Πέγκυ Σκουλού
Τα εκθέματα του μουσείου Ιστορίας Δημοτικής Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας παρουσιάζουν όλη την πορεία της εκπαίδευσης και μας γυρίζουν στο παρελθόν
Ένα από τα λιγοστά μουσεία για την εκπαίδευση στην χώρα μας υπάρχει χάρη στον δάσκαλο Θεόδωρο Τσιλίκα, που εργάστηκε για πολλά χρόνια προκειμένου να μαζέψει όλο αυτό το σπάνιο υλικό που μπορεί ο επισκέπτης του μουσείου να θαυμάσει στο εσωτερικό του.
Χιλιάδες αντικείμενα από τα ελληνικά δημοτικά σχολεία του 19ου και του 20ού αιώνα εκτίθενται σε ένα κτίριο κόσμημα του 1930 που βρίσκεται στο Αγγελόκαστρο και παλαιότερα λειτουργούσε ως Δημοτικό σχολείο. Τα περισσότερα από αυτά ήταν πεταμένα ή εγκαταλελειμμένα και με κόπο συλλέχθηκαν, συντηρήθηκαν και πήραν την θέση τους σε ένα από τα ελάχιστα στην Ελλάδα μουσεία του είδους του από τον ακούραστο δάσκαλο.
Σκοπός του Θεόδωρου Τσιλίκα είναι να παρουσιάσει στους σημερινούς μαθητές και μαθήτριες, στους εκπαιδευτικούς αλλά σε γονείς που κάποιοι από αυτούς τα αντικείμενα τα έχουν συναντήσει ξανά, τις συνθήκες της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τα διδακτηριακά στοιχεία, τα μέσα διδασκαλίας, την οργάνωση αλλά και τους τρόπους που διεξαγόταν τα μαθήματα στο τότε, καθώς και τη σύγκριση με το σήμερα.
Στο μουσείο Ιστορίας Δημοτικής Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας θα δείτε θρανία παλαιού τύπου, έδρες διδασκαλίας και βιβλιοθήκες που χρησιμοποιήθηκαν πριν από δεκαετίες για την εκπαίδευση των γονιών και των προγόνων μας, εικόνες αγίων, βιβλία παντός τύπου, όργανα φυσικής και χημείας, χάρτες πατριδογνωσίας και Γεωγραφίας της Ελλάδας και Ηπείρων, τετράδια εποχής, καμπάνες, κουδούνια χειρός, όργανα χειρός, φωτογραφικό υλικό, αναμνηστικά εποχών και πολλά άλλα αντικείμενα και βιβλία από το παρελθόν.
Η έκθεση εκτείνεται σε τρεις αίθουσες
Στην πρώτη αίθουσα γίνεται μια αναπαράσταση της παλιάς σχολικής τάξης, με αντικείμενα όπως: ξύλινα θρανία, παλιά τετράδια, μαθητικές τσάντες, εκπαιδευτικές πλακέτες, ποδιές, χάρτες, όργανα φυσικής, σχολικά βιβλία, αριθμητήρια, βιβλιοθήκες, έντυπα και έγγραφα καθώς και αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στα Μαθητικά Συσσίτια των σχολείων.
Η δεύτερη αίθουσα φιλοξενεί πολλούς θεματικούς χάρτες, βιβλία των εκάστοτε μαθημάτων, καθώς και πολλά μέσα προβολών (Εποπτικά Μέσα Διδασκαλίας), κινηματογραφικές μηχανές προβολής, επιδιασκόπια, μηχανές προβολής slides, πικ απ, γραφομηχανές, μικροφίλμ, μια μεγάλη συλλογή φίλμς από το μάθημα της Γεωγραφίας και της Μελέτης Περιβάλλοντος.
Εικόνες των μαθημάτων της Ιστορίας, Γεωγραφίας, Θρησκευτικών, επίσης μια μεγάλη σειρά εκπαιδευτικών βιβλίων από συγγραφείς εκπαιδευτικούς, παιδαγωγικά βιβλία, ιστορικά, τεύχη περιοδικών, τεύχη του περιοδικού «Σχολική Υγιεινή», εγκυκλοπαίδειες, σημαίες, εικόνες θρησκευτικές και πολλά άλλα.
Η τελευταία αίθουσα είναι ο χώρος στον οποίο λειτουργούσε το Γραφείο του Διευθυντή / Διευθύντριας καθώς και το Γραφείο των Εκπαιδευτικών.
“Η ιδέα της δημιουργίας του Μουσείου Ιστορίας Δημοτικής Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας ξεκίνησε όταν από τη θέση του Υπευθύνου Εκπαιδευτικών Θεμάτων και αργότερα ως Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Σχολικών Δραστηριοτήτων παρατηρούσα σε πολλά κλειστά σχολεία που ήταν εγκαταλελειμμένα , πλήθος πεταμένων εγγράφων, εκπαιδευτικών και παιδαγωγικών βιβλίων, Εποπτικών Μέσων Διδασκαλίας και άλλων μέσων που χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς στην εκπαιδευτική διαδικασία, αφημένα στην υγρασία, την καταστροφή, σε απίθανες συνθήκες παραμελημένα και την αδιαφορία εκ μέρους των κατοίκων αλλά και των αρχών που εποπτεύουν το σχολικό χώρο.
Με το πέρασμα του χρόνου και την ενασχόλησή μου με την Ιστορία της Εκπαίδευσης και μετά από συζήτηση με το Διευθυντή Εκπαίδευσης τον κ. Συμεών Γκοργκόλη, πρότεινα να δημιουργήσουμε ένα χώρο στον οποίο θα συγκεντρώναμε και θα παρουσιάζαμε όλα αυτά που χάνονταν, που δεν υπήρχε άλλος δρόμος για τη διάσωσή τους και την ανάδειξή τους παρά μόνο αυτός.
Με δεδομένο βέβαια ότι πολλά είχαν χαθεί (υφίσταται η πρακτική της καταστροφής άχρηστου υλικού) και ότι ακόμα περισσότερο για άλλα να ήταν αργά, αναζητήσαμε τρόπους υλοποίησης αυτής της ιδέας. Στην αναζήτηση αυτή πρώτο μας μέλημα ήταν η ενημέρωση όλων των σχολικών μονάδων του νομού μας για την πρωτοβουλία αυτή και η διαπίστωση ότι υπάρχουν τεκμήρια της εκπαίδευσης που χρήζουν μιας ειδικής πολιτικής και διαφύλαξης.
Με τη θετική ανταπόκριση από την πλευρά των συναδέλφων εκπαιδευτικών προχωρήσαμε στο επόμενο βήμα, της στέγασης, του χώρου στον οποίο θα συγκεντρώνονταν και θα ήταν εφικτό αυτό να πραγματοποιηθεί. Με τη γνώση και την εμπειρία μας θεωρήσαμε ότι ο καταλληλότερος χώρος για τη στέγαση του Μουσείου Ιστορίας Δημοτικής Εκπαίδευσης ήταν το παλιό Δημοτικό Σχολείο του Αγγελοκάστρου. Ο λόγος της επιλογής αυτής είχε δυο δυναμικά προτερήματα.
Το πρώτο και το σημαντικότερο είναι το ίδιο το κτίριο, κτισμένο τη δεκαετία του 1930, παραπέμπει με τη μορφή του στην ιστορική διάσταση της εκπαίδευσης και το γεγονός της πρόσφατης ανακαίνισης του δεν επιβάρυνε οικονομικά την οποιαδήποτε προσπάθεια. Ο δεύτερος είναι ότι το χωριό Αγγελόκαστρο βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του νομού μας, ανάμεσα από τις δυο μεγάλες πόλεις και με την ύπαρξη της Ιόνιας Οδού έχει άμεση πρόσβαση από πολλά σημεία”, αναφέρει ο Θεόδωρος Τσιλίκας για την ιδέα του να δημιουργήσει το μουσείο.
Για να επισκεφτείτε το μουσείο ακολουθείτε τη διαδρομή προς το Αγγελόκαστρο. Το Μουσείο βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του χωριού, ανατολικά πάνω από την κεντρική πλατεία, προς την πλευρά της Ι. Μ. Παντοκράτορος.
