Κώστας Σαμαράς
Αντίστροφη μέτρηση πλέον για την έναρξη των γεωτρήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ από την ExxonMobil. Σε λιγότερες από 100 ημέρες θα πραγματοποιηθεί η γεώτρηση στο τεμάχιο 10. Στα πλαίσια αυτού πραγματοποιήθηκε συνάντηση υπό άκρα διακριτικότητα στελεχών της ενεργειακής εταιρείας με Κύπριους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες.
Σε επιφυλακή παραμένει το Πολεμικό Ναυτικό Ελλάδας και Κύπρου καθώς παρακολουθεί στενά τις κινήσεις της Άγκυρας. Εκτιμάται πως άμεσα η Άγκυρα θα κλιμακώσει στην περιοχή με έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων.
Στα χέρια της θα έχει την πρώτη εβδομάδα Σεπτεμβρίου όλες τις άδειες ώστε να προχωρήσει στις διευθετήσεις για τις τελευταίες λεπτομέρειες των δύο διαδοχικών γεωτρήσεων που θα ξεκινήσει στα μέσα του τέταρτου τριμήνου του έτους η κοινοπραξία ExxonMobil – Qatar Petroleum.
Η άδεια θα αφορά την σειρά των δύο ή περισσότερων γεωτρήσεων που θα γίνουν στο ανατολικό μισό του τεμαχίου 10.
Έτσι η κοινοπραξία μπαίνει στην αντίστροφη μέτρηση αφού μένουν λιγότερες από 100 μέρες για να ξεκινήσει η γεώτρηση στον πολλά υποσχόμενο στόχο «Δελφίνι», ενώ πριν το τέλος του έτους θα ξεκινήσει η γεώτρηση στον «Γλαύκο».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του κυπριακού «Φιλελεύθερου» οι αιτήσεις της κοινοπραξίας, που υποστηρίζονται και από τις απαραίτητες λεπτομερείς μελέτες, προωθήθηκαν και εξετάστηκαν από τις κρατικές κυπριακές υπηρεσίες με πρωτοφανή μέτρα εμπιστευτικότητας, κάτι που επιτρέπει η νομοθεσία για τέτοιες περιπτώσεις.
Στη διάθεση των υπηρεσιών που εξετάζουν τις αιτήσεις και τις μελέτες για να υποβάλουν απόψεις, τέθηκε ένα μόνο αντίγραφο που περιέχει εμπιστευτικά για την ώρα στοιχεία, όπως οι ακριβείς ημερομηνίες, οι ακριβείς συντεταγμένες των γεωτρήσεων, αλλά και τα θαλάσσια βάθη και τα βάθη που θα φτάσει το γεωτρύπανο κάτω από τον βυθό της θάλασσας.
Μάλιστα, κάθε ένας από τους δημόσιους λειτουργούς που είχε πρόσβαση στα έγγραφα και τις μελέτες, κλήθηκε, πριν πάρει πληροφορίες από αυτά, να υπογράψει έγγραφο εμπιστευτικότητας, ενώ για την πρόσβαση στα απόρρητα στοιχεία, αφού απαγορευόταν η ανατύπωση τους, έπρεπε να επισκέπτονται συγκεκριμένο γραφείο στην υπηρεσία Περιβάλλοντος.
Η εξέταση της αίτησης για τις περιβαλλοντικές εγκρίσεις έγινε στις 30 Ιουλίου και αποφασίστηκε να τεθούν κάποιοι πρόσθετοι όροι, κυρίως σε σχέση με τη βάση υποστήριξης, οι οποίοι θα περιλαμβάνονται στην άδεια που θα δοθεί την πρώτη εβδομάδα Σεπτεμβρίου.
Όπως ήδη έγραψε ο κυπριακός «Φιλελεύθερος» έχουν ήδη κλειδώσει όλες οι βασικές υπεργολαβίες, με κυριότερη αυτή του γεωτρύπανου, της βάσης υποστήριξης, των ειδικών πλοίων υποστήριξης και της από αέρος σύνδεσης με το γεωτρύπανο στα σημεία των γεωτρήσεων.
Το γεωτρύπανο, που ήδη βρίσκεται σε διαδικασία αναμονής και ετοιμασίας, έχει κλειδώσει για δύο τουλάχιστον γεωτρήσεις, είναι ένα από τα πιο σύγχρονα του είδους στον κόσμο και φέρει βρετανική σημαία.
Φέρει συστήματα που μπορούν να πραγματοποιούν γεωτρήσεις σε μεταβαλλόμενες συνθήκες ισχυρών πιέσεων στα διάφορα γεωλογικά στρώματα ακόμα και σε εξαιρετικά ευαίσθητες περιβαλλοντικά συνθήκες, σε βάθη μέχρι και 35.000 πόδια κάτω από την επιφάνεια του βυθού.
Να σημειωθεί ότι θέματα ισχυρών πιέσεων στα διάφορα γεωλογικά στρώματα είχε αντιμετωπιστεί σε κάποιες από τις προηγούμενες έξι γεωτρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Την υποστήριξη των γεωτρήσεων από το λιμάνι Λεμεσού έχει αναλάβει η Medserv, που για την παροχή αυτών των υπηρεσιών, η εταιρεία δημιουργεί πρόσθετες εγκαταστάσεις στο λιμάνι της Λεμεσού.
Συνάντηση στελεχών της ExxonMobil και Κυπρίων αξιωματούχων στις Βρυξέλλες
Σε εστιατόριο υπερπολυτελείας στις Βρυξέλλες πραγματοποιήθηκε συνάντηση με διακριτικότητα, μεταξύ υψηλόβαθμων στελεχών της ExxonMobil και του Κύπριου Επιτρόπου Χρίστου Στυλιανίδη, Κυπρίων ευρωβουλευτών και μελών της εκεί κυπριακής διπλωματικής αντιπροσωπείας, αποκαλύπτει σε εκτενές ρεπορτάζ της η γνωστή ειδησεογραφική πύλη «EUobserver» και αναμεταδίδει ο κυπριακός Φιλελεύθερος.
Το δημοσίευμα εκφράζει δυσφορία και διατείνεται ότι αυτό το δείπνο παραβίασε τους εθιμοτυπικούς κανόνες διαφάνειας της Ε.Ε.
Ιδιαίτερα, επικρίνεται το γεγονός ότι στο δείπνο κλήθηκε ο Κύπριος Επίτροπος, που δεν έχει αρμοδιότητες στα θέματα ενέργειας και όχι οι Επίτροποι Ενέργειας ή Κλιματικής Αλλαγής.
Μάλιστα, ο συγγραφέας του ρεπορτάζ εκφράζει παράπονο ακόμα και για το γεγονός ότι η αμερικανική εταιρεία δεν απάντησε σε ερώτημά του για το κόστος του δείπνου.
Αποκαλύπτεται ότι το δείπνο, που παρέθεσε η ExxonMobil, πραγματοποιήθηκε στο εστιατόριο De Warande στις Βρυξέλλες, που βρίσκεται δίπλα στην αμερικανική πρεσβεία, και από πλευράς ExxonMobil συμμετείχε ο αντιπρόεδρος του κολοσσού Tristan Aspray, ο οποίος έχει υπό την ευθύνη του τις χώρες της Ευρώπης.
Ο τελευταίος έχει έρθει επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες στην Κύπρο και είχε συναντήσεις με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον υπουργό Ενέργειας.
Σκοπός της συνάντησης, στην οποία συμμετείχαν πέραν του Επιτρόπου Χρίστου Στυλιανίδη και οι ευρωβουλευτές Νεοκλής Συλικιώτης, Τάκης Χατζηγεωργίου και Δημήτρης Παπαδάκης, ήταν η ενημέρωση για το γεωτρητικό πρόγραμμα της ExxonMobil και τη δραστηριότητά της στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ο «EUobserver» θέτει θέμα τάξης για την συμμετοχή του Κύπριου Επιτρόπου Χρίστου Στυλιανίδη στο «μυστικό δείπνο».
Δημοσιεύεται, όμως, ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εκδόθηκε από τον κ. Στυλιανίδη σε σχέση με το δείπνο κι αναφέρεται καθαρά ότι έγινε άτυπη ενημέρωση για τα θέματα της αμερικανικής εταιρείας σε σχέση με την κυπριακή ΑΟΖ.
Ωστόσο, δεν υπήρξαν πρακτικά της συνάντησης, κάτι που σύμφωνα με τον «EUobserver» προκαλεί ανησυχία για τα θέματα «διαφάνειας και λογοδοσίας της ΕΕ», που αφορούν συναντήσεις εκπροσώπων της «με εκπροσώπους ομάδων ειδικών συμφερόντων».
Ο συγγραφέας του ρεπορτάζ εκφράζει δυσφορία επειδή η Ε.Ε., αν και επιβεβαίωσε το δείπνο, δεν του επέτρεψε πρόσβαση σε οποιοδήποτε σχετικό έγγραφο.
Την ίδια ώρα, όμως, υπήρξε επίσημη ενημέρωση από πλευράς του Κύπριου Επιτρόπου, αφού, όπως ο δημοσιογράφος αναφέρει, «στο μητρώο συνεδριάσεων της Επιτροπής ο Κύπριος Στυλιανίδης είχε δηλώσει απλώς ότι είχε συνάντηση με την ExxonMobil για ενημέρωση των δραστηριοτήτων εξερεύνησης στην ΑΟΖ της Κύπρου».
Η ίδια η Επιτροπή είχε αναφέρει στην ιστοσελίδα της ότι ο Χρήστος Στυλιανίδης «προσκλήθηκε και παρακάθησε» σε δείπνο με τον αντιπρόεδρο της ExxonMobil, προσθέτει ο «EUobserver».
Παραθέτει, μάλιστα, αναφορά σε έγγραφο ότι «η συνάντηση είχε ενημερωτικό χαρακτήρα, πάνω σε ένα θέμα με σχετικές γεωπολιτικές παραμέτρους για την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου».
Επειδή οι αρμόδιοι για τα ενεργειακά θέματα και την κλιματική αλλαγή, δηλαδή, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μάρος Σεφτσόβιτς και ο Επίτροπος Μιγκέλ Κανέτ, δεν είναι Κύπριοι, σε αντίθεση με τον Χρήστο Στυλιανίδη, απαντά ειρωνικά ο ίδιος.
Οι 28 Επίτροποι της ΕΕ διορίζονται από τις εθνικές Κυβερνήσεις τους και υποτίθεται ότι ενεργούν σε πανευρωπαϊκό ενδιαφέρον, συνεχίζει στον ίδιο ειρωνικό τόνο.
Ανεπίσημη συζήτηση χωρίς πρακτικά
Ο EUobserver επέμενε να δημοσιοποιηθούν τα πρακτικά της συνάντησης, κάτι που παραπονείται ότι δεν έκανε η Επιτροπή, παρά το γεγονός ότι ο Νεοκλής Συλικιώτης τους εξήγησε –όπως οι ίδιοι αναφέρουν– ότι συμμετείχε στο δείπνο και δεν υπήρξαν πρακτικά.
Τρεις από τους έξι Κύπριους ευρωβουλευτές επιβεβαίωσαν στην EUobserver ότι παρέστησαν στο δείπνο.
«Ήταν μια φιλική, ανεπίσημη συζήτηση και δεν πήραμε κανένα πρακτικό», τους υπογράμμισε Κύπριος ευρωβουλευτής.
Ο πρέσβης Νικόλας Αιμιλίου παρευρέθη επίσης στο δείπνο, εξηγώντας στον «EUobserver» ότι αυτό έγινε «στο πλαίσιο των επαφών μεταξύ της Κυβέρνησης και όλων των παραγόντων και εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο».
Προσπαθώντας να βρει κάτι μεμπτό, ο «EUobserver» κατηγορεί την ExxonMobil ότι αρνήθηκε να απαντήσει πόσο κόστισε το δείπνο, αν είχαν κρατηθεί πρακτικά ποιοι συμμετείχαν και γιατί η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε σε γραφείο και σε ώρες εργασίας.
Ταυτόχρονα, παραθέτει στοιχεία για να δείξει ότι επρόκειτο για εστιατόριο πολυτελείας.
Πάντως, στο τέλος, αναγνωρίζει ότι «μπορεί ο κύριος λόγος για το δείπνο της ExxonMobil να είναι το γεωπολιτικό πλαίσιο», υπενθυμίζοντας ότι, «τον Φεβρουάριο, η Τουρκία αμφισβήτησε το δικαίωμα της Κύπρου για «μονομερή» γεώτρηση στην ΑΟΖ και τουρκικό πλοίο εμπόδισε ένα ιταλικό πλοίο να φτάσει στη ζώνη γεώτρησης», κάτι που προκάλεσε την αντίδραση και της Ε.Ε.
Στενή επιτήρηση για κινήσεις της Άγκυρας: Εκτιμάται ότι θα βάλει φωτιά με τον “Πορθητή”
Περί τα τέλη Αυγούστου και μετά, βλέπουν την επόμενη κίνηση της Άγκυρας στην προσπάθεια για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων στο Αιγαίο, οι επιτελείς του Πολεμικού Ναυτικού. Μπορεί τα δυο βοηθητικά πλοία υπό Νορβηγική σημαία, του πλοίου γεωτρήσεων «Fatih», να κοντοζυγώνουν προς το λιμάνι της Αντάλειας ή να πάρουν θέση όπου αλλού τους ζητηθεί, ωστόσο νωρίτερα, εκτιμούν, ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν κινήσεις που να σημάνουν συναγερμό στις Κυπριακές και τις Ελληνικές αρχές.
Άλλωστε και ο Τούρκος υπουργός ενέργειας και φυσικών πόρων σε αυτή την χρονική περίοδο είχε προσδιορίσει σε δηλώσεις του την προσπάθεια της Άγκυρας να προχωρήσει σε ερευνητική γεώτρηση.
Πάντως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται πως έχει βγει προς «άγρα» συμμάχων ώστε η όποια κίνηση κάνει σε ενεργειακό επίπεδο, να πέσει «στα μαλακά» και όχι στο μένος χώρας στην οποία ανήκει μεγάλη πετρελαϊκή εταιρία.
Γι’ αυτό άλλωστε η Τουρκία σκοπεύει σύμφωνα με πληροφορίες να οργανώσει τις πρώτες ημέρες του Σεπτέμβρη στην κοσμοπολίτικη Κωνσταντινούπολη σύνοδο με τη συμμετοχή της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ρωσίας ώστε εκεί να ξεκινήσει μια μεγάλη συζήτηση που αφορά τα προβλήματα της ευρύτερης περιοχής: στην ατζέντα φυσικά από τα πρώτα θέματα έχει τεθεί ο πόλεμος στη Συρία.
Ωστόσο η πληροφορία αυτή για τη σύνοδο που είχε βγει από τα χείλη του Τούρκου προέδρου, έως τώρα δεν έχει επιβεβαιωθεί από το Παρίσι, το Βερολίνο και τη Μόσχα. Ακόμη και στη συνομιλία που είχαν Μακρόν και Ερντογάν δεν φαίνεται πως συζήτησαν το θέμα αυτό παρά μόνο τα της Τουρκικής οικονομίας και τις δύσκολες στιγμές που περνά η Άγκυρα, σύμφωνα με το Hellas Journal.
Ελλάδα και Κύπρος παρακολουθούν στενά τις κινήσεις της Τουρκίας. Αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού έλεγαν πως μαζί με Κυπρίους συναδέλφους τους βρίσκονται σε διαρκή επαφή, άλλωστε οι εκπαιδεύσεις των Κύπριων στην Ελλάδα συνεχίζονται αδιάλειπτα.
Το πλοίο “Fatih”, θεωρούν στην Αθήνα και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, πως είναι βέβαιο ότι θα βγει από το λιμάνι της Αντάλειας ακόμη και για λόγους εντυπωσιασμού της τουρκικής κοινής γνώμης σε μια προσπάθεια ν’ αναπτερωθεί το καταρρακωμένο προφίλ του Τούρκου προέδρου.
Από εκεί και πέρα, εφόσον η Τουρκία έχει αποφασίσει να τα παίξει όλα για όλα και να βάλει φωτιά στο ενεργειακό φυτίλι στην περιοχή, θα θελήσει πιθανόν να πάει κόντρα στα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων, πράγμα που σημαίνει και ευθεία σύγκρουση κυρίως με την Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες με τις οποίες οι σχέσεις αυτό τον καιρό βρίσκονται σε τεντωμένο σχοινί.
Ελλάδα και Κύπρος από μόνες τους θα είναι δύσκολο να σηκώσουν τείχος στα ενεργειακά οικόπεδα και εκείνο το οποίο συζητείται φυσικά είναι πως -εφόσον η Τουρκία θελήσει να τραβήξει το χαλί- ενωμένες οι δυνάμεις που αποτελούν τον ενεργειακό άξονα αυτή τη στιγμή, θα πρέπει να δώσουν μια ιδιαίτερα ηχηρή απάντηση στις όποιες προκλήσεις θελήσει να κάνει η γειτονική χώρα.
Η Τουρκία στη Μερσίνη και την Αλεξανδρέτα έχει μόνιμη ναυτική παρουσία που φτάνει τουλάχιστον τις δεκαπέντε ναυτικές μονάδες.
Αυτό σημαίνει μια ισχυρή ναυτική δύναμη κοντά στην Κύπρο, η οποία είναι ικανή να υποστηρίξει το πλοίο γεωτρήσεων Fatih και να προχωρήσει σε ναυτικό αποκλεισμό, σε οικόπεδο που θα επιλεγεί από την Άγκυρα για την γεώτρηση.
Από την άλλη πλευρά έχουμε δει πως ό,τι πλησιάσει σε οικόπεδα που βρίσκονται σε συγκεκριμένα συμφέροντα (κυρίως της Γαλλίας και της Αμερικής) ελέγχεται κυρίως ηλεκτρονικά και προειδοποιείται να μην προχωρήσει σε οποιαδήποτε ενέργεια.
Οι Έλληνες Αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού σημειώνουν πως οι διαβουλεύσεις ανάμεσα στις εμπλεκόμενες χώρες έχουν γίνει και συνεχίζονται, άρα εκείνο που καταλαβαίνει κανείς είναι ότι η Άγκυρα παραμένει συνεχώς στο στόχαστρο, παρά την καλή συμπεριφορά που επιδιώκει να δείχνει τις τελευταίες ημέρες.
