Κώστας Σαμαράς
Κλείδωσε το καθεστώς εξαγοράς της μάχιμης 5ετίας και των πτητικών – καταδυτικών 6μήνων για τους ενστόλους σε Στρατό Ξηράς, Ναυτικό Αεροπορία και Σώματα Ασφαλείας. Πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Εργασίας οριοθετεί ευνοϊκό σύστημα εξαγοράς του χρόνου υπηρεσίας, ο οποίος μπορεί να αναγνωριστεί ως διπλάσιος από στρατιωτικούς, αστυνομικούς, πυροσβέστες και λιμενικούς αλλά δεν έχει εξαγοραστεί τελεσίδικα έως και 31/12/2017. Με την επίμαχη απόφαση:
Μειώνεται το κόστος αναγνώρισης της μάχιμης 5ετίας και των 6μήνων επικινδυνότητας για τους στρατιωτικούς, με αποτέλεσμα να προσεγγίζει για ορισμένες κατηγορίες υπηρετούντων σε Στρατό Ξηράς, Ναυτικό και Αεροπορία τα επίπεδα του κόστους της 5ετίας στα Σώματα Ασφαλείας.
Παραμένει αμετάβλητο το κόστος αναγνώρισης της μάχιμης πενταετίας για τους υπηρετούντες στα Σώματα Ασφαλείας (39,87€/μήνα= 2.392€ για 60 μήνες). Όπως προβλέπεται από το 2010 το κόστος αντιστοιχεί σε 20% επί της αποζημίωσης για εργασία πέραν του πενθημέρου. Ο αναγνωριζόμενος χρόνος υπολογίζεται μόνο για το ποσοστό αναπλήρωσης και όχι για τον υπολογισμό του μέσου όρου των συντάξιμων αποδοχών.
Όπως εξηγούν ειδικοί, ο βασικός λόγος για τον οποίο μειώνεται το κόστος εξαγοράς για τους στρατιωτικούς είναι επειδή για την αναγνώριση του διπλάσιου χρόνου δεν “μετράει” πλέον η ημερομηνία υποβολής της αίτησης, αλλά ο χρόνος κατά τον οποίο έχει παρασχεθεί η εν λόγω υπηρεσία. Συνεπώς για τις 2πλάσιες υπηρεσίες που έχουν υπηρετηθεί μέχρι 31-12-2017 και δεν έχουν τελεσίδικα αναγνωριστεί – υπεβλήθη αίτημα που εκκρεμεί ή δεν υπεβλήθη καθόλου – η εισφορά για την αναγνώρισή τους υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά εισφορών κλάδου σύνταξης και τις συντάξιμες αποδοχές που ίσχυαν όταν πραγματοποιήθηκε η συγκεκριμένη κάθε φορά υπηρεσία. Αυτό σημαίνει πως για υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί μέχρι και 31/12/2017, η αναγνώριση μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, ακόμη και κατά το χρόνο της συνταξιοδότησης, χωρίς να μεταβληθεί το κόστος, αφού θα ληφθεί υπόψη το ποσοστό εισφορών και ο μισθός που ίσχυε κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας.
“Για την μάχιμη 5ετία οι εισφορές θα υπολογίζονται πλέον ως ποσοστό 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών της περιόδου κατά την οποία αυτή διανύθηκε. Για παράδειγμα αν η μάχιμη 5ετία τοποθετείται στα έτη 1997- 2002, τα οποία υπηρετήθηκαν σε μονάδες εκστρατείας, τότε η εξαγορά θα υπολογιστεί με το μισθολόγιο που ίσχυε τότε”, εξηγεί ο εργατολόγος Γιάννης Αντωνιάδης, οικονομικός σύμβουλος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών. Όπως διευκρινίζει ο ίδιος, μέχρι πρόσφατα οι εισφορές για την εξαγορά του χρόνου που αναγνωρίζεται ως διπλάσιος, υπολογιζόταν με βάση τα ισχύοντα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης αναγνώρισης. “Δηλαδή εάν η αίτηση αναγνώρισης της μάχιμης 5ετίας για τα έτη 1997 – 2002 υποβάλλονταν το 2015, τότε οι εισφορές υπολογίζονταν με βάση τις συντάξιμες αποδοχές του 2015”, συμπληρώνει ο κ. Αντωνιάδης. Επίσης αν η αίτηση αναγνώρισης υποβάλλονταν το 2017, χρονιά κατά την οποία μπήκε σε εφαρμογή το νέο ειδικό μισθολόγιο, το κόστος αναγνώρισης θα έπρεπε με το προισχύον καθεστώς να ακολουθεί το νέο ειδικό μισθολόγιο.
Συνεπώς το νέο μοντέλο αναγνώρισης οδηγεί σε φτηνότερες εξαγορές επειδή:
– οι εισφορές υπολογίζονται με βάση τον αρχικό, μικρότερο, διοικητικό και μισθολογικό βαθμό που ίσχυε όταν διανύθηκε η 5ετία
πριν το 2017 οι συντάξιμες αποδοχές των παλαιών ασφαλισμένων ήταν αρκετά μικρότερες από τις συνολικές ακαθάριστες αποδοχές
– οι μισθοί σε απόλυτα νούμερα και σε ευρώ ήταν πολύ μικρότεροι μια 15ετία πριν.
Καταταγέντες μέχρι 30/9/1990
Προσοχή, για τους καταταγέντες στις Ένοπλες Δυνάμεις μέχρι και 30-09-1990, θα εξακολουθήσει να προσμετράται ο χρόνος των ετών μονάδων εκστρατείας (ανώτατο όριο 5 ετών εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις υπηρέτησης σε μονάδες εκτός κέντρου- στόλου, παραμεθόριες κλπ) χωρίς την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. Οι εν λόγω στρατιωτικοί δηλαδή δεν χρειάζεται να εξαγοράσουν τον διπλό χρόνο, αλλά αυτός αναγνωρίζεται δωρεάν. Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, οι εν λόγω χρόνοι συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του ποσοστού αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης και όχι για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών. Αυτό συμβαίνει επειδή η κράτηση υπέρ Δημοσίου για σύνταξη στις αποδοχές των πολιτικών και στρατιωτικών υπαλλήλων του Δημοσίου θεσμοθετήθηκε από 1.10.1990, σε ποσοστό ίσο με αυτό που ισχύει κάθε φορά για τους ασφαλισμένους στο τ. ΙΚΑ, δηλαδή 6,67%.
Χρόνοι υπηρεσίας από 1/1/2018 και μετά
Για υπηρεσίες, ο χρόνος των οποίων υπολογίζεται στο διπλάσιο και θα πραγματοποιηθούν από 1.1.2018 και εφεξής, πρέπει να καταβληθεί διπλή εισφορά για κύρια σύνταξη, τόσο από τον ασφαλισμένο όσο και από τον εργοδότη (Δημόσιο), επί των συντάξιμων αποδοχών που ισχύουν κατά το χρόνο που πραγματοποιείται η υπηρεσία που λογίζεται αυξημένη στο διπλάσιο. Συνεπώς ο ασφαλισμένος ένστολος που θα πραγματοποιήσει την μάχιμη 5ετία ή τα διπλά 6μηνα μετά την 1/1/2018 θα τα εξαγοράσει με ποσοστό 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών που θα έχει την περίοδο κατά την οποία θα υπηρετεί τον κρίσιμο χρόνο. Οι αποδοχές του νέου ειδικού μισθολογίου μπαίνουν στη ζυγαριά μόνο γι αυτούς που θα υπηρετήσουν την 5ετία εκστρατείας μετά την 1/1/2018.
Απαλλαγή με Υπεύθυνη Δήλωση και εξαγορά με την ημερομηνία αίτησης
Το δικαίωμα στην μη αναγνώριση του διπλού ασφαλιστικού χρόνου και άρα παύσης των διπλών εισφορών έπειτα από Υπεύθυνη Δήλωση στην Υπηρεσία του ενστόλου, εξακολουθεί να ισχύει. Δηλαδή η παρακράτηση των διπλών ασφαλιστικών εισφορών δεν πραγματοποιείται, εφόσον ο πολιτικός ή στρατιωτικός υπάλληλος υποβάλει σχετική δήλωση στην υπηρεσία του, οπότε και ο χρόνος αυτός από την ημερομηνία υποβολής της εν λόγω δήλωσης και εφεξής δεν υπολογίζεται στο διπλάσιο. “Το δικαίωμα αυτό προφανώς αναφέρεται σε όσα στελέχη των Ε.Δ. – Σ.Α. εξάντλησαν τα χρόνια παραμονής στην Υπηρεσία και κρίνουν σκόπιμο πως τα συγκεκριμένα χρόνια είναι αρκετά για να τους αποφέρουν έναν… υποφερτό συντάξιμο χρόνο, στον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης, συγκριτικά πάντα με το κόστος αναγνώρισης των ετών αυτών και το χρονικό ορίζοντα απόσβεσής τους”, παρατηρεί ο κ. Αντωνιάδης.
Η εγκύκλιος δίνει και παράθυρο δεύτερης ευκαιρίας. Αν ο υπάλληλος – στρατιωτικός αρχικά έχει υποβάλλει στην Υπηρεσία την δήλωση για να μην παρακρατούνται διπλές εισφορές για κύρια σύνταξη αλλά στη συνέχεια επιθυμεί να αναγνωρίσει τον 2πλάσιο χρόνο, μπορεί με αίτησή του, είτε κατά τη διάρκεια της ενεργού υπηρεσίας του είτε κατά το χρόνο της συνταξιοδότησής του να ζητήσει την αναγνώριση του χρόνου αυτού και να καταβάλλει τις εισφορές κλάδου σύνταξης επί των συντάξιμων αποδοχών, όπως ισχύουν (ποσοστά εισφορών ασφαλισμένου και συντάξιμες αποδοχές) κατά το χρόνο, όμως, υποβολή της αίτησης.
Υπολογισμός του διπλού χρόνου στη σύνταξη
Οι εν λόγω χρόνοι, που μετρούν διπλοί, αποτελούν πραγματική υπηρεσία, λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης και ανατρέχουν στο έτος κατά το οποίο παρασχέθηκαν κάθε φορά και όχι στο έτος που αναγνωρίστηκαν. Αυτό σημαίνει πως ο διπλός χρόνος που εξαγοράζεται, αυξάνει σε κάθε περίπτωση τον συντελεστή αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης αλλά προσαυξάνει την βάση υπολογισμού, δηλαδή τις συντάξιμες αποδοχές μόνο αν η μάχιμη 5ετία έχει παρασχεθεί από το 2002 και μετά. Η εξίσωση αυτή, που επηρεάζει κυρίως τον συντελεστή αναπλήρωσης, μπορεί να δώσει κατά ορισμένους ειδικούς μια προσαύξηση στην ανταποδοτική σύνταξη της τάξης του 1,5% για κάθε έτος αναγνώρισης.
Αναλυτικά, όπως αναφέρει και η εγκύκλιος, ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται για την αναγνώριση χρόνου ο οποίος πραγματοποιήθηκε το 2004 θα προσαυξήσουν τις συντάξιμες αποδοχές του έτους 2004, ακόμη και εάν η αναγνώριση έχει γίνει μεταγενέστερα. Αντίστοιχα, ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται για την αναγνώριση χρόνου που πραγματοποιήθηκε το 1998 δεν θα ληφθούν υπόψη για τον καθορισμό των συντάξιμων αποδοχών, ακόμη και εάν η αναγνώριση έχει γίνει μετά το 2002. “Τα 5 έτη μονάδων εκστρατείας δεν προσμετρούνταν με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού, εφόσον το στέλεχος είχε εξαντλήσει τα προαπαιτούμενα χρόνια παραμονής στο στράτευμα για λήξη των 800/1.000”, υπενθυμίζει ο κ. Αντωνιάδης και προσθέτει : “Σε κάθε περίπτωση, υφίσταται πλέον απόσταση από το ανώτατο προβλεπόμενο όριο του ποσού για την ανταποδοτική σύνταξη, με δεδομένα τα μικρά ποσοστά υπολογισμού και το αβέβαιο καθεστώς όσον αφορά στην προσμέτρηση των επιδομάτων επικινδυνότητας μέσω των 6μηνων, πτητικών, καταδυτικών, αλεξιπτωτιστή, υποβρυχίου καταστροφέα και εκκαθαριστή ναρκοπεδίων, ως συμπληρωματικά ποσά και όχι ως συντάξιμος χρόνος”.
