Κώστας Σαμαράς
Μία νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Sheffield, είναι η πρώτη που δείχνει ότι ο τύπος αίματος παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος, και την εκδήλωση ασθενειών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Στο πλαίσιο της έρευνας που δημοσιεύεται στο περιοδικό Brain Research Bulletin, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα αποτελέσματα από 189 Μαγνητικές Τομογραφίες (MRI) σε υγιείς εθελοντές. Υπολόγισαν τις ποσότητες της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο και διερεύνησαν τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων τύπων του αίματος.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα άτομα με «O» τύπο αίματος έχουν περισσότερη φαιά ουσία στον εγκέφαλό τους από ό, τι εκείνοι με «Α», «Β» ή «ΑΒ» τύπο αίματος, κάτι που δρα προστατευτικά ενάντια σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ.
«Κατά πάσα πιθανότητα η βιολογία των τύπων αίματος επηρεάζει την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος. Τώρα πρέπει να καταλάβουμε πώς και γιατί συμβαίνει αυτό», ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης Αναλένα Βενέρι.
Tο Αλτσχάιμερ είναι μια σοβαρή εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου.
Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται με την ηλικία. Εμφανίζεται κατά μέσον όρο στο 5% έως 10% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65 ετών. Ειδικά όμως μετά την ηλικία των 85 κάθε ηλικιωμένος έχει 1 στις 3 πιθανότητες να νοσήσει από αυτήν.
Η συχνότητα στον γενικό πληθυσμό είναι αρκετά μεγάλη και δεν είναι σπάνιο να πάσχουν από τη νόσο δύο ή περισσότερα μέλη της ίδιας οικογένειας.
Συμπτώματα
Αρχικά συμπτώματα του Αλτσχάιμερ είναι η ήπια έκπτωση της μνήμης και των άλλων νοητικών λειτουργιών που συχνά περνούν απαρατήρητα τόσο από τον ασθενή όσο και από τα μέλη της οικογένειάς του.
Όσο όμως η νόσος εξελίσσεται, επηρεάζονται οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής και το άτομο φτάνει σταδιακά να εξαρτάται ολοκληρωτικά από τους άλλους. Στα παραπάνω προστίθενται κάποιες φορές και διαταραχές στη συμπεριφορά, απάθεια ή επιθετικότητα, διαταραχές ύπνου και όρεξης, υπερκινητικότητα.
Ανάλογα με το στάδιο της νόσου (ήπια, μέτρια, σοβαρή) στο οποίο βρίσκεται ο ασθενής, τα συμπτώματα έχουν ως εξής:
Ήπια μορφή της νόσου
-Απώλεια πρόσφατης μνήμης
-Δυσκολία να κατονομάσει πρόσωπα και αντικείμενα
-Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων
-Έλλειψη ενδιαφέροντος για τις μέχρι τότε ασχολίες
-Συμπτώματα εκνευρισμού και κατάθλιψης
Μέσης βαρύτητας νόσος
-Ο ασθενής ξεχνάει συστηματικά, ιδίως τα πρόσφατα γεγονότα και τα ονόματα των προσώπων
-Δυσκολεύεται να εκφραστεί, ψάχνει τις λέξεις, χρησιμοποιεί λάθος λέξεις
-Χάνεται μέσα στο σπίτι ή στη γειτονιά του
-Δεν είναι σε θέση να μαγειρέψει, να καθαρίσει ή να κάνει ψώνια
-Χρειάζεται βοήθεια με την προσωπική του υγιεινή (π.χ. τουαλέτα, πλύσιμο, ντύσιμο)
-Εμφανίζει απρόβλεπτες συμπεριφορές
-Ακούει, βλέπει ή «ζει» καταστάσεις που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα (παραλήρημα, ψευδαισθήσεις)
Προχωρημένη νόσος
Στο στάδιο αυτό ο ασθενής είναι απολύτως εξαρτημένος και αδρανής. Οι διαταραχές της μνήμης είναι πολύ σοβαρές, ενώ οι σωματικές συνέπειες της νόσου είναι πλέον εμφανείς.
-Δεν αναγνωρίζει τους συγγενείς, τους φίλους ή οικεία αντικείμενα
-Δυσκολεύεται να κατανοήσει ή να ερμηνεύσει τα γεγονότα
-Αδυνατεί να αυτοεξυπηρετηθεί
-Δεν είναι σε θέση να βρει τον δρόμο του μέσα στο σπίτι
-Δυσκολεύεται να περπατήσει
-Έχει ακράτεια ούρων και κοπράνων
-Μπορεί να είναι καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι ή στο κρεβάτι
Γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση
Η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση βοηθά τον ασθενή και τον φροντιστή να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι ώστε να περάσουν ομαλά τα διάφορα στάδια της νόσου. Η σωστή διάγνωση είναι επίσης προϋπόθεση μιας αποτελεσματικής θεραπείας.
Υπάρχει θεραπεία για το Αλτσχάιμερ;
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ριζική θεραπεία. Υπάρχουν όμως φάρμακα που αναστέλλουν και καθυστερούν σημαντικά την εξέλιξή της, ιδίως αν χορηγηθούν στα αρχικά στάδια.
Μελέτες έχουν δείξει πως η κατάσταση ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπεία επιδεινώνεται πολύ βραδύτερα από ό,τι εκείνων που δεν λαμβάνουν θεραπεία. Επιπλέον, η ποιότητα ζωής τους είναι σαφώς καλύτερη, ενώ γίνεται ευκολότερη η φροντίδα τους και έτσι γίνεται μικρότερο το βάρος για τις οικογένειές τους.
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ευρέως και μη φαρμακευτικές θεραπείες, οι οποίες απευθύνονται κατά κύριο λόγο στους ασθενείς που βρίσκονται στο αρχικό ή στο μέσο στάδιο της νόσου και εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή.
Στόχος τους είναι η κινητοποίηση του ασθενούς, η ενίσχυση της αυτονομίας και της καθημερινής λειτουργικότητάς του, και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του καθώς και της οικογένειάς του.
Πώς θα προστατευτείτε από το Αλτσχάιμερ
Η συστηματική σωματική αλλά και πνευματική άσκηση, φαίνεται ότι προστατεύουν από την άνοια. Άνθρωποι υψηλού μορφωτικού επιπέδου που ασκούν συστηματικά το μυαλό τους παρουσιάζουν νόσο Αλτσχάιμερ σε μεγαλύτερη ηλικία και σε ηπιότερη μορφή σε σχέση με εκείνους που κρατούν το μυαλό τους σε αδράνεια.
Δραστηριότητες όπως το διάβασμα, τα πνευματικά παιχνίδια (χαρτιά, σκάκι) ή ακόμη και πιο απλές δραστηριότητες, όπως η λύση σταυρολέξων, μπορούν να κρατήσουν ζωντανές τις νοητικές λειτουργίες των ηλικιωμένων και να βοηθήσουν στη διατήρηση της μνήμης τους.
Τι άλλο μπορείτε να κάνετε για μυαλό – ξυράφι
-Να γυμνάζεστε συστηματικά. Το ιδανικό είναι 180 λεπτά άσκησης την εβδομάδα, συνδυάζοντας αεροβικές ασκήσεις (περπάτημα, χαλαρό τρέξιμο, κολύμβηση, ποδηλασία) με ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης (π.χ. βάρη και μηχανήματα αντίστασης στο γυμναστήριο ή ασκήσεις με βιβλία και μπουκάλια με νερό στο σπίτι).
-Να τρέφεστε υγιεινά. Η διατροφή σας πρέπει να συμπεριλαμβάνει ψάρια, όσπρια, φρούτα, λαχανικά και όσπρια, 2 ποτηράκια κόκκινο κρασί την ημέρα και σποραδικά λευκό κρέας.
-Μην απομονώνεστε. Φροντίστε να έχετε δραστήρια κοινωνική ζωή με συγγενείς και φίλους
-Μην καπνίζετε. Και μην εκτίθεστε στον καπνό των τσιγάρων των άλλων.
-Προσέξτε το σωματικό βάρος σας. Αν έχετε περιττά κιλά, πρέπει να τα χάσετε.
-Αν έχετε αυξημένη πίεση, χοληστερόλη ή/και σάκχαρο, φροντίστε να τα ρυθμίσετε.
