Κώστας Σαμαράς
Τι θα συμβεί αν ο Ζάεφ χάσει το στοίχημα και επικρατήσει το «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα στα Σκόπια;
Η απόφαση στο δημοψήφισμα στα Σκόπια επικυρώνει ή ακυρώνει την Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων.
Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης, το ερώτημα του δημοψηφίσματος θα είναι «συμφωνείς με την είσοδο της χώρας σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, αποδεχόμενος τη συμφωνία που υπέγραψαν Σκόπια και Ελλάδα». Οι κάλπες θα ανοίξουν στις 7 το πρωί της Κυριακής και θα κλείσουν στις 7 το απόγευμα.
Περισσότεροι από 1,8 εκατομμύρια Σκοπιανοί έχουν δικαίωμα ψήφου ενώ το Σάββατο (29/09) θα ψηφίσει η διασπορά αλλά και κάποιες ειδικές κατηγορίες, όπως μεταδίδουν διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Την ίδια στιγμή η αμερικανική πρεσβεία στα Σκόπια εξέδωσε προειδοποίηση προς τους πολίτες των ΗΠΑ να αποφεύγουν δημόσιους χώρους όπου ενδέχεται να πραγματοποιηθούν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας το επόμενο τριήμερο.
Στο μεταξύ, σε 11.907 ανέρχονται οι τοπικοί παρατηρητές του δημοψηφίσματος ενώ άλλοι 439 προέρχονται από ξένες χώρες και Οργανισμούς. Από τον ΟΑΣΕ ανατέθηκαν 197 εξωτερικοί μόνιμοι υπάλληλοι, 35 από την αμερικανική πρεσβεία και οι υπόλοιποι παρατηρητές προέρχονται από χώρες μέλη της ΕΕ αλλά και χώρες των Βαλκανίων. Επιπλέον, 83 δημοσιογράφοι έχουν ήδη διαπιστευτεί από 32 ξένα μέσα ενημέρωσης.
Για να είναι επιτυχές το δημοψήφισμα θα πρέπει να προσέλθει στις κάλπες ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους και η πλειοψηφία από αυτούς να ψηφίσει «υπέρ». Αν η συμμετοχή είναι μικρότερη, σημαίνει ότι η Συμφωνία «δεν πέρασε» και το δημοψήφισμα πρέπει να ακυρωθεί.
Ο πρωθυπουργός των Σκοπίων Ζόραν Ζάεφ κάλεσε τους πολίτες της χώρας να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες, ενώ ο Πρόεδρος Γκιόργκι Ιβάνοφ απηύθυνε κάλεσμα αποχής.
Ο Ιβάνοφ χαρακτήρισε τη Συμφωνία των Πρεσπών και οποιαδήποτε πρόθεση για την υπερψήφισή της ως «ιστορική αυτοκτονία».
«Ως πολίτης, έχω λάβει την απόφασή μου: στις 30 Σεπτεμβρίου, δεν θα πάω να ψηφίσω», δήλωσε ο Ιβάνοφ κατά την ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. «Και είμαι πεπεισμένος πως εσείς, οι συμπολίτες μας, θα πάρετε επίσης αυτή τη συνετή απόφαση», πρόσθεσε ο πρόεδρος των Σκοπίων.
Από την πλευρά του, ο Ζόραν Ζάεφ τόνισε: «την Κυριακή καλείστε να λάβετε μία ιστορική απόφαση. Πρέπει να κάνετε την επιλογή σας. Δεν πρόκειται για επιλογή μεταξύ των κομμάτων. Πρόκειται για μια επιλογή που αφορά το μέλλον σας, το μέλλον των παιδιών σας. Πρόκειται για μια επιλογή που αφορά το μέλλον της αγαπημένης μας «Μακεδονίας»».
Αποτυχία του δημοψηφίσματος «βλέπει» η αξιωματική αντιπολίτευση
Την εκτίμηση ότι το δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί την Κυριακή θα αποτύχει, εξέφρασε ο αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα των Σκοπίων «Nezavisen Vesnik».
Ο Χρίστιαν Μίτσοσκι δήλωσε πεπεισμένος ότι ο αριθμός αυτών που θα απέχουν από το δημοψήφισμα την Κυριακή και αυτών που θα ψηφίσουν «κατά» θα υπερβαίνει κατά πολύ τον αριθμό εκείνων που θα ψηφίσουν «υπέρ».
Τι θα γίνει όμως αν χάσει το δημοψήφισμα ο Ζόραν Ζάεφ;
Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται, διότι πριν από ένα μήνα ο ίδιος ο Ζάεφ έλεγε πώς αν το δημοψήφισμα είναι αρνητικό τότε ο ίδιος θα παραιτηθεί αμέσως και θα προκαλέσει εκλογές.
Το τελευταίο διάστημα ο πρωθυπουργός των Σκοπίων αφήνει να εννοηθεί ότι ένα αρνητικό αποτέλεσμα δεν έχει και τόση σημασία, αφού όπως ισχυρίζεται το δημοψήφισμα έχει περισσότερο συμβουλευτικό ρόλο, παρά θεσμικό και συνταγματικό.
Η αλήθεια όμως είναι πώς αν επικρατήσει το «ΟΧΙ», ο Ζάεφ θα έχει τεράστιο πολιτικό πρόβλημα και προφανώς όλο το προσύμφωνο των Πρεσπών θα πάει περίπατο.
Στα Σκόπια θα πρέπει να διενεργηθούν εκλογές και πλέον θα μπούμε σε αχαρτογράφητα νερά τόσο για το κρατίδιο των Σκοπίων, όσο και για τις σχέσεις του με την Ελλάδα.
Bloomberg: Τα Σκόπια ψηφίζουν για να λύσουν ένα πρόβλημα εθνικής ταυτότητας ή να το επιτείνουν
«Είμαστε οι πρώτοι που επιλύουμε μια διαμάχη περί ταυτότητας με ειρηνικά και διπλωματικά μέσα», δήλωσε ο Λιούμπομιρ Φερκόσκι, καθηγητής Νομικής, που συμμετείχε στην κατάρτιση του Συντάγματος και πρώην υπουργός. «Όντως κάτι τέτοιο ποτέ δεν συνέβη στα εκρηκτικά Βαλκάνια», σημειώνει το πρακτορείο.
Σχολιάζοντας την εκστρατεία του Ν.Γκρούεφσκι να συνδέσει την εθνική ταυτότητα με την κληρονομιά του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το Bloomberg σημειώνει ότι οι περισσότεροι «Μακεδόνες» θεωρούν την κληρονομιά τους σλαβική και ότι η μεγάλη μουσουλμανική μειονότητα αποκλείστηκε εξαρχής από το αφήγημα περί Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Αυτό που έκανε ο Γκρουέφσκι ήταν να προκαλέσει σύγχυση σχετικά με την ταυτότητα, είπε ο καθηγητής Φερκόσκι και πρόσθεσε ότι έκανε ανθρώπους, που θεωρούσαν τους εαυτούς τους Σλάβους, να υιοθετήσουν έναν ουσιαστικά ελληνικό πολιτισμό. Η μεγαλύτερη ελπίδα του Ζόραν Ζάεφ είναι η μεγάλη προσέλευση στις κάλπες, ιδιαίτερα των νέων.
Ωστόσο, η αδράνεια μιας δεκαετούς κακής διοίκησης υπονομεύει περισσότερο τις ελπίδες του από ότι η εκστρατεία μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος, καταλήγει το άρθρο του Bloomberg.
NYT: To δημοψήφισμα στα Σκόπια προβλέπει αλλαγή του ονόματος της χώρας σε «Βόρεια Μακεδονία»
Ένα θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα της Κυριακής στα Σκόπια θα άρει τις μακροχρόνιες αντιρρήσεις της Ελλάδας για ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, γράφουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, προσθέτοντας ότι «τo δημοψήφισμα προβλέπει αλλαγή του ονόματος της χώρας σε «Βόρεια Μακεδονία»» .
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πιθανή νίκη για το «ναι», αν και δεν είναι σαφές εάν η προσέλευση ψηφοφόρων θα φτάσει στο απαιτούμενο όριο του 50% που απαιτείται για να είναι έγκυρο το αποτέλεσμα. Ακόμα κι αν η προσέλευση είναι κάτω από το απαιτούμενο 50%, εάν οι περισσότεροι άνθρωποι ψηφίσουν «ναι», θα δώσει εντολή στο κοινοβούλιο και την κυβέρνηση να προχωρήσουν. Η Δύση έχει έντονο ενδιαφέρον για το δημοψήφισμα.
Η απόφαση είναι ανάμεσα στην «ενσωμάτωση και την απομόνωση», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Ωστόσο, ο πρόεδρος Γκ.Ιβάνοφ δήλωσε ότι δεν θα ψηφίσει στο δημοψήφισμα και ενθάρρυνε άλλους εκλογείς να πράξουν το ίδιο – μια κίνηση που θεωρείται ως έκκληση για μποϊκοτάζ.
Ο συντηρητικός Ιβάνοφ δήλωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη ότι η προτεινόμενη αλλαγή ονόματος που είχε διαπραγματευτεί ο Ζαέφ θα αποτελούσε «καταφανή παραβίαση της κυριαρχίας».
Περισσότερα από 70 μικρά πολιτικά κόμματα και ενώσεις πολιτών αγωνίστηκαν εναντίον της συμφωνίας υπό την αιγίδα ενός συνασπισμού και η συντηρητική αντιπολίτευση της χώρας ζητάει από τους ψηφοφόρους να μείνουν στα σπίτια τους.
«Την Κυριακή αυτή η γενιά βρίσκεται αντιμέτωπη με την επιλογή να υποκύψει στην ιστορική πρόκληση, να πέσει στα γόνατά της, να διπλώσει τη μέση της και να εγκαταλείψει τη δική της ταυτότητα», δήλωσε ο Ιγκόρ Γιάνουσεφ, ηγετικό μέλος του βασικού κόμματος της αντιπολίτευσης των Σκοπίων, VMRO-DPMNE.
Παράλληλα, η εθνική αλβανική μειονότητα των Σκοπίων, η οποία αποτελεί περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, από τα σχεδόν 2 εκατομμύρια του συνολικού πληθυσμού της χώρας, αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του δημοψηφίσματος.
Μέλη της μειονότητας είχαν πολεμήσει εναντίον της ένοπλης εξέγερσης κατά της κυβέρνησης για περισσότερα δικαιώματα το 2001. Με μια πολύ χαλαρότερη συναισθηματική σχέση με το όνομα «Μακεδονία», οι Αλβανοί ψηφοφόροι αναμένεται να υποστηρίξουν τη συμφωνία του ονόματος.
«Θα ψηφίσουν για το ΝΑΤΟ, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για το μέλλον, για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ασφάλεια», δήλωσε ο Αλί Αχμέτι, επικεφαλής του Αλβανικού κόμματος DUI των Σκοπίων. «Νομίζω ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο και δεν θέλω να το σκεφτώ, γιατί δεν θέλω να επιστρέψω στο παρελθόν. Το παρελθόν είναι επώδυνο και δεν πρέπει να επαναληφθεί», συμπλήρωσε ο Αχμέτι.
