Κώστας Σαμαράς
Δημογραφικό: Μειώθηκαν κατά 500.000 οι κάτοικοι της Ελλάδας – Πότε ξεκίνησε η μείωση του πληθυσμού και των γεννήσεων
Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε σχεδόν κατά μισό εκατομμύριο μεταξύ 2011 και 2024, ενώ η χώρα γερνάει ολοένα και περισσότερο, σύμφωνα με ανάλυση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Η δημογραφική κρίση επιδεινώνεται. Σύμφωνα με τη μελέτη που εκπόνησε η ομάδα της επίκουρης καθηγήτριας Ιφιγένειας Κοκκάλη, η Ελλάδα καταγράφει από το 2011 σταθερά αρνητικά φυσικά ισοζύγια (γεννήσεις μείον θάνατοι), στα οποία προστίθενται και αρνητικά μεταναστευτικά ισοζύγια. Αποτέλεσμα: καθαρή απώλεια περίπου 500.000 κατοίκων σε 13 χρόνια.
Το 2023 τα δημογραφικά στοιχεία δείχνουν ότι καταγράφηκαν μόλις 72.300 γεννήσεις, δηλαδή οι μισές σε σύγκριση με την περίοδο 1950-1970. Ο δείκτης γονιμότητας κυμαίνεται σήμερα μεταξύ 1,3 και 1,4 παιδιά ανά γυναίκα, πολύ χαμηλότερα από το όριο αναπλήρωσης (2,07). Η Ελλάδα έχει επίσης σχεδόν το 23% του πληθυσμού της άνω των 65 ετών, ένα εκατομμύριο περισσότερους από τους νέους ηλικίας 0-14 ετών.
Η αναλογία των ζευγαριών χωρίς παιδιά αυξάνεται επίσης: περίπου 1 στους 5 της γενιάς που γεννήθηκε γύρω στο 1980 δεν θα αποκτήσει παιδί.
Κοινωνικές και οικονομικές αιτίες
Η μείωση του πληθυσμού δεν εξηγείται μόνο από βιολογικούς παράγοντες. Η έκθεση εντοπίζει βαθύτερες αιτίες: φυγή νέων πτυχιούχων στο εξωτερικό, έλλειψη επαγγελματικών προοπτικών, απουσία αξιοκρατίας, καθώς και μια στεγαστική αγορά που έχει καταστεί απρόσιτη.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτές οι συνθήκες ωθούν πολλούς νέους είτε να εγκαταλείψουν τη χώρα είτε να καθυστερούν τη δημιουργία οικογένειας. Η αύξηση της ηλικίας γάμου και της ηλικίας γέννησης του πρώτου παιδιού επιδεινώνει περαιτέρω το πρόβλημα.
Ένα ανησυχητικό μέλλον
Η μελέτη υπενθυμίζει ότι η μαζική μετανάστευση της δεκαετίας 1990-2010 είχε προσωρινά επιβραδύνει τη γήρανση της χώρας. Όμως, από την οικονομική κρίση και μετά, οι αναχωρήσεις ξεπερνούν κατά πολύ τις αφίξεις. Αν δεν αλλάξει κάτι, προειδοποιούν οι ειδικοί, η Ελλάδα οδεύει προς ακόμη πιο έντονη δημογραφική συρρίκνωση τις επόμενες δεκαετίες.
Στον παρακάτω πίνακα η πρόβλεψη για την μεταβολή του πληθυσμού στις ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ 2025 και 2100. Στην Ελλάδα θα απομείνουν κάτι περισσότερο από 6 εκατομμύρια πολίτες αν δεν αλλάξει η δημογραφική κρίση.
