Κώστας Σαμαράς
Πριν από μερικές ημέρες, το γύρο του κόσμου έκανε μια είδηση η οποία μας ήρθε από την επιστημονική κοινότητα, ανακοινώνοντας πως επιτέλους άνοιξε ο δρόμος για την ίαση της Οξείας Μυελογενούς Λευχαιμίας.
Πίσω από αυτή την ιστορική στιγμή για την έρευνα αλλά και για το ανθρώπινο είδος (όπως χαρακτηρίστηκε από τους επιστήμονες), βρίσκονται δυο Έλληνες ερευνητές του Wellcome Trust Sanger Institute του Κέιμπριτζ, οι οποίοι υπήρξαν συνεπικεφαλής της πρωτοποριακής αυτής έρευνας.
(Αριστερά ο Κωνσταντίνος Τζελέπης, δεξιά ο Γιώργος Βασιλείου)
Για τον Κωνσταντίνο Τζελέπη και τον Δρ. Γιώργο Βασιλείου ο λόγος, οι οποίοι είναι «υπεύθυνοι» για μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις σε επίπεδο ιατρικής έρευνας, αφού μετά από πολλή δουλειά, υπομονή και επιμονή στα εργαστήρια, κατάφεραν να κάνουν την αρχή ώστε να βρεθεί μια νέα, πρωτοποριακή θεραπεία για την καταπολέμηση της Οξείας Μυελογενούς Λευχαιμίας, η οποία καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα, χωρίς ωστόσο να επηρεάζει τον υγιή ιστό.
Το star.gr, επικοινώνησε με τον Κωνσταντίνο Τζελέπη, ο οποίος και μας εξήγησε τι σημαίνει στην ουσία αυτή η ανακάλυψη, αλλά και πόσες ώρες δουλειάς, κόπου και θυσιών χρειάστηκαν ώστε να κατακτηθεί αυτή η κορυφή.
Όπως μας εξήγησε ο Κωνσταντίνος Τζελέπης, αν και μιλάμε για μια πρωτοποριακή ανακάλυψη, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος μπροστά ώστε να μιλάμε για πλήρη ίαση:
«Σίγουρα η έρευνα μας ανοίγει πολύ ελπιδοφόρους ορίζοντες για την θεραπεία της λευχαιμίας αλλά χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμα για να μιλάμε για πλήρη ίαση ή κάτι σχετικό. Το σίγουρο είναι πως τα αποτελέσματα μας αλλάζουν εντελώς το τρόπο που βλέπουμε την Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία ως ασθένεια καθώς καταφέραμε να δούμε τι χρειάζονται πραγματικά τα καρκινικά κύτταρα για να λειτουργήσουν.
Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό αφού ανοίγει το δρόμο για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή νέων στοχευμένων θεραπειών, πιο αποτελεσματικών από τα υπάρχοντα θεραπευτικά σχήματα», τονίζοντας πως από την ανακάλυψη αυτή έως την ημέρα που θα πούμε ότι η ασθένεια αυτή εξολοθρεύτηκε «χρειάζεται πολύς χρόνος. Εμείς κάναμε ένα μικρό βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση αλλά αυτό το βήμα ήταν ίσως το πιο σημαντικό και ελπίζω πως θα αποτελέσει το κλειδί στη πολυετή μάχη κατά της Οξείας Μυελογενούς Λευχαιμίας».
Παράλληλα, ο συνεπικεφαλής της έρευνας μας μίλησε και για τον χρόνο που θα χρειαστεί ώστε να εφαρμοστούν σε ασθενείς με Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία, οι καινούργιες θεραπείες που θα προκύψουν από αυτή την πρωτοποριακή ανακάλυψη:
«Σχετικά με τις καινούργιες θεραπείες που θα έρθουν από την έρευνα μας, εμείς έχουμε υπολογίσει οτι θα χρειαστούμε αρκετό καιρό. Μιλάμε κυρίως για πλάνο τριετίας-πενταετίας και όχι για άμεση εφαρμογή.
Κάτι άλλο που έχουμε δείξει με την παρούσα έρευνα είναι πως οι άνθρωποι που νοσούν σήμερα από τη λευχαιμία αυτή θα μπορούσαν να ενδεχόμενος να επωφεληθούν θεραπευτικά από την χρήση θεραπειών που χρησιμοποιούνται τώρα για άλλες ασθένειες και δεν είχαν ποτέ δοκιμαστεί για την λευχαιμία (Drug Repurposing). Μια συνδυασμένη θεραπεία νέων και ήδη υπαρχόντων φαρμάκων θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του προσδόκιμου ζωής και σε μείωση της τοξικότητας».
Θα μπορούσε η θεραπεία αυτή όμως να αποτελέσει την «λύση» και για άλλες μορφές καρκίνου;
«Ήδη η έρευνα μας και η τεχνολογία γενετικής που δημιουργήσαμε χρησιμοποιείται και από άλλες μεγάλες ερευνητικές ομάδες σε Αμερική και Αγγλία, οι οποίες σε συνεργασία με εμάς ευελπιστούν να βρούν παρόμοια αποτελέσματα και για άλλες μορφές καρκίνου. Τα πρώτα αποτελέσματα που έχουμε και σε αυτές τις ερευνητικές προσπάθειες είναι πολύ ελπιδοφόρα» μας εξηγεί ο νεαρός επιστήμονας.
(Το Ινστιτούτο Sanger)
Όσο για τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμοστεί η θεραπεία;
«Σίγουρα μιλάμε για φάρμακα ενδοφλέβιας χρήσης όπως χρησιμοποιείται η χημειοθεραπεία σήμερα αλλά την τελική μορφή ενός φαρμάκου την καθορίζουν πολλαπλοί παράγοντες», τονίζει ο Κωνσταντίνος Τζελέπης.
Τώρα αν νομίζετε πως οι Έλληνες επιστήμονες μαζί με την ερευνητική τους ομάδα έκαναν εν μια νυκτί την εν λόγω ανακάλυψη, να σας ενημερώσουμε πως χρειάστηκαν τρία χρόνια εντατικής και σκληρής δουλειάς με πολλούς κόπους και θυσίες:
«Για την ολοκλήρωση μια έρευνας τέτοιου επιπέδου χρειάστηκαν αμέτρητες ώρες δουλειάς και διήρκησε σχεδόν τρία χρόνια. Δεν υπήρχε μέρα που να μην δουλέψαμε σκληρά στο εργαστήριο και αυτό ήταν πολύ κουραστικό αλλά ο ενθουσιασμός μας ήταν τόσο μεγάλος που δεν σταματούσαμε πουθενά.
Ειδικά για εμένα ήταν μια πολύ σημαντική εμπειρία καθώς έπρεπε να σχεδιάζω τα πειράματα, να τα εκτελώ και παράλληλα να ελέγχω τους πάντες. Αυτό για έναν νέο επιστήμονα αποτελεί μέγιστη πρόκληση αλλά σε κορυφαία ερευνητικά κέντρα όπως το ινστιτούτο Sanger και το πανεπιστήμιο Cambridge αυτό αποτελεί ρουτίνα».
(Η ερευνητική ομάδα)
Και επειδή για έναν επιστήμονα οι προκλήσεις δεν σταματούν ποτέ, ο Κωνσταντίνος Τζελέπης δεν κρύβει ότι μαζί με την υπόλοιπη ερευνητική ομάδα έχουν βάλει πλώρη για νέα μεγαλύτερα ερευνητικά λιμάνια:
«Το πλάνο μας είναι να χρησιμοποιήσουμε τα πρόσφατα αποτελέσματα μας έτσι ώστε να ανακαλύψουμε νέες λειτουργίες των λευχαιμικών κυττάρων και παράλληλα, σε συνεργασία με φαρμακευτικές εταιρίες, να δημιουργήσουμε ένα νέο τοπίο για την θεραπεία της Οξείας Μυελογενούς Λευχαιμίας. Θα είναι πολύ τιμητικό για εμένα αν πολλές από τις θεραπείες του μέλλοντος θα προέρχονται από τους δικούς μας κόπους και για αυτό κινούμαστε πολύ δυναμικά προς αυτή τη κατεύθυνση».
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΕΛΕΠΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΡΙΕΡΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ:
Αφότου αποφοίτησε με Άριστα από το τμήμα Μηχανικών Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του ΤΕΙ Αθήνας, στη συνέχεια ο Κωνσταντίνος Τζελέπης έκανε το Μεταπτυχιακό του στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, με κύριο αντικείμενο τις νεοπλασματικές ασθένειες, όπου και εκεί αποφοίτησε με άριστα.
Παράλληλα με το μεταπτυχιακό του στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, έκανε την έρευνα του, όπου και συνειδητοποίησε πως με αυτόν τον τομέα ήθελε να ασχοληθεί.
Έτσι αποφάσισε να αφήσει την Ελλάδα και να μετακομίσει με υποτροφία (πρώτης κατηγορίας) για φοιτητές από όλο τον κόσμο στον τομέα της έρευνας, όπου εργάστηκε πάνω στη μελέτη του κύκλου του καρκίνου αλλά και των κυττάρων.
Μετά την Σιγκαπούρη, άνοιξε ο δρόμος και για την θέση στο Ινστιτούτο Wellcome Trust Sanger, αλλά και στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, στο πλευρό του Δρ. Γιώργου Βασιλείου, μαζί με τον οποίο οργάνωσαν και έφεραν εις πέρας την πρωτοποριακή έρευνα.
Πλέον, το εξωτερικό
Είναι μονόδρομος για τον Κωνσταντίνο Τζελέπη, ο οποίος εξηγεί πως «ο λόγος που αποφάσισα να φύγω είναι πως αισθάνθηκα ότι η χώρα μου δεν μπορεί να μου δώσει τις ευκαιρίες που αξίζω ούτε να υποστηρίξει τα όνειρα μου».
Για όσους νομίζουν πως το εξωτερικό είναι η «Γη της Επαγγελίας», εξηγεί πως «σίγουρα ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα αλλά είναι πολύ πιο εύκολος επαγγελματικά από ότι να είσαι ένας νέος επιστήμονας στην Ελλάδα. Οι παππούδες μας έκαναν πολλές θυσίες στο παρελθόν για να τα καταφέρουν, εντός και εκτός της χώρας, και νομίζω ότι θα πρέπει πάντα να αποτελούν το μέγιστο πρότυπο για εμάς τους νέους. Γενικά, η επιστημονική έρευνα είναι ένας πολύ συναρπαστικός τομέας ο οποίος όμως χρειάζεται πολλές θυσίες, πολύ κουράγιο και όραμα».
Μάλιστα δεν κρύβει πως δεν σκοπεύει να επιστρέψει στην Ελλάδα, όχι υπό τις παρούσες συνθήκες:
«Η έρευνα είναι ένας τάχιστα αναπτυσσόμενος τομέας και η Ελλάδα δυστυχώς έχει μείνει πολύ πίσω. Αυτό αποτελεί γεγονός ακόμα και επί καλών εποχών. Θέλω να πιστεύω όμως ότι αποτελώ άξιο αντιπρόσωπο της Ελλάδας στο εξωτερικό αφού η χώρα μας γενικά παράγει εξαιρετικούς επιστήμονες».
Όταν πάντως ο Κωνσταντίνος Τζελέπης δεν βρίσκεται σε κάποιο εργαστήριο ή σκυμμένος πάνω από ένα βιβλίο,«πηγαίνω ταξίδια διότι είναι ο μόνος τρόπος να χαλαρώσω και να αλλάξω παραστάσεις».
