσει την ευκαιρία και τον χώρο στον κ. Θεοδωρόπουλο να ανοιχτεί αργότερα και στην παγκόσμια αγορά γράφοντας τελικά την πετυχημένη ιστορία μιας ελληνικής πολυεθνικής με αρκετά σημαντικά στάδια μέχρι εκεί, όπως η εισαγωγή στο Χ.Α. το 1994, η συγκρότηση αργότερα του ομίλου Vivartia με τη ΔΕΛΤΑ και εντέλει η επαναγορά της από τον ίδιο και την ομάδα των επιχειρηματιών-επενδυτών που τον συνόδευαν τα τελευταία χρόνια. Το εγχείρημα της εξωστρέφειας βέβαια μόνο εύκολο δεν ήταν.
«Η νοοτροπία! Να μην αντιμετωπίζεις τις ξένες αγορές ως ξένες αλλά ως δική σου. Αυτό κάνει τη διαφορά», έλεγε ο κ. Θεοδωρόπουλος στο «b.s.» αναφορικά με τις δυσκολίες διείσδυσης σε ξένες αγορές. «Οπου η κουλτούρα και η απόσταση το ευνοούσε, όπως στην ανατολική Ευρώπη, κάναμε προσπάθειες μόνοι μας. Σε χώρες όπως η Ινδία, το Μεξικό, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία ή η Μαλαισία χρειαζόντουσαν οι τοπικές γνωριμίες», σημειώνει.
Η πιο δύσκολη φάση
Τον ρωτάμε για την πιο δύσκολη περίοδο αυτών των 48 ετών επαγγελματικής διαδρομής, αλλά και την πιο ευχάριστη. «Σίγουρα η πιο δύσκολη φάση της ζωής μου, και όχι μόνο της επιχειρηματικής, ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Συνέβησαν αρκετά γεγονότα ταυτόχρονα. Πρώτα απ’ όλα αναγκάστηκα να αγοράσω από τον συνεταίρο μου στην Chipita τότε Αγγελο Ντάβο το δεύτερο 50% της επιχείρησης. Αυτό με ανάγκασε να δανειστώ τεράστια ποσά για την εποχή και, όπως γνωρίζετε, τότε η λέξη μετοχοδάνειο ήταν άγνωστη για τις τράπεζες.
Ταυτόχρονα με απόφαση των υπουργείων Παιδείας και Υγείας απαγορεύτηκαν τα γαριδάκια στα σχολεία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μηδενιστούν οι πωλήσεις της Chipita, εξάλλου τα γαριδάκια ήταν και το μοναδικό προϊόν μας. Για αρκετό καιρό πίστευα ότι καταστρέφομαι, οι εισπράξεις μας δεν έφταναν ούτε για τη μισθοδοσία. Είχα το βάρος της επιβίωσης 200 οικογενειών. Αυτό όλο είχε τελικά ως αποτέλεσμα να περάσω μια φάση κατάθλιψης, η οποία δεν μου επέτρεψε να ολοκληρώσω τις στρατιωτικές μου υποχρεώσεις και αναγκάστηκα να διακόψω τη θητεία μου. Πιστεύω βαθιά πως κάθε κρίση φέρνει δυσκολίες αλλά και ευκαιρίες. Οι δυσκολίες είναι αυτές που μας κάνουν να αναγνωρίζουμε τη δύναμή μας. Οι συνθήκες λοιπόν οι οποίες προσωρινά με κατέβαλαν αργότερα με πείσμωσαν. Και με έκαναν πιο δυνατό. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 βγήκε στην αγορά το κρουασάν. Πάλευα πολλά χρόνια για την πραγματοποίηση αυτής της ιδέας. Και το κρουασάν πέτυχε, έγινε παγκόσμιο προϊόν. Σε ακόμα πιο προσωπικό επίπεδο, η γέννηση των παιδιών μου είναι μακράν ό,τι πιο χαρούμενο έχω ζήσει…».
Λίγο νωρίτερα επιχειρώντας από το βήμα της τελετής να κάνει έναν μικρό απολογισμό της πορείας του σημείωνε: «Τρεις λέξεις θεωρώ ότι χαρακτηρίζουν την ζωή μου: αρχές, σεβασμός, μαζί. Η ύπαρξις και τήρησις των αρχών θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντική. Το να υπάρχουν αρχές και να τηρούνται πάντα δεν είναι εύκολο. Οι αρχές, όμως, δίνουν απαντήσεις σε κάθε προβληματισμό στην πορεία της ζωής. Οταν κανείς προβληματίζεται και δεν ξέρει τι να κάνει, ποια απόφαση να πάρει, ανατρέχοντας στις αρχές του, είναι σίγουρο ότι θα βρει την απάντηση… Ο σεβασμός είναι τρόπος ζωής. Γιατί ο σεβασμός προς τους άλλους κερδίζει και τον σεβασμό των άλλων προς εσένα. Και όταν υπάρχει αλληλοσεβασμός, όλα γίνονται πιο εύκολα και κυρίως πιο όμορφα. Το μαζί αποτελεί βαθύ πιστεύω μου. Κανείς μόνος του δεν μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα. Μαζί με τους συνεταίρους μας, με τους ανθρώπους μας, με τα στελέχη μας κυρίως, πολλαπλασιάζεται η αποτελεσματικότητα μας».
Τα πλάνα του για την Bespoke SGA
Αν και με 48 έτη επιχειρηματικής πορείας, ο ίδιος συνεχίζει να θέτει διαρκώς νέα στοιχήματα. Το χρυσό deal των 2 δισ. δολαρίων για την Chipita ήταν η μαγιά ώστε να μπει στη διαδικασία να αρχίσει να δημιουργεί έναν νέο όμιλο τροφίμων, πάλι εξωστρεφή, τον Bespoke SGA. Εξάλλου ο ίδιος δηλώνει «έφηβος ηλικίας 65 ετών» και παραδέχεται ότι «το μεγαλύτερο άγχος μου είναι όταν θα ξυπνήσω ένα πρωί και δεν θα έχω γραφείο για να πάω», λέγοντας αρκετές φορές σε συνομιλητές του ότι πριν βάλει την υπογραφή πώλησης της Chipita ήδη είχε έτοιμα τα γραφεία της Bespoke SGA!
Κάτω από τη συγκεκριμένη ομπρέλα έχουν μπει μόνο οι συμμετοχές όπου υπάρχει μετοχική πλειοψηφία. Ως εκ τούτου είναι η ΙΟΝ, η ΝIKAS, η Ελληνικοί Χυμοί Α.Ε., η Αμβροσία. Μάλιστα ο συγκεκριμένος όμιλος σήμερα εμφανίζει μέσω των θυγατρικών του να έχει συνολικές πωλήσεις 350 εκατ. ευρώ και να απασχολεί 1.700 εργαζόμενους.
Την ίδια ώρα, ο κ. Θεοδωρόπουλος συνεχίζει να συμμετέχει σε σχήματα ή κοινές προσπάθειες με μειοψηφικά μερίδια επενδύοντας προσωπικά σε εταιρείες όπως η Wonderplant στην πρωτογενή παραγωγή, στη ΜΕΒΓΑΛ, στη Λάβδας, εσχάτως στη Σ. Μεντεκίδης ΑΒΕΕ που εμφιαλώνει το φυσικό μεταλλικό νερό Διός και Σέλι, όπου έχει λάβει το 20%, αλλά και την κοινοπραξία Britchip Foods στην Ινδία που είχε εξαιρεθεί από το deal της Chipita, όπου διατηρεί μερίδιο 40%.
Σε ό,τι αφορά την Bespoke SGA, στόχος του είναι να φτάσει σε ένα σημείο όπου μέσα στην επόμενη διετία-τριετία θα αποτελεί έναν ισχυρό μεγάλο ελληνικό όμιλο τροφίμων με εξωστρεφή προσανατολισμό που θα εισαχθεί στο Χρηματιστήριο. Εως τότε το πλάνο του προβλέπει σειρά επενδύσεων στις εταιρείες που συγκροτούν τον όμιλο με «ναυαρχίδα» την ΙΟΝ με την επισήμανση μάλιστα ότι «πρώτα θέλουμε να ενισχύσουμε τις υφιστάμενες εταιρείες και μετά να δούμε άλλες εξαγορές».
Για την ΙΟΝ πάντως έχει ξεκινήσει ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα που θα φτάσει σε βάθος τριετίας τα 120 εκατ. ευρώ. Ηδη έχει ξεκινήσει μία επένδυση 25 εκατ. ευρώ στο εργοστάσιο της Αρτας με νέα μονάδα, αυτοματοποιημένη, παραγωγής γκοφρετών, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2025. Παράλληλα, αναμένεται να κατασκευαστεί και νέο εργοστάσιο της σοκολατοβιομηχανίας στη Στυλίδα, όπου έχει αγοραστεί ήδη οικόπεδο και κτίριο που θα ανακαινιστεί με προοπτική να είναι πλήρως λειτουργικό στο τέλος του 2027. Κινήσεις που αναμένεται να βοηθήσουν στον εκσυγχρονισμό της εταιρείας και τη μείωση του κόστους παραγωγής ώστε πλέον να μπορεί να διεκδικήσει στο εξωτερικό περισσότερα. Εν τω μεταξύ ήδη μεθοδεύεται το άλμα στην αμερικανική αγορά μέσω συνεργασίας στο Μεξικό, όπου η ΙΟΝ μπορεί να αποκτήσει και παραγωγική βάση. Την ίδια ώρα πάντως και οι επενδύσεις του κ. Θεοδωρόπουλου στην πρωτογενή παραγωγή μέσω της Wonderplant συνεχίζονται. Ηδη στην εντυπωσιακή μονάδα στην Πετρούσα Δράμας έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για την επέκτασή της, με στόχο τον διπλασιασμό της παραγωγικής δυναμικής της. Πρόκειται για μία επένδυση συνολικού ύψους 50 εκατ. ευρώ που αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος της χρονιάς.
Τα μηνύματα για τον ΣΕΒ
Ολα αυτά βέβαια αποτελούν το ένα πάθος του κ. Θεοδωρόπουλου. Το άλλο αφορά τη συμμετοχή στα κοινά με διάφορους τρόπους. Από την επιστροφή στην κοινωνία μέρους της δικής του υπεραξίας στηρίζοντας δομές της Αρχιεπισκοπής για την εκπαίδευση και τη δημιουργική απασχόληση παιδιών από φτωχές οικογένειες σε διάφορες πόλεις της χώρας, και την ενίσχυση πρωτοβουλιών γύρω από την ψυχική υγεία ως τη συμβολή του για μεγαλύτερη συνεργασία και λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν συνολικά την οικονομία και την αγορά μέσα από τις θεσμικές θέσεις που κατά καιρούς είχε.
Τα τελευταία 21 χρόνια είναι ενεργό μέλος στο Δ.Σ. του ΣΕΒ, όπου και τον προσεχή Ιούνιο θα διεκδικήσει την προεδρία. Το μήνυμα του την περασμένη Τετάρτη, ενωτικό: «Υπηρέτησα τον ΣΕΒ επί 21 χρόνια. Δεν ξέρω πόσα έδωσα στον ΣΕΒ, αλλά γνωρίζω καλά ότι πήρα πολλά. Γνωρίστηκα και συνεργάστηκα με πολλούς και σπουδαίους ανθρώπους. Διδάχτηκα να λειτουργώ σε περιβάλλον που η σύνθεσις των απόψεων βελτιώνει τα αποτελέσματα. Διδάχτηκα να αφιερώνω χρόνο στο κοινό καλό. Συνειδητοποίησα την αξία της επιχειρηματικότητας για την οικονομία και το καλό του τόπου μου. Ενιωσα την ομορφιά του συναισθήματος να λειτουργεί για το καλό όλων. Κάθισα στο ίδιο τραπέζι με τους άλλους κοινωνικούς εταίρους και ένιωσα στην πλάτη μου την ευθύνη τού να διαπραγματεύεσαι μισθολογικά θέματα, στα οποία έπρεπε να συγκεραστούν οι ανάγκες των επιχειρήσεων, για ανταγωνιστικό μισθολογικό κόστος, αλλά ταυτόχρονα να διαφυλαχθεί η κοινωνική συνοχή, γιατί συζητάς για το επίπεδο ζωής εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.
Νέες προκλήσεις εμφανίζονται στη ζωή μας. Η κλιματική αλλαγή, η οποία επιδρά σε πολλούς παράγοντες και κυρίως στη γεωργία, οι γεωπολιτικές εξελίξεις αρκετά συνδεδεμένες με θέματα ενεργειακού κόστους και όχι μόνο, η πράσινη μετάβαση, η τεχνολογική εξέλιξις με κορυφαίο θέμα την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, οι συχνές διαταράξεις της εφοδιαστικής αλυσίδας, η έλλειψις εργατικού δυναμικού, η προάσπισις της ψυχικής υγείας των εργαζομένων, η συνεχής υποχώρησις της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας και πολλά ακόμη τα οποία δεν θα αναφέρω για να μη σας κουράσω.
Παρά την ύπαρξη όμως τόσων προβλημάτων, παραμένω αισιόδοξος για την πορεία των επιχειρήσεών μας, της οικονομίας μας και της χώρας μας. Η αισιοδοξία μου στηρίζεται στην προσαρμοστικότητα του Ελληνα, στην απαράμιλλη ομορφιά της πατρίδας μας, αλλά και στο ένστικτο επιβίωσης που κατάφερε να μας κρατήσει ζωντανούς ανά τους αιώνες.
Απόδειξη τού πόσο αισιόδοξος είμαι είναι το γεγονός ότι στην εφηβική ηλικία των 65 ετών που βρίσκομαι, έκανα καινούριο ξεκίνημα στον χώρο των τροφίμων που γνωρίζω και αγαπώ. Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω για μία ακόμη φορά την αξία του μαζί. Μόνο όλοι μαζί θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε όλα αυτά τα προβλήματα. Το να διασπαστούμε σε μικρούς και μεγάλους, Αθηναίους και επιχειρηματίες της υπόλοιπης Ελλάδος, άνδρες και γυναίκες, παλαιά τζάκια και νέες επιχειρήσεις, μόνο κακό θα κάνει στην επιχειρηματικότητα. Η φωνή μας θα είναι δυνατή μόνο αν είμαστε όλοι μαζί. Αλλωστε, η περασμένη δεκαετία που κάποιοι κατάφεραν να μας χωρίσουν, σαν χώρα, σαν Ελλάδα, δεν μας ξυπνάει τις καλύτερες αναμνήσεις.
Οραμά μου είναι εφόσον εκλεγώ στη θέση του προέδρου του Δ.Σ. του ΣΕΒ, να συνεχίσω να υπηρετώ με τις ίδιες αρχές του σεβασμού και της συναίνεσης την επιχειρηματικότητα και την οικονομία μας».
