Κώστας Σαμαράς
Δύο εικοσιτετράωρα μετά τον τελικό της Eurovision, όπου κατέκτησε τη δεύτερη θέση για λογαριασμό της Κύπρου, η Ελένη Φουρέιρα ακόμα ρίχνει παλμούς. Η Ελένη Φουρέιρα μιλά αποκλειστικά στη LiFO μετά την επιστροφή της στην Ελλάδα: Καθώς κάνουμε μια πρωινή βόλτα στην πλατεία Συντάγματος, ακούμε ένα ουρλιαχτό. Μια παρέα έφηβων κοριτσιών την έχει μόλις πάρει χαμπάρι και ζητά να βγάλει selfies μαζί της. Ακολουθεί ένα ζευγάρι μεγάλης ηλικίας. Παράλληλα, μια τουρίστρια από το Καζακστάν, μια χώρα που δεν συμμετέχει στον διαγωνισμό τραγουδιού, με ρωτά αν είναι όντως αυτή.
Δέκα χρόνια μετά την πρώτη της εμφάνιση στη δισκογραφία με το γκρουπ των Mystique, η καριέρα της φαίνεται να απογειώνεται μέσα σε μία νύχτα. Ή, για την ακρίβεια, μέσα σε περίπου δέκα μέρες, όσες χρειάστηκε για να ανέβει από τον πάτο των προγνωστικών, που την έβγαζαν οριακά εκτός τελικού, στην κορυφή και να απειλήσει σοβαρά το Ισραήλ, μια συμμετοχή με τεράστια προώθηση που εξαρχής είχε όλα τα φόντα για να νικήσει και ερχόταν πρώτη για μήνες σε όλα τα στοιχήματα. Και ξαφνικά, όλοι οι επικριτές της που συνήθιζαν να της προσάπτουν δύο χαρακτηριστικά για τα οποία δεν είναι υπεύθυνη, την ομορφιά και την αλβανική της καταγωγή, φαίνονται ακόμα «μικρότεροι» μπροστά σε μια Ευρώπη που παραδέχτηκε το ταλέντο της. Τόσες εκπομπές με έκαναν σκουπίδι απλώς και μόνο για να βγάλουν πρώτο θέμα, υποστηρίζοντας κάτι ψευδές.
Με σόκαρε ολόκληρη η χώρα που αγαπάω να είναι μιντιακά ξαφνικά εναντίον μου. Αυτοί με πλήγωσαν, όχι οι Έλληνες. Κανένας από αυτούς που με έκαναν κάποτε να ντρέπομαι και να φοβάμαι να πω ποια είμαι δεν θα με κάνει να μισήσω την Ελλάδα. Δεν θα το καταφέρουν. «Την ώρα που έμπαινα στο αεροπλάνο για τη Λισαβόνα, ήξερα ότι είχα πάρει ένα μεγάλο ρίσκο, τόσο με την ίδια τη συμμετοχή μου όσο και με το τραγούδι, που ήταν εκτός της comfort zone μου, αλλά και με το γεγονός ότι πήγαινα με την Κύπρο και όχι με την Ελλάδα» θα μου πει. «Πίστευα πολύ στον εαυτό μου, όμως γνώριζα ότι την Κύπρο δεν τη δίνουν ποτέ ψηλά στα στοιχήματα. Είχαμε προσχεδιάσει με την ομάδα μου και το ΡΙΚ ότι θα κάνουμε ένα κλιπ ωραίο αισθητικά, αλλά όχι χορευτικό, ώστε να μην προδώσουμε αυτό που θα παρουσιάζαμε. Το κόλπο πέτυχε και όταν φτάσαμε, ενώ δεν μας υπολόγιζε κανείς, μετά την πρώτη πρόβα μπήκα στην πεντάδα των στοιχημάτων κι έπειτα έφτασα στην πρώτη θέση». Η Ελένη είχε επιχειρήσει πολλές φορές να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον διαγωνισμό – πλέον είναι γνωστό ότι η ΕΡΤ την απέρριπτε επανειλημμένα, με τη δικαιολογία ότι αυτό που κάνει είναι διαφορετικό από αυτό που θέλουν. Γιατί όμως τέτοια εμμονή με τη Eurovision; «Είναι ο μόνος τρόπος να σε δουν 250 εκατομμύρια κόσμος. Είναι η μεγαλύτερη διεθνής μουσική γιορτή, όποιον καλλιτέχνη κι αν ρωτήσεις, θα ήθελε να τον δει ένα τέτοιο κοινό».
Βγήκε η Ραχήλ Μακρή και είπε ότι έχω φάει τα λεφτά της Ελλάδας, επειδή μεγάλωσα εδώ. Δουλεύω σε αυτήν τη χώρα και δίνω ένα μεγάλο ποσοστό από το εισόδημά μου. Δεν έχω κλέψει ούτε ένα ευρώ από το κράτος. Από τα δικά μου λεφτά πληρωνόταν η κ. Μακρή όταν ήταν βουλευτής».
«Δικαίωση» είναι η λέξη που περιγράφει καλύτερα τα συναισθήματά της, τώρα που κάπως πάνε να καταλαγιάσουν. «Υπάρχει μια μικρή απογοήτευση όταν φτάνεις τόσο κοντά και τα έχεις βάλει με το Ισραήλ, που είναι μια τεράστια μηχανή προώθησης. Ξέρω ότι είμαστε νικητές για πολλούς λόγους, βλέποντας, ας πούμε, ότι στον ημιτελικό ήμασταν πρώτοι στις ψήφους του κοινού». Κι ακόμα σίγουρα δεν έχει πάρει χαμπάρι τον αντίκτυπο που έχει το τραγούδι και η παρουσία της γενικότερα στο κοινό, αυτό το κοινό που ούρλιαζε στο στάδιο, σε όλες τις εμφανίσεις της, που το τραγουδούσε δυνατά στα πάρτι της Λισαβόνας, που την ανεβάζει με μεγάλη ταχύτητα στα διεθνή charts και την αποθεώνει στα social media (ακόμα και σε χώρες που δεν έχουν καμία σχέση με τον θεσμό), την ίδια στιγμή που θερμότατα σχόλια έχουν γραφτεί για εκείνη μέχρι και στους «New York Times». «Μιλούσα μαζί τους στο τηλέφωνο και δεν είχα καλό σήμα. Σκεφτόμουν «Θεέ μου, μην κοπεί το σήμα, μια φορά στη ζωή μου το κάνω αυτό!». Σ’ το ορκίζομαι, όλο αυτό το διάστημα δεν υπήρξε ένας άνθρωπος που να μου ζήτησε κάτι, να βγει μια φωτογραφία μαζί μου, ένας blogger που να ζήτησε μια δήλωση, και να του είπα όχι». Δικαίωση και απέναντι στην ΕΡΤ, λοιπόν, τις συνεχείς απορρίψεις της οποίας κάποιοι δημοσιογράφοι ξένων χωρών απέδωσαν σε ρατσισμό για την αλβανική καταγωγή της; Στην ΕΡΤ, η επιτροπή της οποίας την τίμησε μόνο με 7 βαθμούς στον ημιτελικό; «Αν ήταν ρατσιστικά τα κίνητρα των απορρίψεων, τότε λυπάμαι πολύ. Η δικαίωση είναι προσωπική και δεν έχω να κατηγορήσω κανέναν, αν οι λόγοι είναι καθαρά καλλιτεχνικοί. Η βαθμολογία πλήγωσε περισσότερο την Κύπρο παρά εμένα. Εγώ ακούω το κοινό, αυτό έχει τη δύναμη, και όχι πέντε άνθρωποι από κάθε χώρα που έχουν συγκεκριμένη κουλτούρα ή που τους είπαν τι να ψηφίσουν. Δεν με απασχολεί η άποψή τους.
Μετά το bullying που έχω φάει για το θέμα της καταγωγής μου, ενώ νόμιζα ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει και ως προς αυτό, τελικά υπάρχουν άνθρωποι που πάντα θα έχουν ρατσιστικές διαθέσεις». Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO »Με ρωτούσαν οι δημοσιογράφοι αν στενοχωρήθηκα που η κριτική επιτροπή της Αλβανίας μού έδωσε δέκα και όχι δώδεκα βαθμούς, κανείς δεν με ρώτησε για το επτάρι της Ελλάδας στον ημιτελικό. Ένα σύστημα ολόκληρο προσπαθεί να δείξει πράγματα που δεν υπάρχουν». Μπορεί να μη σου αρέσει η μουσική ή η αισθητική που πρεσβεύει, όμως δεν μπορείς παρά να αναγνωρίσεις ότι η Ελένη είναι άψογη επαγγελματίας, που έχει δεχτεί τέτοιον πόλεμο όσο λίγοι mainstream καλλιτέχνες στην Ελλάδα. Η άνεση, ωστόσο, και η αυτοπεποίθησή της στην τεράστια σκηνή της Eurovision, που είναι ικανή να καταπιεί μεγάλους καλλιτέχνες, ήταν παροιμιώδεις. «Το άγχος μπορεί να σου κόψει ακόμα και την ανάσα. Την ώρα που με έπαιρνε ο floor manager για να ανέβω στη σκηνή, έλεγα στον εαυτό μου «έχεις γεννηθεί γι’ αυτό, έχεις παλέψει, το αντέχεις και θα το κάνεις καλά. Στο green room ήμουν ευτυχισμένη γι’ αυτό που είχα δώσει. »Από πού πηγάζει η αυτοπεποίθηση; Από μικρή πάντα ήθελα να τα καταφέρω και πάντα λαχταρούσα να με αποδεχτούν. Μετά από τόσο κόπο, δεν επιτρέπεις σε κανέναν και σε τίποτα να σου πάρει ό,τι έχεις κατακτήσει». Η Ελένη Φουρέιρα είναι gay icon στην Ελλάδα – και πλέον και στο εξωτερικό. Έχει ήδη κλείσει εμφανίσεις σε μεγάλα φετινά Prides της Ευρώπης, στο Άμστερνταμ, στη Μαδρίτη, στη Στοκχόλμη, στο Λονδίνο, ακόμα και σε επερχόμενα Latin Awards. Παράλληλα, έρχονται νέα ελληνικά και αγγλόφωνα singles, καθώς και ξενόγλωσσο άλμπουμ. «Θα λείπω συνέχεια, αλλά πάντα θα είναι στην Αθήνα η βάση μου. Πού να πας πιο όμορφα;» Της αναφέρω πως θεωρώ ότι η κατάκτηση του δύσκολου γκέι κοινού από μια ποπ τραγουδίστρια είναι δείγμα επιτυχίας και επιχειρώ έναν παραλληλισμό ανάμεσα στον δικό της πολυετή δισταγμό –βούτυρο στο ψωμί των επικριτών της– να αποκαλύψει δημόσια την καταγωγή της και στον φόβο ενός ομοφυλόφιλου να κάνει coming out. Συμφωνεί. «Έτυχε να μεγαλώσω στην Ελλάδα, να την κάνω πατρίδα μου και να τη λατρέψω. Δεν έχουμε να αποδείξουμε τίποτα σε κανέναν και δεν υπάρχει κανένας λόγος να προσπαθείς να κερδίσεις την αποδοχή όλων, το καταλαβαίνεις όμως μεγαλώνοντας. Χαίρομαι που τα πράγματα έχουν αλλάξει για τους ομοφυλόφιλους, είμαι η πρώτη που στηρίζω την αλλαγή και παλεύω για τα δικαιώματα των ανθρώπων. »Μετά το bullying που έχω φάει για το θέμα της καταγωγής μου, ενώ νόμιζα ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει και ως προς αυτό, τελικά υπάρχουν άνθρωποι που πάντα θα έχουν ρατσιστικές διαθέσεις».
«Το ότι μπορώ να είμαι σέξι είναι μέρος της δουλειάς μου και μου αρέσει. Φυσικά και με έχουν εκμεταλλευτεί επαγγελματικά, αλλά αν έχεις αυτογνωσία, το καταλαβαίνεις την ίδια στιγμή που πάνε να σε εκμεταλλευτούν». Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO Εδώ κολλάει και το περιστατικό με το σύμβολο του αλβανικού αετού, που ο φακός απαθανάτισε την Ελένη να σχηματίζει μαζί με τον εκπρόσωπο της Αλβανίας στη Eurovision. Μερίδα των εγχώριων media βρήκε ευκαιρία να βγάλει εθνικιστικές κορόνες στο παρά πέντε του διαγωνισμού. «Τόσες εκπομπές με έκαναν σκουπίδι απλώς και μόνο για να βγάλουν πρώτο θέμα, υποστηρίζοντας κάτι ψευδές. Με σόκαρε ολόκληρη η χώρα που αγαπάω να είναι μιντιακά ξαφνικά εναντίον μου. Αυτοί με πλήγωσαν, όχι οι Έλληνες. Κανένας από αυτούς που με έκαναν κάποτε να ντρέπομαι και να φοβάμαι να πω ποια είμαι δεν θα με κάνει να μισήσω την Ελλάδα. Δεν θα το καταφέρουν. »Βγήκε η Ραχήλ Μακρή και είπε ότι έχω φάει τα λεφτά της Ελλάδας, επειδή μεγάλωσα εδώ. Δουλεύω σε αυτήν τη χώρα και δίνω ένα μεγάλο ποσοστό από το εισόδημά μου. Δεν έχω κλέψει ούτε ένα ευρώ από το κράτος. Πληρώνω την ΕΡΤ μαζί με όλους τους Έλληνες και η ΕΡΤ έκανε 70% τηλεθέαση την ημέρα που εγώ τραγούδησα. Από τα δικά μου λεφτά πληρωνόταν η κ. Μακρή όταν ήταν βουλευτής». Μια όμορφη γυναίκα έχει να παλέψει επιπρόσθετα με τον σεξισμό και η Ελένη θυμάται: «Πριν βγω να τραγουδήσω, ένας πολύ σπουδαίος δημοσιογράφος μού είπε τετ-α-τετ: «Είσαι σέξι, νέα και δυναμική. Δεν θα σε ψηφίσουν πολλές επιτροπές. Πρέπει να σε λυπηθούν κι εσύ δεν πούλησες τη δική σου λυπητερή ιστορία». Μα, εγώ πήγα για να πουλήσω την καλλιτεχνική μου παιδεία! Όταν τελείωσε ο διαγωνισμός, τον θυμήθηκα. »Έχω φάει bullying ακόμα και γι’ αυτό. «Έλα, μωρέ, τώρα, αυτή γυμνή βγαίνει, γι’ αυτό ασχολούνται μαζί της». Στην Ευρώπη κανείς δεν είπε κάτι τέτοιο. Το ότι μπορώ να είμαι σέξι είναι μέρος της δουλειάς μου και μου αρέσει. Φυσικά και με έχουν εκμεταλλευτεί επαγγελματικά, αλλά αν έχεις αυτογνωσία, το καταλαβαίνεις την ίδια στιγμή που πάνε να σε εκμεταλλευτούν».
