Κώστας Σαμαράς
Κατατάσσονται στην κατηγορίων των τοξικών καρκινογόνων και μεταλλαξιογόνων ουσιών. Αναστάτωση και αντιδράσεις από επαγγελματίες και εισαγωγείς λόγω αποθεμάτων
Αναστάτωση στην αγορά καλλυντικών προκαλεί η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαγορεύσει πλήρως, από την 1η Σεπτεμβρίου 2025, τη χρήση της χημικής ουσίας TPO (Trimethy lbenzoyl Dipheny lphosphine Oxide) στα βερνίκια νυχιών τύπου τζελ και σε άλλα επαγγελματικά προϊόντα ονυχοπλαστικής.
Το TPO, που μέχρι σήμερα επιτρεπόταν μόνο σε επαγγελματική χρήση και σε ποσοστό έως 5%, λειτουργεί ως φωτοεκκινητής, ενεργοποιώντας τη σκλήρυνση του υλικού υπό φως UV ή LED και χαρίζοντας αντοχή και διάρκεια στο βερνίκι. Ωστόσο, μετά από επιστημονικές μελέτες, διαπιστώθηκε ότι είναι τοξικό για την αναπαραγωγή και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη γονιμότητα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέταξε την ουσία στην κατηγορία 1Β ΚΜΤ, που περιλαμβάνει καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες, και αποφάσισε την πλήρη απαγόρευσή της στην επικράτεια της Ε.Ε. Η απόφαση αυτή ανακοινώθηκε τον περασμένο Μάιο, με στόχο να δοθεί χρόνος στη βιομηχανία να αντικαταστήσει το συστατικό σε όλα τα σχετικά προϊόντα.
Στην Κύπρο, οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες ενημέρωσαν στις 4 Ιουλίου 2025 τόσο τους επαγγελματίες του χώρου (αισθητικούς, τεχνίτριες νυχιών) όσο και τους πολίτες, επισημαίνοντας ότι η συμμόρφωση με τον ευρωπαϊκό κανονισμό είναι υποχρεωτική. Σε εγκύκλιό τους, αναφέρουν ότι η ενημέρωση γίνεται δύο μήνες πριν την εφαρμογή της απαγόρευσης, προκειμένου να υπάρχει χρόνος προσαρμογής, καθώς αναμένεται να επηρεαστεί σημαντικός αριθμός προϊόντων που κυκλοφορούν στην κυπριακή αγορά.
Παρά την έγκαιρη ειδοποίηση, εισαγωγείς και επαγγελματίες εκφράζουν ανησυχία ότι το διάστημα μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου δεν επαρκεί για την αντικατάσταση των αποθεμάτων τους με προϊόντα χωρίς TPO. Οι αρμόδιες αρχές καλούν όλους τους εμπλεκόμενους να επικοινωνήσουν άμεσα με τους προμηθευτές τους, ώστε να διασφαλίσουν ότι τα προϊόντα που θα χρησιμοποιούν και θα διαθέτουν είναι ασφαλή και συμβατά με τη νέα νομοθεσία.
Οι επικείμενοι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται να αναδιαμορφώσουν τον χώρο της βιομηχανίας νυχιών, απαγορεύοντας ορισμένες ουσίες που έχουν ταξινομηθεί ως CMR (καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή). Μεταξύ αυτών, η απαγόρευση του Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide (TPO) (γνωστό και ως diphenyl(2,4,6-trimethylbenzoyl)phosphine oxide) είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους τεχνίτες νυχιών και τους κατασκευαστές προϊόντων.
Ιστορικό για τις ουσίες CMR
Οι ουσίες CMR ενέχουν πιθανούς κινδύνους για την υγεία και ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τη σοβαρότητα και τα αποδεικτικά στοιχεία των επιδράσεών τους. Το επικείμενο Omnibus Act VII, που τίθεται σε ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου 2025, στοχεύει στην εξάλειψη αυτών των κινδύνων από τα καλλυντικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων περιποίησης νυχιών.
Ο αντίκτυπος στα προϊόντα νυχιών και στη βιομηχανία
Το TPO, που χρησιμοποιείται συνήθως σε προϊόντα νυχιών όπως hard gels, builder gels, topcoats και basecoats, λειτουργεί ως φωτοεκκινητής για την πολυμερίωση του προϊόντος υπό φως UV. Η επικείμενη απαγόρευσή του απαιτεί τη μετάβαση σε εναλλακτικές λύσεις για τη διατήρηση της συμμόρφωσης.
Το TPO (Trimethylbenzoyl-diphenylphosphine oxide) χρησιμοποιείται ευρέως για πολλούς λόγους:
-
Φάσμα απορρόφησης: Το TPO διαθέτει ευρύ φάσμα απορρόφησης στην υπεριώδη (UV) περιοχή, ιδιαίτερα στο κοντινό UV (περίπου 350–400 nm). Αυτό του επιτρέπει να ενεργοποιείται από μεγαλύτερη γκάμα πηγών UV φωτός, συμπεριλαμβανομένων των LED UV λαμπτήρων, που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στις διαδικασίες πολυμερίωσης.
-
Υψηλή δραστικότητα: Το TPO είναι ιδιαίτερα δραστικό, καθώς μπορεί να εκκινήσει αποτελεσματικά την πολυμερίωση όταν εκτεθεί σε φως UV, οδηγώντας σε ταχύτερους χρόνους σκλήρυνσης και πιο ολοκληρωμένη πολυμερίωση.
-
Χαμηλό κιτρίνισμα: Σε αντίθεση με άλλους φωτοεκκινητές, το TPO τείνει να προκαλεί λιγότερο κιτρίνισμα στα πολυμερισμένα προϊόντα.
-
Συμβατότητα με διάφορα μονομερή: Το TPO είναι συμβατό με μεγάλη ποικιλία μονομερών και ολιγομερών που χρησιμοποιούνται σε συνθέσεις πολυμερισμού με UV. Αυτό το καθιστά ευέλικτη επιλογή για τους παρασκευαστές που θέλουν να δημιουργήσουν προϊόντα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά απόδοσης.
-
Αποτελεσματικότητα σε παχύτερα στρώματα: Το TPO μπορεί να πολυμερίζει αποτελεσματικά παχύτερα στρώματα υλικού, καθώς μπορεί να διεισδύσει βαθύτερα χάρη στα χαρακτηριστικά απορρόφησής του.
-
Μειωμένη παρεμπόδιση από οξυγόνο: Το TPO είναι λιγότερο ευαίσθητο στην παρεμπόδιση από το οξυγόνο σε σχέση με άλλους φωτοεκκινητές, γεγονός που βοηθά στην επίτευξη πλήρους και ομοιόμορφης σκλήρυνσης, ακόμη και παρουσία αέρα.
