Κώστας Σαμαράς
Ο «Μάριος» καθάρισε την παραλία
Η μωβ μέδουσα έχει προκαλέσει προβληματισμό σε μια χρονιά που αναμένεται μεγάλο κύμα τουριστών στην Ελλάδα. Οι περιοχές με μωβ μέδουσες το Σαββατοκύριακο αυξήθηκαν κατακόρυφα, καθώς ολοένα και περισσότεροι λουόμενοι πήγαν για μπάνιο. Εδώ και αρκετές ημέρες οι ειδικοί είχαν προειδοποιήσει ότι το συγκεκριμένο είδος έχει εξαπλωθεί, παραμένει στα βαθιά και ανάλογα με τα ρεύματα και τη φορά των ανέμων βγαίνουν σε παραλίες.
Η κλιματική αλλαγή που αυξάνει τη θερμοκρασία στη θάλασσα -εξέλιξη που ευνοεί την αναπαραγωγή της Pelagia noctiluca, όπως είναι η επιστημονική ονομασία του είδους- είναι ένας από τους παράγοντες για τη διαμορφωθείσα κατάσταση.Η μείωση των φυσικών θηρευτών της μωβ μέδουσας είναι ο δεύτερος παράγοντας που ευνοεί την έξαρση στις ελληνικές θάλασσες. Ο ξιφίας και ο τόνος είναι τα μεγάλα πελαγικά ψάρια που έχουν στο «διαιτολόγιό» τους τις μωβ μέδουσες.
Επίσης, ένας βασικός θηρευτής είναι και η θαλάσσια χελώνα. Με αφορμή τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει για τη μωβ μέδουσα και τις παραλίες σε Αττική και άλλες περιοχές της χώρας, η οργάνωση Naxos island wildlife protection αναδημοσίευσε ένα βίντεο από το περυσινό καλοκαίρι που δείχνει πώς μια θαλάσσια χελώνα μπορεί εύκολα να λύσει το πρόβλημα που δημιουργείται όταν σε μια παραλία έχουν μαζευτεί πολλές μέδουσες.
Σύμφωνα με τον διαδραστικό χάρτη στην πλατφόρμα inaturalist.org, οι μωβ μέδουσες έφθασαν και στη Χαλκιδική. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες ημέρες λουόμενοι στην Κρήτη είχαν εντοπίσει μωβ μέδουσα στην παραλία Φαλάσαρνα (Κίσσαμος Χανίων).
Πάνω από 100 μέδουσες έφαγε ο Μάριος, η θαλάσσια χελώνα στη Νάξο
«Επειδή πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τις μωβ μέδουσες (Pelagia noctiluca), θυμηθήκαμε την περσινή μας παρατήρηση με τον Μάριο, μια από τις μόνιμες θαλάσσιες χελώνες της Νάξου, που μέσα σε μισή ώρα καταβρόχθισε πάνω από 100 μέδουσες» επισημαίνεται στο κείμενο που συνοδεύει το βίντεο.
Και προστίθεται: «Η παρατήρησή μας αυτή δείχνει την καθοριστική σημασία της θαλάσσιας χελώνας στην ισορροπία του οικοσυστήματος και τα οφέλη της στον έλεγχο του υπερπληθυσμού του είδους αυτού».
Είναι η δεύτερη χρονιά που υπάρχει έξαρση με τη μωβ μέδουσα στις ελληνικές θάλασσες. Σύμφωνα με τον διαχειριστή του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας και θαλάσσιο βιολόγο Χρήστο Τακλή που μίλησε στην AthensVoice για τις μωβ μέδουσες στην Ελλάδα, το φαινόμενο διαρκεί 2 με 3 χρόνια.
«Οι μωβ μέδουσες είναι ένα από τα πολλά είδη που ευδοκιμούν στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο. Η μωβ μέδουσα έχει ένα έντονο πορφυρό χρώμα όταν είναι ενήλικη και καφετή όταν είναι σε νεαρή ηλικία. Θεωρείται από τα πιο επικίνδυνα είδη στη Μεσόγειο λόγω της ισχυρής νευροτοξίνης που έχει και η οποία μεταφέρεται με το τσίμπημα» είχε πει, υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα έχει ξεκινήσει από πέρυσι, ωστόσο φέτος τα στοιχεία δείχνουν ότι η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη σε πολλές παραλίες.
«Δυστυχώς δεν μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη για τις παραλίες που θα εμφανιστούν και το πόσες ημέρες θα παραμείνουν. Εξαρτάται από τα ρεύματα και τους ανέμους. Μπορεί, δηλαδή, ο Αργοσαρωνικός που αυτήν τη στιγμή έχει τεράστιο πρόβλημα, τις επόμενες ημέρες μπορεί να είναι τελείως καθαρός» ξεκαθάρισε.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, οι φυσικοί θηρευτές των μωβ μεδουσών είναι οι ακόλουθοι:
- Η θαλάσσια χελώνα Καρέτα Καρέτα,
- η δερματοχελώνα,
- ο τόνος,
- ο ξιφίας και
- το Φεγγαρόψαρο.
Η μωβ μέδουσα εντοπίζεται σε βάθη από 0 μέχρι 1600 μέτρα. Μέγιστο μήκος έχουν τα 10 εκατοστά σε διάμετρο και το μήκος των πλοκαμιών μπορεί να φτάσει μέχρι τα 10 μέτρα. Είναι πολύ λεπτά και σχεδόν αόρατα στο ανθρώπινο μάτι. Οι μωβ μέδουσες τρέφονται κυρίως με σάλπες, διάφορα χιτωνοφόρα, πλακτονικά καρκινοειδή και αυγά ψαριών.
Υπενθυμίζεται ότι αναλυτικές οδηγίες με το τι να προσέξετε στην παραλία με τη μωβ μέδουσα είχαν δοθεί το 2021 -την πρώτη χρονιά που παρατηρήθηκε έξαρση σε ελληνικές θάλασσες. Οι μέδουσες αποτελούν βασική πηγή τροφής για τη θαλάσσια χελώνα, ωστόσο η θαλάσσια ρύπανση έχει ως αποτέλεσμα αυτός ο βασικός θηρευτής να μπερδεύεται από τις πλαστικές σακούλες, τις οποίες και καταβροχθίζει, νομίζοντας λανθασμένα ότι πρόκειται για μέδουσα.
