Κώστας Σαμαράς
Οι Ρομά αντιδρούν για τον «αποκλεισμό» οικογενειών τους από το επίδομα παιδιού Α21 καθώς από φέτος αποτελεί προϋπόθεση η εγγραφή και η φοίτηση κάθε παιδιού σε σχολείο.
Οι Ρομά που ζουν στην Ελλάδα αντιδρούν στο μέτρο που εφαρμόστηκε με την σύνδεση της υποχρεωτικότητας της εκπαίδευσης και της χορήγησης του επιδόματος παιδιού. Παράλληλα, παρουσιάζουν προτάσεις για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος που προέκυψε.
Η Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ, σε ανακοίνωσή της, αφενός υπογραμμίζει ότι είναι «απολύτως σύμφωνοι με την υποχρεωτικότητα της εκπαίδευσης» αφετέρου επισημαίνει ότι «μέτρα και ενέργειες όπως αυτό της ενεργοποίησης της παραγράφου 17 στην μέση της σχολικής χρονιάς, φαντάζουν τιμωρητικά και όχι μόνο δεν μπορούν να επιλύσουν το πρόβλημα αλλά ενισχύουν την ήδη ευάλωτη και οριακή κατάσταση εκατοντάδων οικογενειών».
Επίσης, η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ υποστρηρίζει ότι για την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, «αυτονόητη προϋπόθεση είναι η εξασφάλιση θέσεων στα σχολεία για όλα τα παιδιά, όπως και η πρόβλεψη για την φοίτηση παιδιών που επιθυμούν να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία σε μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη ηλικία».
Συνεχίζοντας επισημαίνει ότι «δυστυχώς κάτι τέτοιο απέχει από την πραγματικότητα που βιώνουν χιλιάδες οικογένειες Ρομά και μη» καθώς «πολλοί γονείς, στην προσπάθειά τους να εγγράψουν τα παιδιά τους στα σχολεία της περιοχής τους βρέθηκαν απέναντι σε υπεράριθμες σχολικές μονάδες οι οποίες αδυνατούν να εγγράψουν επιπλέον μαθητές και προτρέπουν τις οικογένειες να αναζητήσουν θέσεις σε σχολεία που μπορεί να βρίσκονται ακόμα και δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο κατοικίας του παιδιού».
Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά:
Το 2018, με το άρθρο 214 του νόμου 4512/2018 θεσπίστηκε το επίδομα του παιδιού (Α21). Στα τέλη του 2019, το εν λόγω άρθρο τροποποιήθηκε και προστέθηκε η παράγραφος 17, η οποία ορίζει πως το επίδομα Α21 χορηγείται υπό την προϋπόθεση αφενός της εγγραφής κάθε παιδιού σε σχολείο και αφετέρου της πραγματικής φοίτησής του. Το 2023, στη μέση της σχολικής χρονιάς, το άρθρο 17 τέθηκε για πρώτη φορά σε οριζόντια εφαρμογή.
Ως Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ, δεν θα μπορούσαμε παρά να είμαστε απολύτως σύμφωνοι με την υποχρεωτικότητα της εκπαίδευσης. Έχουμε επανειλημμένα αναδείξει το μεγάλο ζήτημα της σχολικής διαρροής των παιδιών Ρομά, ζήτημα που αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στην διαιώνιση της περιθωριοποίησης και της επιβίωσης κάτω από το όριο της φτώχειας. Η εκπαίδευση άλλωστε αποτελεί το ισχυρότερο όπλο κάθε ανθρώπου για μια ζωή αξιοπρεπή, με ευκαιρίες και επιλογές, μια ζωή μακριά από συνθήκες και καταστάσεις που προσβάλουν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Είναι αλήθεια, πως υπάρχει ακόμα ένας μακρύς δρόμος που πρέπει να διανύσει η κοινότητα των Ελλήνων Ρομά για να εξαλειφθεί οριστικά ο αναλφαβητισμός και η σχολική διαρροή. Ωστόσο, μέτρα και ενέργειες όπως αυτό της ενεργοποίησης της παραγράφου 17 στην μέση της σχολικής χρονιάς, φαντάζουν τιμωρητικά και όχι μόνο δεν μπορούν να επιλύσουν το πρόβλημα αλλά ενισχύουν την ήδη ευάλωτη και οριακή κατάσταση εκατοντάδων οικογενειών. Οικογενειών που ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες, δίχως πρόσβαση ακόμα και σε βασικά αγαθά, που καθημερινά αγωνιούν για το αν θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν έστω τα απαραίτητα.
Για την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου αυτονόητη προϋπόθεση είναι η εξασφάλιση θέσεων στα σχολεία για όλα τα παιδιά, όπως και η πρόβλεψη για την φοίτηση παιδιών που επιθυμούν να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία σε μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη ηλικία. Όμως δυστυχώς κάτι τέτοιο απέχει από την πραγματικότητα που βιώνουν χιλιάδες οικογένειες Ρομά και μη. Πολλοί γονείς, στην προσπάθειά τους να εγγράψουν τα παιδιά τους στα σχολεία της περιοχής τους βρέθηκαν απέναντι σε υπεράριθμες σχολικές μονάδες οι οποίες αδυνατούν να εγγράψουν επιπλέον μαθητές και προτρέπουν τις οικογένειες να αναζητήσουν θέσεις σε σχολεία που μπορεί να βρίσκονται ακόμα και δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο κατοικίας του παιδιού. Τα πράγματα είναι ακόμα δυσκολότερα, όταν παιδιά εφηβικής ηλικίας, που κακώς ή ατυχώς δεν έχουν ξεκινήσει την φοίτηση τους στην προβλεπόμενη ηλικία, επιχειρούν να διορθώσουν αυτό το λάθος διεκδικώντας πρόσβαση στο αγαθό της εκπαίδευσης. Άνευ προβλέψεων και ειδικών τμημάτων, τα παιδιά αυτά καλούνται να περιμένουν ως την ενηλικίωση τους ούτως ώστε να εγγραφούν στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, κάτι το οποίο τελικά πραγματοποιεί ένα ελάχιστο ποσοστό, καθώς τα χρόνια της αναμονής ως την ενηλικίωση και ελλείψει ευκαιριών και διεξόδων, ο αγώνας για την επιβίωση αποτελεί μονόδρομο.
Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, δεν μπορούμε παρά να απαιτήσουμε τα εξής ως ελάχιστο παρονομαστή της επιδιωκόμενης κοινωνικής συνοχής:
Αναβολή της εφαρμογής της παραγράφου 17 μέχρι το Υπουργείο Παιδείας να μεριμνήσει για την δυνατότητα εγγραφής όλων των παιδιών σε όλες τις σχολικές βαθμίδες στα σχολεία της περιοχής τους.
Δημιουργία ειδικών τμημάτων σχολικής ένταξης παιδιών μεγαλύτερης ηλικίας και όχι αναμονή ως την ενηλικίωσή τους.
Η περαιτέρω φτωχοποίηση πολλαπλά ευάλωτων οικογενειών όχι μόνο δεν πρόκειται να επιλύσει το ζήτημα της σχολικής διαρροής αλλά θα δυσχεράνει δραματικά τις ήδη δύσκολες συνθήκες χιλιάδων συμπολιτών μας.
