Κώστας Σαμαράς
Στρατιωτική ασπίδα δημιουργείται στην Α. Μεσόγειο, που έρχεται για να αλλάξει τον χάρτη της περιοχής όπως τον γνωρίζαμε μέχρι πρότινος. Τα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα χαλυβδώνουν συμμαχίες και ανοίγουν διάπλατα τον δρόμο όπως είναι λογικό, στο να επισπεύσει η χώρα μας τις διαδικασίες για ανακήρυξη της ΑΟΖ.
Ενας οργανισμός συνεργασίας για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή με τη συμμετοχή των ΗΠΑ βρίσκεται πλέον σε τροχιά συγκρότησης. Μια τέτοια δομή πιθανώς θα βασιστεί στα τριμερή σχήματα συνεργασίας που έχουν συγκροτήσει τα προηγούμενα χρόνια στην περιοχή η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία με το Ισραήλ, την Ιορδανία, την Γαλλία και την Αίγυπτο.
Η στρατιωτική συμμαχία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ δεν αρκεί, καθώς υπάρχουν χώρες της Ανατολικής Μεσογείου που βρίσκονται εκτός. Το να αναφερθεί κανείς σε στρατιωτική συμμαχία στο πλαίσιο της Ε.Ε. ακούγεται ως ανέκδοτο και έτσι φαίνεται ότι κενό αυτό έρχεται να καλύψει μια νέα στρατιωτική συμμαχία από Ελλάδα, ΗΠΑ, Ισταήλ και Κύπρο.
Η συμμαχία υπαγορεύεται από τα ενεργειακά συμφέροντα που διαμορφώνονται στην περιοχή και σύμφωνα με την εφημερίδα “ΕΣΤΙΑ” το κενό αυτό θα καλυφθεί από την αρχή του 2019.
Σύμφωνα με την εφημερίδα δυο ΝΑΤΟϊκές χώρες, ΗΠΑ και Ελλάδα, θα συνεργαστούν με δυο χώρες εκτός της βορειοατλαντικής συμμαχίας, την Κύπρο και το Ισραήλ, καθώς το ενεργειακό τοπίο αλλάζει και τα κοινά συμφέροντα πρέπει να προστατευτούν.
Οι προετοιμασίες είναι σε τελικό στάδιο και το παρασκήνιο “οργιάζει. Είναι ενδεικτικό ότι υπήρξε συνάντηση του Κύπριου ΥΠΕΞ με τον ομόλογό του των ΗΠΑ για την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας που θα ανοίξει τον δρόμο και για την αμυντική συμμαχία.
Παράλληλα αρχές Δεκεμβρίου επισκέπτεται τις ΗΠΑ ο Έλληνας Α/ΓΕΕΘΑ πάει στις ΗΠΑ για συνάντηση με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας, Τζών Μπόλτον, ενώ τρέχουν στρατιωτικές ασκήσεις κινήσεις που δείχνουν πλήρη αναδιάταξη των ενόπλων δυνάμεων Ελλάδ;ας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ.
Η συνεκπαίδευση Ελλήνων και Ισραηλινών μετράει πλέον αρκετά χρόνια, όμως η τελευταία άσκηση όπου ελληνικά ελικόπτερα βρέθηκαν σε Κύπρο και Ισραήλ δείχνει ότι ο χώρος για τις τρεις χώρες θεωρείται ενιαίος. Την ίδια ώρα και ενώ το γεωτρύπανο της Exxonmobil φτάνει στο οικόπεδο 10 της Κύπρου οι αμερικανικές δυνάμεις κάνουν αισθητή την παρουσία τους.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την “ΕΣΤΙΑ” δεν αποκλείεται να υπάρξει εκτός του σκληρού πυρήνα των τεσσάρων και σύναψη συμμαχίας με χώρες που έχουν κοινά ενεργειακά συμφέροντα, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Αίγυπτος και η Ιορδανία.
Η αμυντική συνεργασία, σύμφωνα με την εφημερίδα αναμένεται να υπογραφεί εντός του 2019 από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, τους πρωθυπουργούς Ελλάδας και Ισραήλ, Αλέξη Τσίπρα και Μπέντζαμιν Νετανιάχου, αλλά και τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.
Πρόκειται για εξελίξεις που θα ανατρέψουν τα δεδομένα που γνωρίζαμε μέχρι τώρα. Η Τουρκία απομονώνεται, όσο και να φωνασκούν διάφοροι αναλυτές. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας πρέπει να εκμεταλλευθεί κάθε ευκαιρία που θα τις έρθει.
Ειδικά όταν οι ΗΠΑ θα είναι η χώρα που ηγείται αυτής της συμμαχίας, τότε θα πρέπει να διεκδικήσουμε ότι μας αναλογεί.
Οι ρητορικές επιλογές του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, περί απόρριψης κάθε σεναρίου που αφήνει την Αγκυρα έξω από το ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι ενδεικτικές μιας διπλωματικής πραγματικότητας σε εξέλιξη.
Οι συμβολισμοί της «δέσμευσης» των οικοπέδων 4 και 5 της κυπριακής ΑΟΖ για έρευνες από το «Μπαρμπαρός» και η ταυτόχρονη παρουσία του πλωτού γεωτρύπανου «Φατίχ» στον κόλπο της Αττάλειας είναι πιο ουσιαστικοί απ’ ό,τι φαίνεται. Κατ’ αρχάς το «Μπαρμπαρός» πραγματοποιεί ανεμπόδιστα σεισμικές έρευνες στην περιοχή, που έχει δεσμευθεί έως και την 1η Φεβρουαρίου γι’ αυτόν το σκοπό. Ως προς το «Φατίχ», μπορεί αυτήν τη στιγμή να μην είναι σαφές αν πράγματι μπορεί να προχωρήσει σε γεωτρήσεις μεγάλου βάθους, ωστόσο είναι βέβαιο ότι οι Τούρκοι είναι αποφασισμένοι να επενδύσουν προκειμένου να τα καταφέρουν.
Εμπειροι παρατηρητές εκτιμούν ότι με βάση τον τρέχοντα βηματισμό των Τούρκων, η συγκεκριμένη τεχνική δυνατότητα θα μπορούσε να αποκτηθεί το αργότερο έως το 2021. Υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι η οικονομική κρίση στην οποία η Τουρκία οδεύει ταχέως, δεν θα επηρεάσει τη δυνατότητά της να επενδύει στους στρατηγικούς τομείς που θεωρεί σημαντικούς, δηλαδή τους εξοπλισμούς και την ενέργεια,αναφέρει η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.
Η στρατιωτική και ναυτική διάσταση
Η στρατιωτική διάσταση είναι εύλογα μια κρίσιμη πτυχή στους σχεδιασμούς της επόμενης περιόδου. Η Αθήνα και η Λευκωσία διανύουν ήδη περίοδο στενότατης συνεργασίας με το Ισραήλ, όπως έχει φανεί από τις τελευταίες ασκήσεις. Οι Ισραηλινοί προχωρούν κανονικά στις διαδικασίες δημιουργίας ενός ραντάρ στην Ανατολική Κρήτη, με σκοπό την επέκταση των δυνατοτήτων τους στην περιοχή. Και η συνεργασία Ελλάδας και Ισραήλ σε στρατιωτικό επίπεδο αναμένεται να ενισχυθεί. Παράλληλα, οι συνεκπαιδεύσεις των ελληνικών και αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων αυξάνονται ραγδαία.
Τον Δεκέμβριο αναμένεται να ολοκληρωθεί η άσκηση ειδικών δυνάμεων «Jackal Stone», ενώ σύντομα θα εξελιχθεί και η εκπαίδευση σε επίπεδο επιθετικών και μεταφορικών ελικοπτέρων. Ωστόσο, εκείνο που βαραίνει την ελληνική πλευρά είναι η ναυτική διάσταση, την οποία έχουν η εκ των πραγμάτων αναβάθμιση και η συμμαχική απαίτηση για διαρκή παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καλή κατάσταση στον τομέα των υποβρυχίων αλλά και των ταχέων σκαφών (οι πυραυλάκατοι τύπου «Ρουσέν» διαθέτουν τεχνολογία που συμβαδίζει με την εποχή), οι απαιτήσεις για παρουσία φρεγατών σε όλο το εύρος της Ανατολικής Μεσογείου ασκεί σημαντική πίεση, καθώς οι φρεγάτες που διαθέτει το Π.Ν. υπολείπονται τεχνολογικά σε σύγκριση με εκείνες της Τουρκίας ή της Αιγύπτου, αλλά και του Ισραήλ, που ναυπηγεί νέες κορβέτες.
