Κώστας Σαμαράς
Καθώς πλησιάζουμε το καλοκαίρι, το μυαλό όλων μας πάει στις μεγάλες και ζεστές μέρες, αλλά αντίστοιχα και τις μικρότερες νύχτες. Φέτος, η αλλαγή ώρας 2018 γίνεται στις 03:00 τα ξημερώματα της Κυριακής 25 Μαρτίου. Τότε γυρνάμε όλοι τα ρολόγια μας μία ώρα μπροστά. Πρέπει δηλαδή το ρολόι μας να δείχνει 04:00. Το πλεονέκτημα της χρήσης της θερινής ώρας είναι η εξοικονόμηση ενέργειας. Συνολικά κατά τους επτά μήνες της θερινής ώρας εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενοι τον ήλιο
Η θερινή ώρα είναι η αλλαγή ώρας που ένα κράτος διαλέγει να υιοθετήσει για ένα χρονικό διάστημα του έτους. Η αλλαγή είναι κατά μία ώρα μπροστά από την ηλιακή ώρα. Βασίζεται σε ένα σύστημα που σκοπό έχει την καλύτερη αξιοποίηση του φωτός για εξοικονόμηση ενέργειας. Κατά η διάρκεια του θερινού ηλιοστασίου (για την Ελλάδα, το θερινό ηλιοστάσιο 2018 είναι την Τρίτη 21 Ιουνίου 2018), η μέρα έχει τις περισσότερες ώρες για εκείνους που ζουν στα βόρεια του Τροπικού του Καρκίνου (γεωγραφικό πλάτος 23.5 μοίρες βόρεια).
Όσοι ζουν ή ταξιδεύουν προς τα βόρεια, προς τον Αρκτικό Κύκλο (66,5 μοίρες βόρεια από τον Ισημερινό) μπορούν να δουν τον «ήλιο του μεσονυκτίου», όπου ο ήλιος παραμένει ορατός σε όλη τη νύχτα, ενώ εκείνοι που ζουν ή ταξιδεύουν νότια προς τον Ανταρκτικό κύκλο (66,5 μοίρες νότια από τον Ισημερινό)δεν θα δουν τον ήλιο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου του έτους.
Για εκείνους που ζουν κοντά στον Ισημερινό, ο ήλιος δεν κινείται πάνω-κάτω στον ουρανό. Αυτό σημαίνει ότι στη διάρκεια της ημέρας η θερμοκρασία δεν έχει μεγάλες διαφορές, ή είναι σχεδόν σταθερή. Το θερινό ηλιοστάσιο εγκαινιάζει αστρονομικά την έναρξη του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο. Ταυτόχρονα, στο νότιο ημισφαίριο θα συμβεί το χειμερινό ηλιοστάσιο και θα αρχίσει ο χειμώνας.
Πότε αλλάζει η ώρα
Σήμερα το τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού που χρησιμοποιεί τη θερινή ώρα αποτελεί μειοψηφία. Σχεδόν όλες οι Ασιατικές και Αφρικανικές χώρες δεν συμμετέχουν. Η πρώτη αναφορά που υπάρχει για χρησιμοποίηση της θερινής ώρας ήταν από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο (Benjamin Franklin). Εντοπίστηκε σε ένα γράμμα του που δημοσιεύθηκε σε μία γαλλική εφημερίδα. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει αναφορά για αλλαγή ώρας αλλά πρόταση να ξυπνούν οι άνθρωποι μία ώρα νωρίτερα!
Η πρώτη φορά που προτάθηκε το ζήτημα σοβαρά ήταν από τον Γουίλιαμ Γουίλετ (William Willett) στο άρθρο του «Waste of Daylight». Δημοσιοποιήθηκε το 1907 αλλά τελικά δεν κατάφερε να πείσει την Βρετανική κυβέρνηση. Αν και πραγματοποιήθηκε τελικά, δεν κατάφερε να την δει να πραγματοποιείται, γιατί πέθανε.
Γιατί αλλάζουμε την ώρα
Η θερινή ώρα είναι κατά μία ώρα μπροστά από την ηλιακή ώρα. Εναλλακτικά της θερινής ώρας θα μπορούσαμε να ξυπνούσαμε μία ώρα νωρίτερα την θερινή περίοδο. Με αυτόν τον τρόπο, θα εκμεταλλευόμασταν περισσότερο το ηλιακό φως. Αυτό όμως θα προκαλούσε αντιδράσεις.
Η χειμερινή ώρα είναι η αλλαγή της ώρας που ένα κράτος διαλέγει για ένα χρονικό διάστημα έτους. Η αλλαγή αυτή γενικά είναι κατά μία ώρα πίσω από την ηλιακή ώρα. Σκοπό έχει την καλύτερη αξιοποίηση του φωτός της ημέρας για εξοικονόμηση ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Πότε εφαρμόστηκε πρώτη φορά
Η αλλαγή ώρας εφαρμόστηκε πρώτη φορά από την γερμανική κυβέρνηση. Αυτό έγινε κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από 30 Απριλίου ως 1η Οκτωβρίου του 1916. Λίγο μετά ακολούθησε το Ηνωμένο Βασίλειο. Αργότερα, στις 19 Μαρτίου του 1918, το Αμερικανικό Κογκρέσο καθιέρωσε την τυπική χρήση των χρονικών ζωνών και επισημοποίησε την αλλαγή της θερινής ώρας για όλον τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Το μέτρο αυτό όμως καταργήθηκε αμέσως, λόγω της δυσαρέσκειας του κόσμου.
Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932. Από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά. Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε… Επειδή από τις 15 Ιουλίου 28 Ιουλίου 1916 στις 04:00 ώρα, τα ρολόγια στην Ελλάδα είχαν τεθεί 25 λεπτά μπροστά στην εισδοχή της ώρας ζώνης. Στη δεκαετία όμως του 1970 αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης τότε και της Ελλάδας με έναρξη το 1975
Η αλλαγή ώρας και τα σενάρια κατάργησης
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να αξιολογήσει το σύστημα της θερινής ώρας, μετά το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπέρ της κατάργησής της. Βασικό επιχείρημα; Πλήττει την υγεία των πολιτών. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ ζήτησε την άποψη της Έλενας Τσιόλκα, Ψυχίατρος, Μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Έρευνας του Ύπνου, καθώς η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, μάλιστα έπειτα από εξέταση επιστημόνων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αλλαγή της ώρας προκαλεί διαταραχές στον ύπνο.
«Είναι γνωστό ότι τόσο ο ύπνος όσο και μια σειρά από άλλες βιολογικές παραμέτρους (π.χ. αυξομείωση της κορτιζόλης, μελατονίνης κ.α. ενδογενών ουσιών), οι λεγόμενοι Κιρκάδιοι ρυθμοί, καθορίζονται από τον κύκλο μέρα-νύχτα, φως- σκοτάδι. Η εναλλαγή αυτή του φωτός με το σκοτάδι και η ηλιοφάνεια, επίσης έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι σχετίζονται και με την ψυχική κατάσταση του ανθρώπου, την διάθεση, την απόδοση και την λειτουργικότητά του».
Με το ακόλουθο τεστ, μπορείτε να μάθετε μέσα σε λιγότερο από ένα λεπτό, αν σας λείπει ύπνος!Είναι ένα οπτικό τεστ που σχεδίασε ο Richard Wiseman, καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Hertfordshire και συγγραφέας του βιβλίου «Night School: Wake Up to the Power of Sleep». Το τεστ βασίζεται στην ικανότητά σας να εντοπίσετε τις στιγμιαίες αλλαγές που θα γίνουν σε μία εικόνα που θα δείτε στο βίντεο. Αν δεν προσέξετε καμία αλλαγή, τότε σίγουρα ο εγκέφαλός σας χρειάζεται ύπνο.
Αλλαγή ώρας – Τι λένε οι ειδικοί για την έλλειψη ύπνου
Αν δεν κοιμάστε αρκετά ή αν η ποιότητα του ύπνου σας είναι χαμηλή και δεν αναζωογονήστε αρκετά όταν κοιμάστε, τότε δημιουργείτε έξτρα προβλήματα στην υγεία σας και ίσως να μην το καταλαβαίνετε. Ο ύπνος είναι πολύ σημαντικός για μια σειρά από αιτίες υγείας. Ο κακής ποιότητς ύπνος γίνεται καταλύτης σε διάφορα προβλήματα υγείας.
Τέτοιου είδους προβλήματα μπορεί να είναι:
Μειωμένη απόδοση και αυτοσυγκέντρωση
Εξασθένηση μνήμης
Αυξημένα προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις
Κακή ποιότητα ζωής
Εργατικά ατυχήματα
Μειωμένη οδηγική ικανότητα.
ΠΗΓΗ: tilestwra.com
