Κώστας Σαμαράς
Σε ένα πάρκο στου Ζωγράφου, υπάρχουν άπειροι άγριοι παπαγάλοι – Πώς βρέθηκαν εκεί
Και αυτό δεν είναι το μόνο στο κέντρο της Αθήνας που θα τους βρείς
Είναι το πρώτο Σάββατο του Μαρτίου. Είναι επίσης η πρώτη ουσιαστικά ηλιόλουστη ημέρα που ακολουθεί μία από τις ελάχιστες βροχερές εβδομάδες της φετινής χρονιάς. Πολλοί Aθηναίοι επιλέγουν να βγουν να απολαύσουν τον καλό καιρό στα πάρκα της πόλης που φτιάχτηκαν ακριβώς για να δίνουν μία ψευδαίσθηση έστω επαφής του αστού με τη φύση.
Σε ένα εξ αυτών, στο πάρκο των Ιλισίων που βρίσκεται απέναντι από τις φοιτητικές εστίες της Ούλωφ Πάλμε, υπάρχει αρκετές κόσμος. Γονείς με τα παιδιά τους, παρέες φοιτητών με μπίρες στα χέρια, ζευγάρια, άνθρωποι με αθλητική αμφίεση που κάνουν τζόκινγκ. Ανάμεσά τους η αναμενόμενη αθηναϊκή πανίδα: γάτες, οικόσιτα σκυλιά και περιστέρια. Μαζί όμως και δεκάδες άγριοι παπαγάλοι. Πολλοί σε αριθμό και εντυπωσιακοί στα χρώματα.
Πιθανότατα θα τους ακούσετε ήδη από τον δρόμο λόγω του ιδιαίτερου κελαηδήματός τους. Οι παπαγάλοι αυτοί έχουν ένα εντυπωσιακό πράσινο χρώμα και ζουν ελεύθερα κατά δεκάδες (αν όχι εκατοντάδες) στο συγκεκριμένο πάρκο. Ίσως το πιο εντυπωσιακό κομμάτι της παρουσίας τους, πέραν φυσικά του φανταστικού τους χρώματος, είναι οι φωλιές που κτίζουν.
Κοιτώντας στις κορυφές των πεύκων του πάρκου θα βρείτε δεκάδες πολύ μεγάλες φωλιές οι οποίες κυριολεκτικά είναι σαν να κρέμονται στον αέρα. Πρόκειται για το είδος που λέγεται Myiopsitta monachus ή απλούστερα Γκριζοπρόσωπος Παπαγάλος, ο οποίος έχει την πολύ σπάνια για παπαγάλους συνήθεια να φτιάχνει κλαδόπλεκτες φωλιές.
Τα τροπικά πτηνά της πόλης
Το συγκεκριμένο είδος παπαγάλου θα το βρει κανείς και σε άλλα πάρκα της Αθήνας (για παράδειγμα στο πάρκο πίσω από το μετρό του Ευαγγελισμού ή και στον Εθνικό Κήπο) αλλά μάλλον πουθενά στους πληθυσμούς που θα το βρεις στο Πάρκο των Ιλισίων. Εκτός ίσως από το Πάρκο της Χωροφυλακής στο οποίο υπάρχουν επίσης πολύ μεγάλοι πληθυσμοί.
Η Αθήνα δεν είναι φυσικά η μόνη μεγαλούπολη στην Ευρώπη που έχει εντάξει στην πανίδα της τροπικά πτηνά. Το Πανεπιστήμιο του Κεντ διεξήγαγε μία έρευνα το 2019 στην οποία μελέτησε τους πληθυσμούς των άγριων παπαγάλων. Η ομάδα των 80 ερευνητών εντόπισε την ύπαρξη παπαγάλων σε διάφορες χώρες της Ευρώπης μεταξύ των οποίων ήταν φυσικά και η Ελλάδα.
Προφανώς η ύπαρξη αυτών των εξωτικών πτηνών δημιουργεί πολλές απορίες. Οι ειδικοί αποκλείουν προφανώς να ήρθαν απευθείας αυτά τα πτηνά από τα εξωτικά μέρα από τα οποία κατάγονται (από Αφρική ή από Ινδία). Η δυσκολία να ιχνηλατήσουμε εύκολα την πορεία τους προς την Ευρώπη δημιουργεί μία σειρά μύθων.
Στο Λονδίνο για παράδειγμα υπάρχει ο αστικός μύθος ότι όλες οι αποικίες παπαγάλων που υπάρχουν στην πόλη δημιουργήθηκαν όταν ο Jimi Hendrix απελευθέρωσε επίτηδες ένα ζευγάρι παπαγάλων σε ένα πάρκο της πόλης (αλλάζει το ποιο πάρκο είναι αυτό ανάλογα από το ποιος μιλάει). Πράγμα που φυσικά έχει απορριφθεί από τους ειδικούς.
Από που ήρθαν τελικά;
Για την Ελλάδα, η πιο συχνή θεωρία λέει πως πριν από 30 περίπου χρόνια ένα μεγάλο φορτηγό ντελαπάρισε κοντά στην περιοχή του παλιού αεροδρομίου στο Ελληνικό. Το φορτηγό αυτό ήταν γεμάτο με εξωτικά πουλιά από την Ινδία τα οποία προορίζονταν στα διάφορα pet shop της πόλης. Αυτό που μοιάζει σαν αστικός μύθος, είναι όμως αλήθεια. Απλά στην παραπάνω ιστορία, αντί για φορτηγό, βάλτε κοντέινερ.
Πιθανότατα όμως αυτές οι αποικίες αφορούν τον Πειραιά και τα νότια Προάστια. Οι παπαγάλοι που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο πάρκο των Ιλισίων προήλθαν από μία άλλη απόδραση η οποία έγινε από το Πάρκο Χωροφυλακής του Δήμου Αθηναίων. Από εκεί βρέθηκαν στα πεύκα της γύρω περιοχής και σταδιακά έφτιαξαν αποικίες σε μεγάλο μέρος του κέντρου της πόλης.
Προφανώς, βέβαια, θα πρέπει να εντάξουμε σε αυτούς και πολλούς ακόμα παπαγάλους οι οποίοι δραπετεύουν από κλουβιά ιδιωτών ή pet shops. Από εκεί και πέρα εντάσσονται εύκολα σε κοινότητες με δεδομένο ότι πρόκειται για ένα κοινωνικό είδος το οποίο δεν ζει μόνο του στη φύση. Η Αθήνα ούτως ή άλλως προσφέρει το κατάλληλο περιβάλλον για να αναπτυχθούν.
Αφενός οι θερμοκρασίες είναι ιδανικές για την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους. Αφετέρου, μέσα στην πόλη οι παπαγάλοι δεν έχουν φυσικούς εχθρούς και γι’ αυτό μοιάζουν να προτιμούν να φτιάχνουν τις φωλιές τους σε περιοχές κοντά στον άνθρωπο. Πράγμα που ευνοεί τη ραγδαία ανάπτυξή τους. Ένας ντόπιος μου έλεγε ότι οι κάτοικοι τους φροντίζουν και τους προστατεύουν από οποιαδήποτε εξωτερική απειλή.
Βέβαια, πέρα από την ομορφιά που προσδίδουν στην καθημερινότητά μας, υπάρχει μεγάλο debate ανάμεσα στους οικολόγους σχετικά με το πώς και κατά πόσο επιδρούν στους πληθυσμούς των αυτόχθονων ειδών με πρώτο και κύριο τις νυχτερίδες.
