Κώστας Σαμαράς
Όταν τα παιδιά είναι μικρά, αρκετά συχνά ακούμε τον εαυτό μας να λέει «άντε να μεγαλώσουν να ξεκουραστώ λίγο». Και εκείνα μεγαλώνουν τόσο γρήγορα που δεν τον καταλαβαίνουμε. Μέχρι που έρχεται η στιγμή να φύγουν απ’ το σπίτι, είτε για σπουδές είτε για να φτιάξουν τη δική τους ζωή και –ίσως- τη δική τους οικογένεια.
Τότε πολλοί γονείς βιώνουν την απουσία τους με έντονη θλίψη και αρνητικά συναισθήματα, που οι ειδικοί περιγράφουν πολύ εύστοχα ως «σύνδρομο της άδειας φωλιάς». Αν το παιδί σας ετοιμάζεται να σπουδάσει μακριά από το σπίτι, αυτό το κείμενο πρέπει να το διαβάσετε…
Όταν τα παιδιά φεύγουν απ’ το σπίτι: Το σύνδρομο της άδειας φωλιάς και πώς επηρεάζει τους γονείς
Τι είναι το σύνδρομο της άδειας φωλιάς
Πρόκειται για μία μεταβατική περίοδο στη ζωή των γονιών, που χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα θλίψης. Από τη μία μπορεί να χαίρονται που το παιδί τους θα προχωρήσει στη ζωή του και θα κυνηγήσει τα όνειρά του και από την άλλη να νιώθουν ότι το σπίτι θα «ερημώσει». Γι’ αυτό, το σύνδρομο της άδειας φωλιάς συνήθως εκδηλώνεται όταν τα παιδιά φεύγουν από την οικογενειακή εστία για σπουδές στην ηλικία των 18 ετών.
Σύμφωνα με άρθρο του Psychologytoday, οι μητέρες ίσως επηρεάζονται από το Σ.Α.Φ. κυρίως γιατί η μεταβατική αυτή περίοδος μπορεί να συμπίπτει με άλλα σημαντικά γεγονότα στη ζωή μιας γυναίκας, όπως η εμμηνόπαυση (όλοι ξέρουμε πόσο μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία μας) ή η φροντίδα των παππούδων. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι οι άντρες δεν βιώνουν αντίστοιχα συναισθήματα- οι μπαμπάδες είναι το ίδιο ευαίσθητοι κι ας μην το δείχνουν τόσο συχνά!
Πώς επηρεάζονται οι γονείς
Νιώθουν ότι χάνουν τον σκοπό τους
Μέχρι τώρα η καθημερινότητά τους περιστρεφόταν γύρω από την προστασία και τη φροντίδα των παιδιών. Χωρίς εκείνα, νιώθουν ότι έχουν χάσει τον σκοπό τους και ότι η ζωή τους είναι άδεια. Και ας το παραδεχτούμε, όσο κουραστικός κι αν είναι ο ρόλος του γονιού, δεν είναι εύκολο να δεχτείς την ξαφνική ησυχία που επικρατεί πλέον στη ζωή σου.
… και ότι πλέον δεν έχουν τον έλεγχο
Μπορεί να ανήκετε στην κατηγορία των καταπιεστικών γονιών ή να μην είχατε τα χαρακτηριστικά του γονέα- ελικόπτερο, όμως σίγουρα είχατε περισσότερο έλεγχο στη ζωή του παιδιού σου. Η διαφορά φαίνεται με ένα απλό παράδειγμα: όταν η έφηβη κόρη σου βγαίνει για καφέ με την καλύτερή της φίλη, έχεις το δικαίωμα να της πεις να γυρίσει μέχρι τις 10 και να την επιπλήξεις, αν αργήσει. Αν πλέον έχει γίνει φοιτήτρια, όμως, δεν μπορείς να ελέγξεις πού πάει και τι κάνει αλλά ούτε και να της ζητήσεις τον λόγο. Δεν είναι εύκολη διαδικασία και ο γονιός χρειάζεται να προσπαθήσει πολύ για να συνειδητοποιήσει ότι το παιδί του ενηλικιώθηκε και πλέον έχει πολύ περισσότερες ελευθερίες.
Η διαχείριση της απώλειας μέσω των αρνητικών συναισθημάτων
Η θλίψη, η απομόνωση και η απώλεια ενδιαφέροντος για πράγματα που μέχρι τώρα ευχαριστούσαν τους γονείς είναι μερικά από τα αρνητικά συναισθήματα που τους κατακλύζουν. Ο τρόπος που προσπαθούν να διαχειριστούν αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση θυμίζει για πολλούς τον τρόπο που πολλοί διαχειριζόμαστε το πένθος.
Η σχέση του ζευγαριού (ξανα) αλλάζει
Όταν δύο άνθρωποι γίνονται γονείς, πολλές φορές επικεντρώνονται στις ανάγκες των παιδιών και αρχίζουν να αδιαφορούν για τη μεταξύ τους σχέση και να παραμελούν τον γάμο τους. Αφού τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι, καλούνται να ξαναβρούν τις μεταξύ τους ισορροπίες και να ξαναγνωρίσουν ο ένας τον άλλον. Αν μάλιστα διαχειρίζονται με πολύ διαφορετικό τρόπο αυτή την κατάσταση, η ένταση μεταξύ τους μπορεί να κλιμακωθεί, ειδικά αν ο ένας έχει καταφέρει να προσαρμοστεί πιο εύκολα στα καινούρια δεδομένα και ο άλλος νιώθει ότι μένει πίσω.
Τι μπορείτε να κάνετε
Μιλήστε με γονείς που έχουν περάσει τα ίδια…
… και μάλιστα πρόσφατα. Είναι τα πλέον κατάλληλα άτομα για να σας συμβουλεύσουν και να σας καθησυχάσουν- το μόνο σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται να σας καταλάβει κανένας γονιός που δεν έχει βιώσει το ίδιο.
Προετοιμάστε το παιδί
… αλλά και τον εαυτό σας. Αν, για παράδειγμα, ξέρετε ότι σε ένα μήνα θα φύγει για να σπουδάσει σε άλλη πόλη, προσπαθήστε να λύσετε κάποια πρακτικά ζητήματα και να του μάθετε πώς να βάζει πλυντήριο, να μαγειρεύει κ.ο.κ. Μέσω αυτής της διαδικασίας, θα συνηθίσετε πιο εύκολα στην ιδέα και θα νιώσετε περισσότερη ασφάλεια για το αυτόνομο μέλλον του.
Κάντε πράγματα που σας ευχαριστούν
Ξεκινήστε καινούριες δραστηριότητες, συνεχίστε παλιά χόμπι που σας ευχαριστούσαν, βγείτε με τις φίλες σας και ασχοληθείτε με τον εαυτό σας. Οι υποχρεώσεις σας πλέον είναι σαφώς μειωμένες και έχετε τον χρόνο με το μέρος σας.
Αφιερώστε χρόνο στη σχέση σας και «ανοιχτείτε» στον σύντροφό σας
Προσπαθήστε να θυμηθείτε πώς ήταν η σχέση σας πριν τα παιδιά και να την εμπλουτίσετε με βάση τα καινούρια δεδομένα. Όπως αναφέρει και η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια κ. Ρομίνα Σαλούστρου σε ερώτηση αναγνώστριάς μας, «Η σχέση με τον σύντροφό σας βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο. Είναι πολύ σημαντικό να πλησιάσετε ξανά ο ένας τον άλλον και να χαρείτε αυτήν την νέα φάση, που ενδεχομένως έχετε ξεχάσει. Μιλήστε με τον σύντροφό σας και εξομολογηθείτε τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας, φροντίζοντας να ονειρευτείτε μαζί και να συν-δημιουργήσετε την κοινή σας πορεία από εδώ και πέρα. Τα παιδιά σας ήρθαν στη ζωή σας ως απόρροια της σχέσης σας κι όχι σαν λόγος που σας ένωσε- αυτή η σχέση που συνεχίζει να υπάρχει και να αλλάζει, χρειάζεται ξανά τη φροντίδα και την προσοχή σας.»
