Κώστας Σαμαράς
«Ο Χριστόδουλος ήταν η ελπίδα της Ελλάδας. Τον έστειλαν στον θάνατο. Η έγνοια του ήταν να μείνει η πατρίδα μας αλώβητη. Η πολιτική στην Ελλάδα θα ήθελε να έχει έναν Χριστόδουλο, αλλά δεν θα βρει. Ο αδελφός μου ήταν ασπίδα για την Ελλάδα. Εκανε ό,τι μπορούσε για το Μακεδονικό. Μέχρι εκεί που μπορούσε. Ηταν αρχηγός της Εκκλησίας. Δεν ήταν πολιτικός».
Tι «ξέρει» ο Γιάννης Παρασκευαΐδης, αδελφός του μακαριστού Αρχιεπισκόπου;
«Τον αδερφό μου τον έστειλαν στον θάνατο… Δεν άφησε καμιά περιουσία. Είναι ψέματα όλα. Με ένα ράσο μπήκε στην Εκκλησία, με ένα ράσο έφυγε… Ο Χριστόδουλος ήταν η ασπίδα της Ελλάδας και αυτή είναι η μόνη αλήθεια…»
Τα μάτια του 92χρονου Γιάννη Παρασκευαΐδη, αδελφού του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, είναι συνεχώς βουτηγμένα στα δάκρυα. Για εκείνον δεν ήταν απλώς ο αγαπημένος του ποιμενάρχης, αλλά και ο μοναδικός συγγενής και στήριγμά του.
Καθισμένος σε αναπηρικό καροτσάκι, με πολλαπλά προβλήματα υγείας, σε μια από τις σπανιότατες συνεντεύξεις του, μίλησε στην εφημερίδα «Δημοκρατία». Για αλήθειες και ψέματα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μετά το φευγιό του ανθρώπου που έμελλε να αλλάξει άρδην την Εκκλησία της Ελλάδος.
Ο κυρ Γιάννης (Παρασκευαΐδης), όπως τον φωνάζουν στο ίδρυμα «Αγάπης Μέλαθρον ο Αγιος Χαράλαμπος» στο Αίγιο, ήταν ο μονάκριβος αδελφός του Χριστόδουλου και κατά 13 χρόνια μεγαλύτερός του. Οταν ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος έφυγε από τη ζωή, ο αδελφός του δεν είχε κανέναν στον κόσμο και ήταν ήδη 82 ετών. Ετσι τον πήρε υπό την προστασία του ο επιστήθιος φίλος του Χριστόδουλου, ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Καλαβρύτων Αμβρόσιος.
Αν και τα κινητικά του προβλήματα τον έχουν αναγκάσει να μένει καθηλωμένος εδώ και μήνες στο αναπηρικό καροτσάκι, έχοντας ως φύλακα άγγελό του την κυρία Ιωάννα, δεν παραπονιέται, παρά μόνο προσμένει πότε θα… συναντήσει τον αδελφό του.
«Είμαι σίγουρος ότι με τον αδελφό μου θα ξανασμίξουμε. Δεν ξεχνιέται αυτός ο άνθρωπος. Ξυπνάω και κοιμάμαι με τη σκέψη του» λέει και με λυγμούς ξεσπά σε κλάματα. Πολλές φορές σταματήσαμε τη συνέντευξη σκουπίζοντας τα μάτια του.
Τα κοκαλιασμένα χέρια του κρατούν μια μικρή φωτογραφία του Χριστόδουλου.
«Μόνο αυτό έχω από τον αδελφό μου. Τίποτε άλλο. Το έχω για παρηγοριά» σημειώνει με παράπονο.
«Ποιος δεν τον έχει μνημονεύσει όλα αυτά τα χρόνια και ποιος δεν έχει πει, πού ‘σαι, Χριστόδουλε; Αλλά έτσι είναι η ζωή. Ο Χριστόδουλος δεν έμεινε μόνο για τους λόγους του και επειδή ήξερε να μιλάει ωραία. Άγγιξε τις καρδιές εκατομμυρίων Ελλήνων γιατί ήταν καλός άνθρωπος, καλός χριστιανός» μονολογεί και κοιτάζει αλλού προκειμένου να κρύψει το γοερό κλάμα του.
Η εξιστόρηση του Γιάννη Παρασκευαΐδη αρχίζει από τα παιδικά χρόνια του στην Ξάνθη.
«Μεγαλώσαμε μέσα στη φτώχεια και τη δυστυχία. Η οικογένειά μας έζησε δύο προσφυγιές: μία από τη Μικρασιατική Καταστροφή και μία από τους Βούλγαρους» λέει, θυμίζοντάς μας όλα όσα βίωσαν ώσπου να ορθοποδήσουν ως οικογένεια. Ο κυρ Γιάννης γεννήθηκε στην οικογένεια Παρασκευαΐδη το 1926 στην Αδριανούπολη.
«Εκεί είχαμε ένα πολύ μικρό σπιτάκι. Ολοι σε ένα δωμάτιο. Ομορφο. Με κήπο. Με τον αδελφό μου είχαμε 13 χρόνια διαφορά. Η μητέρα μου έκανε πολλές προσπάθειες για να κρατήσει άλλο παιδί. Οταν έμεινε έγκυος στον Χριστόδουλο, αποφάσισε να κατέβουμε όλοι μαζί στην Αθήνα. Και τελικά γεννήθηκε ο Χριστόδουλος το 1939 στο Μαιευτήριο Ελενα».
«Του έδινε η μάνα μας χρήματα και εκείνος τα μοίραζε σε φτωχά παιδιά»
Από μικρό παιδί ο Χριστόδουλος (όπως λέει ο 92χρονος αδελφός του) ήταν κοντά στην Εκκλησία, κοντά στους φτωχούς.
«Ο αδελφός μου ανέκαθεν είχε υπόψη του να γίνει δεσπότης. Ελεγε στους γονείς μας: Εγώ θα γίνω δεσπότης. Και η μάνα μας του έλεγε: Μα, παιδί μου, δεν υπάρχει σχολή που να βγαίνεις δεσπότης. Και εκείνος της απαντούσε: Οχι, εγώ θα γίνω δεσπότης» εξιστορεί ο Γιάννης Παρασκευαΐδης.
Και πράγματι, ο μακαριστός Χριστόδουλος κατάφερε το ακατόρθωτο: να μπει στη Λεόντειο Σχολή και να αριστεύσει, ενώ παράλληλα ανέβηκε όλα τα σκαλοπάτια της ιεροσύνης μέχρι να ψηφιστεί Αρχιεπίσκοπος και να γράψει το όνομά του στην Ιστορία με χρυσά γράμματα.
«Ηταν ατίθασο παιδί ο Χριστόδουλος. Γι’ αυτόν τον λόγο λοιπόν και επειδή η μάνα μας έβλεπε ότι δεν θα μπορούσε να τον τιθασεύσει κάποιο δημόσιο σχολείο, τον έγραψαν στη Λεόντειο Σχολή. Και πράγματι ο Χριστόδουλος αποφοίτησε με άριστα. Μάτωσαν οι γονείς μας για να μας σπουδάσουν. Εγώ σπούδασα Οικονομικά και Νομική. Εργάστηκα στο υπουργείο Οικονομικών».
«Ηξερε να μιλάει εξαιρετικά από πολύ μικρός. Ηταν έμφυτο όλο αυτό. Παράλληλα ήταν πολύ φιλάνθρωπος. Από μικρό παιδί έβλεπες ότι ο Χριστόδουλος έδινε ό,τι είχε δικό του. Του έδινε η μάνα μας χρήματα, και εκείνος τα έδινε σε άλλα φτωχά παιδάκια, παρόλο που και ο ίδιος δεν ήταν πλουσιόπαιδο».
Θυμάται τις φτώχειες της οικογένειας και προσπαθεί να κρατήσει τους κόμπους που σταματούν τη συνομιλία μας.
«Εμείς, παιδί μου, ένα σπιτάκι είχαμε αποκτήσει όλο και όλο. Και αυτό ήταν των γονιών μας. Τίποτε άλλο, ειλικρινά» μας λέει. Στο μικρό κομοδινάκι που έχει στο μικρό δωμάτιο του ιδρύματος ένα μικρό αφιερωματικό βιβλιαράκι τον συντροφεύει τα βράδια, αν και ο ίδιος αρέσκεται πλέον να του διαβάζουν τους λόγους του αδελφού του, αφού ο ίδιος αδυνατεί να το κάνει.
Τα ψέματα για τη «μυθική περιουσία τους»
Τα εκατομμύρια προβολές δεκάδων βίντεο τα οποία έχουν ανέβει όλα τα χρόνια που έγινε Αρχιεπίσκοπος, μέχρι και που έφυγε από τη ζωή, αποδεικνύουν την αγάπη του κόσμου προς το πρόσωπό του. Ωστόσο πολλά ακούστηκαν και γράφτηκαν μετά τον θάνατό του για την υποτιθέμενη «μυθική περιουσία του Χριστόδουλου». Δεκάδες μίτρες, ποιμαντορικές πατερίτσες, εκατοντάδες χρυσά μανικετόκουμπα, χρυσοί σταυροί με ρουμπίνια και πολλά άλλα καταγράφονται σε έναν… κατάλογο που λέγεται ότι βρήκαν μέσα στο σπίτι του.
Στην επισήμανσή μας αυτή ο αδελφός του Χριστόδουλου χαμογελά και χαμηλώνει τα μάτια.
«Μα, είναι δυνατόν να λέγονται όλα αυτά ακόμα και μετά θάνατον; Ο αδελφός μου, όπως και κάθε δεσπότης και κάθε Αρχιεπίσκοπος, παίρνει κάποια δώρα κατά την ενθρόνισή του αλλά και κατά τη διάρκεια της θητείας του. Αυτά όλα μένουν στο Μουσείο της Αρχιεπισκοπής. Τι να τα έκανε ο αδελφός μου δηλαδή όλα αυτά; Μόνο εμένα είχε στη ζωή. Κανέναν άλλον. Ούτε ανίψια ούτε τίποτα. Αυτά βρίσκονται στο Μουσείο της Αρχιεπισκοπής. Είναι ντροπή να λέγονται όλα αυτά».
Οταν του επισημαίνουμε ότι είχε πολλούς εχθρούς, τονίζει με νόημα:
«Πολλούς. Και μέσα από την Εκκλησία και εκτός αυτής. Δυστυχώς. Και εκείνος το μόνο που ήθελε ήταν απλά η Ελλάδα να μείνει αλώβητη».
Στο ερώτημα αν έβλεπε τον εαυτό του εθνάρχη, μας σταματά:
«Η πολιτική στην Ελλάδα θα ήθελε να έχει έναν Χριστόδουλο, αλλά δεν θα βρει. Ο αδελφός μου ήταν ασπίδα για την Ελλάδα. Εκανε ό,τι μπορούσε για το Μακεδονικό. Μέχρι εκεί που μπορούσε. Ηταν αρχηγός της Εκκλησίας. Δεν ήταν πολιτικός».
«Από το Μαϊάμι μού έλεγε ότι πρέπει να υπομένουμε στη ζωή»
Στις 9 Ιουνίου ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κάνει εισαγωγή στο Αρεταίειο. Από αυτό το σημείο ξεκινάει η μεγάλη περιπέτεια με την υγεία του. Στις 13 Ιουνίου «ο Αρχιεπίσκοπος υποβλήθηκε επιτυχώς σε χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της στένωσης του αυλού του εντέρου»ανακοινώνει ο επικεφαλής της χειρουργικής ομάδας, καθηγητής Διονύσιος Βώρος. Η οξεία απόφραξη του παχέος εντέρου (ειλεός) που διαγνώστηκε και επέβαλε απεικονιστικό έλεγχο στον ασθενή ήταν η κορυφή του παγόβουνου.
Την ίδια ώρα οι συνεργάτες του μακαριστού Χριστόδουλου έξω από τη ΜΕΘ έχουν χωριστεί σε «στρατόπεδα».
Το ίδιο και πολλοί πανεπιστημιακοί καθηγητές. Η άφιξη του Έλληνα χειρουργού Ανδρέα Τζάκη από την Αμερική στα μέσα Ιουλίου δείχνει την αισιοδοξία που υπάρχει για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Την Παρασκευή 20 Ιουλίου 2007, έπειτα από 41 ημέρες παραμονής στο Αρεταίειο, ο Αρχιεπίσκοπος επιστρέφει στην οικία του.
«Είμαι ο Χριστόδουλός σας, που τον αγαπάτε» δηλώνει συγκινημένος στην τηλεοπτική κάμερα που καταγράφει την αναχώρησή του από το νοσοκομείο. Περίπου έναν μήνα αργότερα (Σάββατο 18 Αυγούστου) αναχωρεί για το Μαϊάμι.
«Με τον αδελφό μου μιλούσαμε όταν βρισκόταν στο Μαϊάμι. Ακουγόταν ήρεμος, όπως πάντα. Δεν είχε άγχος και μου έλεγε ότι πρέπει να υπομένουμε σε αυτή τη ζωή. Δεν φοβόταν τον θάνατο, όπως μου έλεγε. Ετσι και έδειχνε στα μάτια όλων μας. Ισως δεν ήθελε να με πικράνει» θυμάται ο Γιάννης Παρασκευαΐδης.
Από το διαμέρισμα στο Μαϊάμι δεν βγαίνει συχνά. Στις 7 Οκτωβρίου 2007 ο Χριστόδουλος μπαίνει στο χειρουργείο. Το μόσχευμα έχει βρεθεί, αλλά οι εξελίξεις είναι δραματικά απρόσμενες.
«Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της επέμβασης ευρέθησαν νεοπλασίες εκ μεταστάσεως στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Ως εκ τούτου, η μεταμόσχευση κρίνεται απαγορευτική» αναφέρεται στο δελτίο Τύπου που εκδίδεται από την Αρχιεπισκοπή.
«Οταν τον άνοιξε ο καθηγητής, ο Ανδρέας Τζάκης, διαπίστωσε ότι ήταν γεμάτος καρκίνο. Δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, με αποτέλεσμα να τον ξανακλείσει. Από εκεί και πέρα, όλοι προσευχόμασταν στον Θεό για εκείνον» λέει με μεγάλη πικρία ο κυρ Γιάννης για το πόσο σύντομα έφυγε από κοντά του το στήριγμά του.
Στις 26 Οκτωβρίου ο Χριστόδουλος επιστρέφει στην «Ιθάκη» του, όπως έλεγε την Ελλάδα. Χαμογελαστός και συγκινημένος κατεβαίνει κατακίτρινος τις σκάλες του αεροπλάνου. Μέσα από τις τηλεοπτικές κάμερες ευχαριστεί όλους όσοι είναι στο αεροδρόμιο και τον περιμένουν και όλους όσοι τον έχουν περιβάλει με την αγάπη τους αυτό το διάστημα. Λίγες ημέρες αργότερα αρχίζει τη θεραπευτική αγωγή που έχουν από κοινού αποφασίσει οι Έλληνες γιατροί με τον δρα Τζάκη.
Οι εξελίξεις από εκεί και πέρα είναι καταιγιστικές. Στις 16 Νοεμβρίου τον επισκέπτεται ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής. Στις 21 Νοεμβρίου το κατώφλι της αρχιεπισκοπικής κατοικίας περνά ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γιώργος Παπανδρέου. Ακολουθεί στις 23 Νοεμβρίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Ο Αρχιεπίσκοπος περνά μια περίοδο που βλέπει συνεχώς κόσμο, λες και το είχε ο ίδιος εσωτερική ανάγκη.
Τα πρώτα έντονα σημάδια κατάπτωσης εμφανίστηκαν λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Οι θεράποντες ιατροί υποδεικνύουν να μειωθούν οι επισκέψεις. Οι πόνοι του είναι αφόρητοι. Η χορήγηση παυσίπονων μπαίνει σε ημερήσια διάταξη, με σκοπό να απαλύνει τις ελάχιστες μέρες που του απέμεναν στη ζωή. Στο τελευταίο ιατρικό ανακοινωθέν που εξεδόθη στις 14 Ιανουαρίου οι θεράποντες ιατροί αναφέρονται στην «περαιτέρω επιδείνωση» της υγείας του και ανακοινώνουν την αναστολή της χημειοθεραπείας. Έπειτα από οκτώ μήνες η ασθένεια έδωσε ένα δυνατό χτύπημα στον Αρχιεπίσκοπο φέρνοντάς τον στο τέλος της διαδρομής του στις 28 Ιανουαρίου 2008…
«Δεν τους άντεξε…»
Ρωτάμε τον αδελφό του αν πιστεύει ότι τον «έφαγαν», όπως ακούγεται όλα αυτά τα χρόνια.
«Τον αδελφό μου τον έστειλαν (κλαίει). Και τον έστειλαν στον θάνατο με όσα έλεγαν, με όσα έγραφαν. Δεν άντεξε να ακούει όσα του καταμαρτυρούσαν».
Ο Χριστόδουλος ήταν ανεξέλεγκτος, δεν έμπαινε σε καλούπια». Με αυτή τη φράση ο επικοινωνιολόγος Σωτήρης Τζούμας, ένας από τους πιο στενούς και πιστούς συνεργάτες του μακαριστού Αρχιεπισκόπου, σχολίασε πρόσφατα το αποκαλυπτικό τηλεγράφημα του Οκτωβρίου του 2007 της αμερικανικής πρεσβείας για την ασθένεια του Χριστόδουλου και το Μακεδονικό.
«Αυτά που συμβαίνουν σήμερα με τα WikiLeaks» σημειώνει ο Σωτήρης Τζούμας, «τα έλεγα πριν από μια δεκαετία, ότι ο Χριστόδουλος ήταν στόχος των μεγάλων δυνάμεων και των ισχυρών, και δεν τον ήθελαν. Ιδού, λοιπόν! σήμερα επιβεβαιωνόμαστε επισήμως». «Ο Χριστόδουλος», λέει ο κ. Τζούμας, «από την αρχή είχε δείξει ότι δεν πρέπει να είμαστε ενδοτικοί στο θέμα της Μακεδονίας, διότι, αν αφήσουμε το όνομα, τότε είναι η αρχή του τέλους αυτής της κατάστασης. Είναι σαν να αρχίσουμε να δίνουμε κομμάτι της Ελλάδας μόνο και μόνο με την παραχώρηση του ονόματος».
