Κώστας Σαμαράς
Ευλογιά των πιθήκων: Συναγερμός και στην Ευρώπη, στη Σουηδία το πρώτο κρούσμα εκτός Αφρικής
Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα άτομο μολύνθηκε κατά τη διάρκεια παραμονής του σε περιοχή της Αφρικής
Η Σουηδία ανακοίνωσε την Πέμπτη (15/8) ότι επιβεβαίωσε ένα πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων στη χώρα.
Το άτομο μολύνθηκε κατά τη διάρκεια παραμονής του σε περιοχή της Αφρικής, όπου υπάρχει επί του παρόντος μεγάλη επιδημία του mpox Clade 1 σύμφωνα με το BBC.
Κατάσταση παγκόσμιας έκτακτης ανάγκης από τον ΠΟΥ
Υπενθυμίζεται πως χθες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την ευλογιά των πιθήκων ή mpox. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συγκάλεσε συνεδρίαση της επιτροπής του για την αντιμετώπιση κρίσεων δημόσιας υγείας, αφιερωμένη στην mpox, καθώς η νόσος συνεχίζει να εξαπλώνεται σε χώρες της Αφρικής.
«Συγκλήθηκε η πρώτη συνεδρίαση το 2024 της επιτροπής αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων από τον γενικό διευθυντή του ΠΟΥ (…) όσον αφορά την αναζωπύρωση της mpox», ανέφερε ο οργανισμός σε ενημερωτικό σημείωμά του. Οι συνεδριάσεις της επιτροπής αυτής γενικά γίνονται κεκλεισμένων των θυρών. Η κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης διεθνούς εμβέλειας είναι το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού που μπορεί να κηρύξει ο ΠΟΥ. Το πράττει ο γενικός διευθυντής του, κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας επιτροπής.
Πώς μεταδίδει η ευλογιά των πιθήκων
Η νόσος, παλιότερα γνωστή με την ονομασία ευλογιά των πιθήκων, είναι ιογενής, μεταδίδεται από ζώα στον άνθρωπο και μπορεί επίσης να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο, σε περίπτωση στενής σωματικής επαφής με πρόσωπο που είναι φορέας.
Νέο στέλεχος του ιού που προκαλεί την mpox, που βαφτίστηκε «clade 1b» («παραλλαγή 1β») εντοπίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 στη ΛΔ Κονγκό, κατόπιν σε γειτονικές χώρες, εγείροντας ανησυχία για την εξάπλωσή του. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΠΟΥ, η παραλλαγή 1β «προκαλεί πιο σοβαρή νόσηση από την παραλλαγή 2».
Η ΛΔ Κονγκό είναι η χώρα που πλήττεται περισσότερο: ως την 3η Αυγούστου, είχαν καταγραφεί 14.479 επιβεβαιωμένα ή ύποπτα κρούσματα και 455 θάνατοι – με βάση αυτούς τους αριθμούς, η ασθένεια έχει θνητότητα περί το 3% – , σύμφωνα με την υπηρεσία δημόσιας υγείας της Αφρικανικής Ένωσης.
Η mpox – που εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε άνθρωπο το 1970 στο τότε Ζαΐρ, τη σημερινή ΛΔ Κονγκό – έχει βασικό σύμπτωμα την εμφάνιση εξανθημάτων στα γεννητικά όργανα ή στο στόμα, ενώ μπορεί να συνοδεύεται επίσης από υψηλό πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγία, λεμφαδενοπάθεια κ.λπ..
Η παραλλαγή του ιού που προκαλεί τη νόσο το τρέχον διάστημα αποτελεί μετάλλαξη. Μέχρι σήμερα οι ασθενείς γενικά μολύνονται από ζώα-φορείς του ιού.
Το 2022 παγκόσμια επιδημία της παραλλαγής 2 εξαπλώθηκε σε περίπου εκατό χώρες όπου η νόσος δεν είναι ενδημική, κυρίως σε ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άνδρες.
Ο ΠΟΥ είχε κηρύξει το μέγιστο επίπεδο συναγερμού τον Ιούλιο του 2022, εξαιτίας της έξαρσης των κρουσμάτων σε διεθνές επίπεδο· προχώρησε στην άρση του έναν χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 2023. Η επιδημία είχε απολογισμό περίπου 140 νεκρούς επί συνόλου 90.000 κρουσμάτων.
Σε ποιους συστήνεται το εμβόλιο για την ευλογιά των πιθήκων, πώς μεταδίδεται
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, φέτος παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων mpox κατά 160% με ένα νέο -πιο θανατηφόρο- στέλεχος του ιού.
Το γεγονός ότι ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την mpox, ή γνωστότερη ως ευλογιά των πιθήκων, προκάλεσε ανάρτηση του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργίαδη, στην οποία αναφέρεται στον εμβολιασμό για τη νόσο στη χώρα μας.
«Στο πλαίσιο πρόληψης από 22 Ιουλίου 2024 είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox. Η ευλογιά τύπου mpox είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox. Ο ιός mpox είναι γενετικά παρόμοιος με τον ιό της ευλογιάς, αλλά λιγότερο μεταδοτικός και με πιο ήπια συμπτώματα.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση», αναφέρει στην ανάρτηση του -μεταξύ άλλων- ο υπουργός Υγείας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον ΠΟΥ, φέτος παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων mpox κατά 160% με ένα νέο -πιο θανατηφόρο- στέλεχος του ιού. Από τον Ιανουάριο του 2022, έχουν έχουν καταγραφεί στο σύνολό τους 38.465 κρούσματα σε 16 χώρες της Αφρικής και 1.456 άνθρωποι έχουν πεθάνει.
Για ποιους συστήνεται το εμβόλιο
Στην ανάρτησή του ο κ. Γεωργιάδης επισημαίνει πως «το εμβόλιο Jynneos (για την mpox) συνιστάται για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς mpox και ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες υψηλού κινδύνου:
«Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.
Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων».
Να σημειωθεί ότι δεν είναι απαραίτητο να δηλώνεται η συγκεκριμένη ομάδα στην οποία ανήκουν οι ενδιαφερόμενοι όταν προσέρχονται για εμβολιασμό έναντι του mpox, τονίζει στο τέλος της ανάρτησής του ο υπουργός Υγείας.
Τι είναι η mpox
Η Mpox είναι μια ιογενής λοίμωξη που προσβάλλει κυρίως ανθρώπους και ζώα. Ανήκει στην ομάδα των ιών που ταξινομούνται ως «γένος Orthopoxvirus». Αυτά συνήθως προκαλούν ασθένεια που μοιάζει με ευλογιά και περιλαμβάνει εξάνθημα με ανυψωμένα εξογκώματα ή φουσκάλες στο δέρμα. Τα εξογκώματα είναι συχνά γεμάτα με υγρό ή πύον και μπορεί τελικά να σχηματίσουν κρούστα και να επουλωθούν.
