Κώστας Σαμαράς
Ο εκφοβισμός, οι αρνητικές διακρίσεις… υπάρχουν αμέτρητοι λόγοι για να κάνουν κάποιον να νιώσει πως έχει το δικαίωμα να κακοποιήσει οποιονδήποτε θεωρεί αδύναμο. Είναι μια από τις δυνατότερες εκφράσεις ανισότητας και φυσικά, έχει να κάνει με την επιτυχία και τον ανταγωνισμό που υπάρχουν στην σημερινή κοινωνία.
«Η ψυχολογική βία σε κάνει, όσον αφορά στο μυαλό, εντελώς άχρηστο.» -Ana Isabel Gutiérrez Salegui-
Μπορούμε να τους βρούμε παντού. Στην οικογένεια μας, στις σχέσεις μας, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στην δουλειά και ανάμεσα στους φίλους μας. Δεν υπάρχει διαφυγή. Βρίσκονται εκεί έξω και δεν υπάρχει τρόπος για να τους αποφύγουμε. Αλλά μπορούμε να τους αναγνωρίσουμε από τα χαρακτηριστικά τους. Γι αυτό είναι σημαντικό να είμαστε έτοιμοι και να ξέρουμε πώς να ερμηνεύσουμε τις πραγματικές προθέσεις ενός ατόμου.
Παρόλο που οι ψυχολόγοι και οι μελετητές δεν συμφωνούν απόλυτα για το πώς να τους αξιολογήσουμε, ο ψυχικός κακοποιός απέχει πολύ από τις ψυχικές αρρώστιες. Στις περισσότερες περιπτώσεις απλώς προκαλεί ζημιά επιδεικνύοντας την δύναμη που έχει πάνω σε κάποιο άλλο άτομο. Γι αυτό δεν υπάρχουν αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά που να τους καθορίζουν. Εδώ έχουμε 5 από αυτά:
1. Μισαλλοδοξία και ο ψυχικός κακοποιός
Ο κακοποιός δεν αποδέχεται πως υπάρχουν διαφορές. Μόνο ο δικός του κόσμος μετρά και δεν δίνει αξία στους άλλους. Στη σχέση του με το αντίθετο φύλο πάντα θεωρεί ότι ο άλλος είναι κατώτερος του. Υπάρχουν περιπτώσεις φεμινισμού ή ανδροκρατίας που έφτασαν στα όρια.
Αντιμετωπίζει τους άλλους όπως τους αντιμετωπίζει και η κοινωνία. Εάν συμμερίζονται τις απόψεις του, θα τους προσεγγίσει, αλλά μόνο εκείνους οι οποίοι ταυτίζονται μαζί του. Αν δεν το κάνουν, τότε θα κρατήσει απόσταση και θα τους απορρίψει. Επηρεάζεται από τις κοινωνικές προκαταλήψεις. Γι αυτό συχνά γίνεται αδιάκριτος και δεν σέβεται εκείνους που είναι διαφορετικοί.
2. Δυσκαμψία
Ο κακοποιός σκέφτεται και δρα σύμφωνα με την δική του αλήθεια. Δεν νοιάζεται για τις απόψεις των άλλων. Τείνει να επιβάλλει τις ιδέες του ανεξάρτητα από το πλαίσιο στο οποίο βρίσκεται. Όταν διαφωνεί δεν υποχωρεί επειδή πιστεύει πως οι απόψεις του θα έπρεπε να γίνουν αποδεκτές.
Ένας ψυχικός κακοποιός πιστεύει πως είναι ο κυρίαρχος όλων των καταστάσεων και ότι είναι πάντα σωστός. Οι άλλοι είναι λάθος και οι διαφορετικές απόψεις τους είναι λάθος επειδή απλώς είναι διαφορετικές. Είναι αρνητικός αρχηγός που θέλει πάντα να ξεχωρίζει, χειραγωγεί και θέλει να είναι το κέντρο της προσοχής.
3. Άσπρο και μαύρο
Για ένα άτομο με τέτοιες ψυχολογικές απόψεις, υπάρχει μόνο άσπρο και μαύρο. Δεν αποδέχεται καμιά απόχρωση. Αυτό τον αποτρέπει από το να συγχωρεί και δεν λαμβάνει υπ όψη του τις περιστάσεις όπου κάποιος απλώς έκανε κάτι λάθος. Δεν μπορεί επίσης να αναγνωρίσει τα λάθη του.
Ο κακοποιός συνοψίζεται εντελώς στο «ένα βήμα από την αγάπη στο μίσος». Αντιλαμβάνεται την ζωή ως δύο άκρα, που όταν συγχωνευτούν μπορούν να έχουν κατακλυσμικά αποτελέσματα. Γι αυτόν, τα πράγματα είναι καλά ή κακά, αλήθεια ή ψέμα, χάνεις ή κερδίζεις. Αντιδρά σύμφωνα με τον τρόπο που κατανοεί την ζωή.
4. Υπερευαισθησία
Υπάρχουν άτομα που δυσκολεύονται στο να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους. Όταν αποτυγχάνουν, το βρίσκουν δύσκολο να ξαναρχίσουν. Αν, αντίθετα πετύχουν, τότε πιστεύουν ότι έφτασαν στον παράδεισο. Όλα τα άκρα είναι κακά λέει η λαϊκή σοφία. Αλλά ο ψυχικός κακοποιός βλέπει θετικά τα άκρα και τα εφαρμόζει και στον ίδιο.
Δεν έχει αυτό-κριτική αλλά κρίνει συνεχώς τον εαυτό του επιφανειακά. Είναι εύκολα επιρρεπής στην κατάθλιψη. Και συχνά πέφτει σε βάθη από όπου είναι σχεδόν αδύνατο για κάποιον να τον σώσει.
Αυτό γίνεται λόγω της χαμηλής αυτό-εκτίμησης του που τον κρατά σε μια μόνιμη κατάσταση άγχους με την τάση να εμφανίζει τον εαυτό τους ως θύμα.
5. Η γοητεία και ο ψυχικός κακοποιός
Ενώ κερδίζει την εμπιστοσύνη του θύματος του, συμπεριφέρεται σαν να είναι ο πιο ευγενικός άνθρωπος στον κόσμο. Είναι δύσκολο για τα άτομα γύρω του να ανακαλύψουν τις αληθινές προθέσεις του. Ο ψυχικός κακοποιός αξίζει να κερδίσει όσκαρ! Το χάρισμα του εκπλήσσει τους ανθρώπους και όπου και αν πάει όλοι τον αγαπούν.
Ακόμα και όταν αφαιρεί την μάσκα του και αποκαλύπτει τα αληθινά του χρώματα, οι άλλοι (ειδικότερα το θύμα), αρνούνται να πιστέψουν πως έχουν να αντιμετωπίσουν έναν κακοποιό. Και η απογοήτευση τους είναι τόσο μεγάλη που πολλοί πιθανότατα να μην αποδεχθούν ποτέ την φοβερή και ενοχλητική αλήθεια.
Παρόλα αυτά τα χαρακτηριστικά, ο ψυχικός κακοποιός συχνά ηγείται μια ζωή γεμάτη από ταλαιπωρία. Η χειρότερη τιμωρία του είναι πως δεν μπορεί να αγαπήσει κανέναν αληθινά. Γι αυτό υπάρχει τόση μοναξιά και τόση κενότητα στην καθημερινότητα του. Ο κακοποιός εν τέλει, είναι θύμα της ίδιας της κακοποίησης του.
