Κώστας Σαμαράς
Δικαιολογημένο το τεράστιο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για την εναέρια πυρόσβεση αυτές τις μέρες, η οποία όμως -λανθασμένα- προβάλλεται ως το “βασικό και κύριο μέσο” κατάσβεσης, ενώ δεν είναι αυτός ο ρόλος της.
Παρόλα αυτά κυκλοφορούν διαδικτυακά πολλά βίντεο με τεράστια αεροσκάφη να εκτελούν πυροσβεστικό ρόλο, με κυρίαρχο ανάμεσα τους ένα Boeing 747. Η πραγματικότητα όμως είναι κάπως πιο διαφορετική. Πράγματι το “μεγάλο” της Boeing δοκιμάστηκε ως τέτοιο με τρεις μετασκευές να έχουν καταγραφεί ως σήμερα. Η πρώτη ενός 747-200, του NV470, κατασκευής 1974, το οποίο είχε υπηρετήσει κυρίως με την World Airways (έχει πλέον κλείσει). Κατέληξε στην Evergreen International Aviation ως cargo, και έγινε η μετατροπή του σε πυροσβεστικό αλλά το αεροσκάφος αποσύρθηκε το 2012 και διαλύθηκε για σκραπ.
Το επόμενο ήταν ένα 747-100, (το N479EV) κατασκευής 1971. Με θητεία στην Delta Air Lines και στην China Airlines, πέρασε στην Evergreen International Aviation το 1992, έγινε η μετατροπή και χρησιμοποιήθηκε από το 2009 ενώ το 2011 αποσύρθηκε και παραμένει σε αποθήκευση. Και τα δύο αποσύρθηκαν καθώς η Evergreen αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα και χρεοκόπησε το 2013. Παρενθετικά να πούμε πως η συγκεκριμένη εταιρία cargo είχε μεγάλη δράση μεταφορικού έργου για αποστολές των Ηνωμένων Εθνών αλλά και για τη CIA, εκτελώντας πολλές “μαύρες” μεταφορές σε όλο τον κόσμο!
Τέλος, το τρίτο ήταν ένα 747-400 (Ν744ST) κατασκευής 1991, της Japan Airines το οποίο στη συνέχεια έφθασε στην Global Super Tanker Services. Η τελευταία αγόρασε τα περιουσιακά στοιχεία της Εvergreen και έκανε τη “μεταμόσχευση” του συστήματος πυρόσβεσης του 747-100 στο πιο νέο 747-400. To τελευταίο πράγματι είδε αρκετή χρήση στο διάστημα 2016-2020, στο Ισραήλ (με 2 αποστολές και ρίψεις 38.000 γαλλονιών συνολικά), στη Χιλή με 76 αποστολες το 2017, στο Όρεγκον των ΗΠΑ το 2017 (4 αποστολές), στη Βολιβία το 2019 με 149 αποστολές και ρίψεις συνολικά 2,8 εκατομμυρίων γαλλονιών ενώ ο βασικός “πελάτης” ήταν οι πυροσβεστικές υπηρεσίες της Καλιφόρνια (Cal Fire), οι οποίες το χρησιμοποίησαν στο διάστημα 2017-2020 που είχαμε (και συνεχίζουν δυστυχώς) τις τεράστιες πυρκαγιές σε ετήσια βάση.
Πλέον όμως και η Global Super Tanker Services έχει σταματήσει τη λειτουργία της καθώς είναι σε διαδικασία χρεοκοπίας και το τελευταίο πυροσβεστικό 747 είναι σε αποθήκευση ενώ μάλλον θα συνεχίσει ως cargo με άλλη εταιρία.
Τι μπορούσε να κάνει το Supertanker όπως αποκαλούνταν; Η μετασκευή τοποθετούσε 10 δεξαμενές στο εσωτερικό του, με συνολική χωρητικότητα 74 κυβικών νερού ή επιβραδυντικού υγρού. Η ρίψη γινόταν με ένα σύστημα συμπιεσμένου αέρα που εξωθούσε το υγρό από σωληνώσεις στο μέσο της ατράκτου. Η ρίψη γινόταν σε μήκος από 1 έως 5 χιλιόμετρα με πλάτος έως 50 μέτρα (με ταχύτητα 278 χιλιόμετρα την ώρα) ενώ θεωρητικά το αεροπλάνο μπορούσε να κατέβει και κάτω από τα 100 μέτρα (αν και μάλλον αυτό δεν γινόταν σε κανονικές αποστολές).
Η πλήρωση των δεξαμενών απαιτούσε 30 λεπτά και προφανώς έπρεπε να γίνει στο πιο κοντινό αεροδρόμιο ικανό να υποδεχθεί τον τύπο του αεροσκάφους.
Από αυτές τις προδιαγραφές είναι φανερό πως το Supertanker είχε ρόλο, αλλά αυτός εντοπιζόταν κυρίως σε μεγάλες πυρκαγίες σε σχετικά χαμηλό και ήπιο ανάγλυφο όπου μπορούσε να αποδώσει. Πλεονέκτημα του ήταν επίσης η ικανότητα να κάνει μερικές ρίψεις, ώστε να μην εξαντλεί σε ένα πέρασμα τη χωρητικότητα του. Τα μειονεκτήματα ήταν η αργή επαναγέμιση και η διαδικασία επιστροφής σε μεγάλο αεροδρόμιο, το μεγάλο συγκριτικά κόστος χρήσης και, όπως προαναφέραμε, ο προσανατολισμός του σε φωτιές σε βατά εδάφη, όπου το αεροσκάφος μπορούσε να κατέβει (συγκριτικά) χαμηλά για να είναι αποδοτικό.
Πάντως η ιστορία του τύπου με μόλις 3 μετασκευές, και με μεγάλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση συν την καθυστέρηση να πάρει πιστοποίηση πλοϊμότητας (καθώς η μετατροπή ήταν εκτεταμένη και χρειαζόταν πολλές δοκιμές) δείχνουν πως δεν ήταν αρκετά αποτελεσματικό (και σε λογικό κόστος) για να παραμείνει σε χρήση. Σε κάθε περίπτωση προσέφερε ότι μπορούσε, ενώ μας έδωσε και μερικά πραγματικά εντυπωσιακά βίντεο για ένα ακόμη ρόλο του πολυτάλαντου 747.
