Κώστας Σαμαράς
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα σε όλο τον κόσμο είναι το σβήσιμο των κεριών της τούρτας την ημέρα των γενεθλίων. Στις περισσότερες χώρες ακολουθείται η ίδια διαδικασία.
Πάνω στην τούρτα τοποθετούνται τόσα κεριά όσα τα χρόνια ζωής του εορτάζοντος. Φίλοι και συγγενείς λένε με μια φωνή το τραγούδι των γενεθλίων και στο τέλος ο εορτάζων σβήνει τα κεριά, κάνοντας μια ευχή.
Ποια είναι όμως, η προέλευση αυτού του εθίμου;
Σύμφωνα με μια θεωρία, το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες λέγεται ότι έφτιαχναν πίτες με μέλι, τις οποίες στόλιζαν με κεριά, προς τιμήν της θεάς Αρτέμιδος. Τα κεριά συμβόλιζαν τα αστέρια και το φεγγάρι.
Οι αρχαίοι έσβηναν τα κεριά γιατί πίστευαν ότι ο καπνός μεταφέρει τις ευχές τους στους θεούς.
Την ίδια τελετή έκαναν και στα γενέθλια των παιδιών τους γιατί θεωρούσαν ότι η θεά Άρτεμις ήταν προστάτιδα των παιδιών και έτσι θα τα προστάτευε από αρρώστιες και κάθε κακό.
Tο έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα.
«Ω κορυφαία Θεά των γεννήσεων, Ακραία Άρτεμη δέξου αυτόν τον σεμνό ύμνο και χάρισε την ευλογία σου σε αυτόν που γιορτάζει την ημέρα της γεννήσεως του στο υλαίο πεδίο της ύπαρξης….Σεμνή Θεά δώρισε την σπουδαιότητα και τον σεβασμό σε τούτη την ύπαρξη.» έλεγε η αρχαία ελληνική ευχή για τα γενέθλια.
Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, το σβήσιμο των κεριών προέρχεται από την Γερμανία του 18ου αιώνα. Οι Γερμανοί εμπλούτισαν λίγο τα κέικ που φτιάχνονταν μέχρι τότε και άρχισαν να φτιάχνουν τούρτες με ζαχαρόπαστα, τις οποίες στόλιζαν με κεριά. Συγκεκριμένα, το έθιμο καθιερώθηκε στο φεστιβάλ για παιδιά Kinderfeste. Συνήθως, έβαζαν πάνω στην τούρτα τόσα κεριά όσα ήταν τα χρόνια που ζούσε το παιδί, συν ακόμα ένα που συμβόλιζε την μακροζωία.
Για πολλούς τα αναμμένα κεριά συμβολίζουν «το φως της ζωής», ενώ άλλοι θεωρούν ότι διώχνουν μακριά το κακό.
Το έθιμο όμως, δεν αφορούσε μόνο τα παιδιά. Το 1746 ο Γερμανός κληρικός Nikolaus Ludwig von Zinzendorf γιόρτασε τα γενέθλιά του με μια τεράστια τούρτα γεμάτη κεριά.
Κρατήστε όποια από τις δύο εκδοχές θέλετε και διαβάστε παρακάτω ολόκληρη την ευχή των αρχαίων: «Ω κορυφαία Θεά των γεννήσεων, Ακραία Άρτεμη δέξου αυτόν τον σεμνό ύμνο και χάρισε την ευλογία σου σε αυτόν που γιορτάζει την ημέρα της γεννήσεως του στο υλαίο πεδίο της ύπαρξης.
Εσύ που δίνεις το τέλειο δώρο Ανυσιδώρα χάρισε δώρα υγίειας, ευδαιμονίας, πνευματικής και υλικής ανάπτυξης, χαράς, ευθυμίας, και κάθε άλλου ψυχικού ή υλικού δώρου που εσύ κρίνεις για την αρετοδρομία της υπάρξεως.
Στάσου Βοηθός της υπάρξεως τούτης και Ευπλόκαμος, στρώνοντας άριστους δρόμους αρετής που οδηγούν σε έπαθλα αιώνια ώστε η ψυχή να ομοιάζει την Ευστέφανη χάρη Σου.
Καθαρά Θεά, κράτα αμόλυντη την ψυχή από κάθε κακό.
Μεγαλώνυμη και Ολβιόμοιρη Θεά χάρισε την μέγιστη ευτυχία της μοίρας ως Περασία βοήθησε την σκέψη να οδεύει ασφαλής από τις αναζητήσεις της.
Σαόφρων χάρισε υγιή σκέψη.
Σεμνή Θεά δώρισε την σπουδαιότητα και τον σεβασμό σε τούτη την ύπαρξη.»
