Κώστας Σαμαράς
Η Environmental Working Group, (EWG-ΜΚΟ ακτιβιστών που ειδικεύεται στην έρευνα στους τομείς των τοξικών χημικών ουσιών και των ρύπων του πόσιμου νερού), δημοσίευσε τη νέα λίστα “Dirty Dozen” με τα 12 φρούτα και λαχανικά που έχουν τα περισσότερα φυτοφάρμακα στις ΗΠΑ. Η έκδοση του 2024 περιλαμβάνει δεδομένα από 47.510 δείγματα 46 φρούτων και λαχανικών, που καλύπτουν 251 διαφορετικά φυτοφάρμακα. Στη λίστα υπάρχουν τα 12 φρούτα και λαχανικά που είναι πιο μολυσμένα με υπολείμματα φυτοφαρμάκων, μαζί με τη λίστα “Clean Fifteen“, η οποία περιέχει τα 15 προϊόντα με τις χαμηλότερες ποσότητες υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων.
Τα μη βιολογικά προϊόντα είναι φορτωμένα με μυκητοκτόνα που μπορεί να βλάψουν τα ανθρώπινα ορμονικά συστήματα, διαπιστώνει ο Οδηγός Αγοραστή του EWG 2024. Τέσσερα από τα πέντε χημικά που ανιχνεύονται πιο συχνά τα μυκητοκτόνα fludioxonil, pyraclostrobin, boscalid και πυριμεθανίλη. Δύο από αυτά, η φλουδιοξονίλη και η πυριμεθανίλη, εμφανίζονται επίσης στις υψηλότερες μέσες συγκεντρώσεις οποιωνδήποτε φυτοφαρμάκων. Και τα δύο μυκητοκτόνα μπορεί να είναι ενδοκρινικοί διαταράκτες με δυνατότητα να βλάψουν το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα. Άλλα μυκητοκτόνα συνδέονται με παρόμοιες βλάβες στην υγεία – και πολλά άλλα δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Σύμφωνα με τις αναλύσεις του EWG το 75% όλων των συμβατικών νωπών προϊόντων που ελήφθησαν στο δείγμα είχαν υπολείμματα δυνητικά επιβλαβών φυτοφαρμάκων. Αλλά για τα οπωρολαχανικά που ανέλυσε το Dirty Dozen, το 95% των δειγμάτων περιέχει φυτοφάρμακα.!
Παρά αυτά τα αποτελέσματα η EWG λέει πως όλοι πρέπει να τρώνε άφθονα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, είτε βιολογικής είτε συμβατικής καλλιέργειας καθώς τα οφέλη για την υγεία αυτής της διατροφής, υπερτερούν των κινδύνων από την έκθεση σε φυτοφάρμακα.
Και φέτος στην κορυφή των πιο μολυσμένων με φυτοφάρμακα προϊόντων, είναι οι φράουλες. Οι δοκιμές του Τμήματος Γεωργίας διαπίστωσαν ότι οι φράουλες ήταν τα φρέσκα προϊόντα που ήταν πιο πιθανό να είναι μολυσμένα με υπολείμματα φυτοφαρμάκων, ακόμη και αφού μαζευτούν, ξεπλυθούν στο χωράφι και πλυθούν πριν από το φαγητό. Στη 2η θέση για τα περισσότερα φυτοφάρμακα βρίσκεται το σπανάκι. Το σπανάκι είναι ένα λαχανικό πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, που το καθιστά βασικό για υγιεινή διατροφή. Αλλά έχει επίσης περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων κατά βάρος από οποιοδήποτε άλλο παρόμοιο λαχανικό. Τα τρία τέταρτα των μη βιολογικών ή συμβατικών δειγμάτων ήταν μολυσμένα με ένα νευροτοξικό εντομοκτόνο, την περμεθρίνη, το οποίο απαγορεύεται να χρησιμοποιείται σε καλλιέργειες τροφίμων στην Ευρώπη. Η λαχανίδα είναι τρίτη στη λίστα του Dirty Dozen και ακολουθούν, σταφύλια, ροδάκινα, αχλάδια, νεκταρίνια, μήλα, καυτερές πιπεριές, κεράσια, βακκίνια και φασολάκια.
Στα παραπάνω προϊόντα βρέθηκαν συνολικά 209 φυτοφάρμακα. Και στα 12 είδη, το 95 τοις εκατό των δειγμάτων είχαν φυτοφάρμακα, ενώ πάνω από το 90% των δειγμάτων από φράουλες, μήλα, κεράσια, σπανάκι, νεκταρίνια και σταφύλια βρέθηκαν θετικά για υπολείμματα δύο ή περισσότερων φυτοφαρμάκων. Πιο συγκεκριμένα πάνω από 50 φυτοφάρμακα εντοπίστηκαν σε δείγματα από κάθε αντικείμενο στο Dirty Dozen, εκτός από τα κεράσια. Τα περισσότερα φυτοφάρμακα βρέθηκαν στη λαχανίδα με 103 μεμονωμένες χημικές ουσίες που βρέθηκαν σε όλα τα είδη της κατηγορίας και ακολουθούν οι καυτερές πιπεριές και οι πιπεριές, με 101 φυτοφάρμακα. Όλα τα προϊόντα στο Dirty Dozen είχαν τουλάχιστον ένα δείγμα με τουλάχιστον 13 φυτοφάρμακα – και μερικά είχαν έως και 23. Τέλος το νευροτοξικό οργανοφωσφορικό εντομοκτόνο acephate, που απαγορευόταν να χρησιμοποιηθεί σε πράσινα φασόλια το 2011, εντοπίστηκε στο 6% των δειγμάτων αυτής της καλλιέργειας.
Από την άλλη τα πιο «καθαρά» οπωρολαχανικά είναι τα εξής: Αβοκάντο, Γλυκό καλαμπόκι, Ανανάς. Κρεμμύδια, Παπάγια, Γλυκός αρακάς (κατεψυγμένος), Σπαράγγι, Πεπόνι, Ακτινίδια, λάχανο, Καρπούζι, Μανιτάρια, Μάγκο, Γλυκοπατάτες και καρότα. Σχεδόν το 65 τοις εκατό των δειγμάτων φρούτων και λαχανικών της λίστας Clean Fifteen δεν είχαν ανιχνεύσιμα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Τα αβοκάντο και το γλυκό καλαμπόκι ήταν τα πιο καθαρά προϊόντα – λιγότερο από το 2% των δειγμάτων από το καθένα έδειξαν ανιχνεύσιμα φυτοφάρμακα. Λίγο πάνω από το 10% των δειγμάτων φρούτων και λαχανικών Clean Fifteen είχαν υπολείμματα δύο ή περισσότερων φυτοφαρμάκων ενώ κανένα δείγμα από τα πρώτα έξι είδη Clean Fifteen δεν βρέθηκε θετικό σε περισσότερα από τρία φυτοφάρμακα.
