Η πολιτική επιστράτευση κηρύσσεται με βάση το Νομοθετικό Διάταγμα 17/1974 «Περί Πολιτικής Σχεδιάσεως Εκτάκτου Ανάγκης», το οποίο αναφέρει ότι κατάσταση εκτάκτου ανάγκης είναι κάθε αιφνίδια κατάσταση προκαλούμενη είτε από φυσικά ή από άλλα γεγονότα ή από ανωμαλίες κάθε φύσης και η οποία έχει ως αποτέλεσμα την παρακώλυση και τη διατάραξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας.
Σε όσους καλούνται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους διανέμονται «φύλλα πορείας» ή «φύλλα ατομικής προσκλήσεως πολιτικής επιστράτευσης» και την ευθύνη για την παρακολούθηση της διαδικασίας έχουν οι κατά τόπους Αρχές.
Η άρνηση αποδοχής του «φύλλου πορείας» επισύρει ποινικές ευθύνες, αλλά και διοικητικές ποινές. Στην περίπτωση αυτή κινείται άμεσα η αυτόφωρη διαδικασία και με εισαγγελική παρέμβαση αυτός που αρνείται το φύλλο πορείας συλλαμβάνεται και δικάζεται στο Αυτόφωρο.
Εφόσον απουσιάζει ο παραλήπτης του φύλλου πορείας, αυτό θυροκολλείται και αναλαμβάνει η Αστυνομία τον εντοπισμό του.
Αναλάβαμε να συγκεντρώσουμε τα διάσπαρτα στοιχεία, σχετικά με την επιστράτευση των εφέδρων (όλων όσων από εμάς έχουμε ολοκληρώσει τη στρατιωτική μας θητεία) τόσο στην περίπτωση σε που η χώρα δείχνει να πηγαίνει για πόλεμο (κατάσταση πορτοκαλί συναγερμού), αλλά και στην χειρότερη περίπτωση που η χώρα κηρύσσεται σε εμπόλεμη κατάσταση (κόκκινος συναγερμός).
Οι βασικές κινήσεις είναι ίδιες και στις δύο περιπτώσεις. Διαφοροποιήσεις υπάρχουν μόνον ως προς την ηλικία της επιστράτευσης.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι στην κατάσταση πορτοκαλί συναγερμού (όχι πολέμου) επιστρατεύονται όλες οι σειρές που έλαβαν απολυτήρια τα τελευταία δύο έτη, καθώς επίσης και τα μέλη συγκεκριμένων ειδικοτήτων (ναρκαλιευτές, χειριστές ραντάρ κλπ) και φυσικά οι ειδικοδυναμίτες (ΟΥΚ, πεζοναύτες, ΛΟΚ κλπ).
Αναλυτικά:
α)Κατάσταση ειδικής (συγκεκριμένες ειδικότητες) ή μερικής (συγκεκριμένες περιοχές) επιστράτευσης (πορτοκαλί συναγερμός):
Καλούνται με Φύλλα Ατομικής Προσκλήσεως (τα οποία επιδίδονται από την αστυνομία όλο το 24ώρο) οι υπόχρεοι να παρουσιαστούν στις μονάδες που αναγράφουν πάνω τα ΦΑΠ μέσα στο χρονικό διάστημα που αναγράφεται. Στις περιοχές πρώτης γραμμής το χρονικό αυτό διάστημα ορίζεται ως ΑΜΕΣΑ και όχι πέραν των 2-4 ωρών (τελευταία μερική επιστράτευση έγινε στο ανατολικό αιγαίο τον Γενάρη του 1996 και όριζε χρονικό διάστημα 2 ωρών). Στις υπόλοιπες περιοχές το χρονικό περιθώριο αυξάνεται ανάλογα με την απόσταση. Οι μετακινήσεις προς τη μονάδα και πίσω (μετά τη λήξη) είναι δωρεάν και γίνονται με ειδικά κουπόνια που βρίσκονται στο κάτω μέρος του ΦΑΠ.
Εφόσον υπάρχει αντικειμενική αδυναμία μετάβαση στο χρονικό περιθώριο που τίθεται (γιατί πχ βρίσκεσαι σε ταξίδι ή δεν υπάρχουν συγκοινωνιακά μέσα κλπ) τότε ΑΜΕΣΑ μεταβαίνεις στο Στρατόπεδο Προώθησης Εφέδρων (υπάρχουν πολλά σε κάθε νομό), το οποίο αναλαμβάνει από εκεί και πέρα την υποχρέωση είτε να σε προωθήσει στη μονάδα σου ή να σε εντάξει σε άλλη μονάδα σε συνεννόηση με το ΓΕΕΘΑ.
Σύμφωνα με τον κανονισμό υπάρχουν δύο φάσεις επιστράτευσης. Στην πρώτη φάση καλούνται όσοι είναι κάτω των 41 ετών και στην δεύτερη οι μεταξύ 41 και 45 ετών. Οι μεγαλύτεροι των 45 ετών απαλλάσσονται προσωρινά της ειδικής και μερικής επιστράτευσης. Πρακτικά όμως όσοι έχουν πράσινα φύλλα πορεία είναι αυτοί που θα κληθούν πρώτοι. Όσοι έχουν λευκά ανήκουν στη Β΄ Φάση! Υπάρχουν άτομα που έχουν λευκά φύλλα πορεία σε ηλικία μικρότερη των 41 ετών, αυτοί δεν έχουν κρίσιμη ειδικότητα γι΄αυτό και δεν αποτελούν άμεση προτεραιότητα. Έστω υπόψη ότι συγκεκριμένες ειδικότητες έχουν και άλλα χρώματα φύλλων πορείας. Στην περίπτωση αυτή ήδη γνωρίζουν τι να πράξουν και αν το έχουν ξεχάσει πρέπει να απευθυνθούν στις στρατολογικές υπηρεσίες, γιατί συνήθως αυτοί έχουν απόρρητες οδηγίες.
Όλοι οι έφεδροι (όσοι δλδ έχουν ολοκληρώσει τη θητεία μας) έχουμε λάβει Ειδικό Φύλλο Πορείας. Πάνω στο ΕΦΠ αναγράφονται ειδικοί κωδικοί, για τους οποίους έχετε ενημερωθεί από την μονάδα σας και δεν γράφω περαιτέρω λεπτομέρειες γιατί έχουν υπαχθεί σε καθεστώς απορρήτων. Όσοι δεν θυμάστε που αντιστοιχούν οι κωδικοί μπορείτε να μεταβείτε στην στρατολογική υπηρεσία της περιοχής σας.
Οι κάτοχοι λευκών ΕΦΠ μεταβαίνουν ΟΠΟΥ ΔΙΑΤΑΧΘΟΥΝ, αλλά όπως είπαμε εντάσσονται στη β΄φάση, οπότε θεωρητικά θα τους έρθει στο σπίτι ειδοποίηση. Καλόν είναι να έχετε δηλώσει την στρατολογική σας υπηρεσία για τις μεταβολές των διευθύνσεων κατοικίας, γιατί την κρίσιμη ώρα θα σπαταλώνται κρίσιμες δυνάμεις για να σας ψάχνουν ενώ εσείς ίσως ήδη έχετε μεταβεί στις μονάδες σας.
β) Κατάσταση ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ – ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ – ΠΟΛΕΜΟΣ
Στην κατάσταση αυτή όσον αφορά τις ηλικίες ισχύουν ότι και παραπάνω. Φυσικά μέσα στον κανονισμό ορίζεται ότι τα όρια ηλικίας μπορούν να διαφοροποιηθούν ανάλογα με τις ανάγκες της χώρας, χωρίς να ορίζεται η μικρότερη ή η μεγαλύτερη ηλικία. Πρακτικά στην εμπόλεμη κατάσταση, καλούνται να πολεμήσουν ΟΛΟΙ οι ικανοί να κρατάνε όπλο.
γ)Τι έγγραφα φέρουν μαζί τους όσοι καλούνται:
Το ΦΑΠ που του έστειλε η Επιστρατεύουσα Αρχή.
Το Ειδικό Φύλλο Πορείας.
Το Ατομικό Βιβλιάριο Μεταβολών και Εκπαίδευσης (όσοι έχουν).
Την Αστυνομική ταυτότητα και τα Επιστρατευτικά έγγραφα.
Την Στρατιωτική άδεια οδηγήσεως αυτοκινήτου ή ειδικοποιημένου Μηχανήματος (όσοι διαθέτουν).
Το δίπλωμα οδήγησης πολιτικού οχήματος – ειδικοποιημένου οχήματος-μηχανήματος (όσοι διαθέτουν).
Τη μεταλλική Ταυτότητα.
Λοιπά (κατά την κρίση του) : Αντίγραφο Πτυχίου ΑΕΙ – ΤΕΙ – ΙΕΚ (αποκτηθείσας ειδικότητας που δεν είχε δηλωθεί κατά την εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας), πιστοποιητικό επάρκειας γνώσης Ξένων Γλωσσών κ. Ά.
δ)Τι άλλα είδη φέρουν μαζί τους όσοι καλούνται:
Τροφή για την κίνηση μέχρι την Μονάδα (ξηρά τροφή δύο ή τριών ημερών). Η τροφοδοσία θα αρχίσει με την κατάταξη στη Μονάδα.
Ένα μικρό σακίδιο με τα απαραίτητα ατομικά είδη (υγιεινής, εσώρουχα)