Κώστας Σαμαράς
Παρά τις μεγαλοστομίες της τουρκικής κυβέρνησης και του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι γενικά αποδεκτό στο εξωτερικό, σε αναλύσεις διεθνών ΜΜΕ και μεγάλων οικονομικών ινστιτούτων, πως η τουρκική οικονομία, παρά την ισχυρή ανάπτυξη των τελευταίων ετών, παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα τα οποία ενδεχομένως να επιφέρουν κρίση στο προσεχές μέλλον.
Οι λεγόμενες αγορές, που κατά κύριον λόγο βρίσκονται στις ΗΠΑ, δεν αφήνουν σε ησυχία την Άγκυρα. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία και η ευρύτερη κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις της χώρας με τη Δύση πυροδοτούν νέες αναταράξεις στις τουρκικές αγορές.
Η Τουρκία έπαιξε με τη φωτιά και κάηκε…
Καμπανάκι της Goldman για την Τουρκία
Μια περαιτέρω υποχώρηση του τουρκικού νομίσματος προς τα επίπεδα των 7,1 λιρών ανά δολάριο θα μπορούσε σε μεγάλο βαθμό να διαβρώσει τα κεφαλαιακά αποθέματα των τραπεζών της χώρας, προειδοποίησε η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs.
Αναλυτές της τράπεζας σε σημείωμά τους προς τους πελάτες εκτιμούν ότι κάθε πτώση κατά 10% της λίρας επηρεάζει τα κεφαλαιακά επίπεδα των τραπεζών κατά μέσο όρο κατά 50 μονάδες βάσης.
Υπολόγισαν ότι η βουτιά κατά 12% του τουρκικού νομίσματος από τα τέλη Ιουνίου άφησε την Yapi Kredi με τα πιο αδύναμα κεφαλαιακά επίπεδα μεταξύ όλων των μεγάλων τουρκικών τραπεζών. Καλύτερα τοποθετημένες έναντι των ομοειδών τους φαίνονται οι τράπεζες Garanti και Akbank, πρόσθεσαν οι αναλυτές.
«Η εντεινόμενη υποτίμηση της λίρας θα μπορούσε να αυξήσει τις κεφαλαιακές ανησυχίες για τις τράπεζες, ειδικά για αυτές με χαμηλότερα κεφαλαιακά επίπεδα», ανέφεραν οι αναλυτές της Goldman.
Σε ιστορικό υψηλό η απόδοση του τουρκικού 10ετούς
Η απόδοση του τουρκικού δεκαετούς ομολόγου έσπασε σήμερα το φράγμα του 20% καθώς η προσπάθεια αντίδρασης της λίρας μετά τα χτυπήματα των τελευταίων ημερών αποδείχτηκε θνησιγενής.
Η απόδοση σήμερα το μεσημέρι αναρριχήθηκε στο 20,09% έναντι 18,93% χθες σύμφωνα με στοιχεία του Reuters. Μόλις προ τριμήνου ήταν στο 13,9%.
Τα ομόλογα σε δολάριο που έχει εκδώσει η γειτονική χώρα εμφανίζουν ελαφρά καλύτερη εικόνα. Το risk premium που ζητούν οι επενδυτές για το 10ετες που λήγει τον Οκτώβριο του 2028 έναντι του αντίστοιχου αμερικανικού τίτλου είναι 4,625% έναντι 4,583 τη Δευτέρα. Ο συγκεκριμένος τίτλος είχε εκδοθεί τον Απρίλιο με spread 3,37%, σύμφωνα με το euro2day.
Μετά το sell off της Δευτέρας η λίρα ανέκαμψε κατά 2% σήμερα αλλά σταδιακά έχασε τα κέρδη της. Το νόμισμα που πραγματοποίησε ιστορικό χαμηλό έχει χάσει 28,7% της αξίας του φέτος. Οι απώλειες μόνο του Αυγούστου φτάνουν το 7,8%.
Ανάλογη είναι η εικόνα στο χρηματιστήριο. Ο δείκτης BIST 100 έχει απώλειες 2,2% στις συνεδριάσεις του Αυγούστου αλλά συνολικά έχει χάσει το 17,8% της αξίας του από την αρχή της χρονιάς. Σε δολαριακούς όρους η πτώση είναι 40%.
Η κατάσταση είναι τέτοια που όπως μεταδίδει το Bloomberg στα trading rooms πληθαίνουν οι συζητήσεις για πιθανή διάσωση από το ΔΝΤ ή πιθανή επιβολή capital controls. Κυβέρνηση και κεντρική τράπεζα ωστόσο τηρούν σιγή ιχθύος.
Σχολιάζοντας την εικόνα στα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία ο στρατηγικός αναλυτής της Nomura Η. Gullberg σχολιάζει ότι «θα παραμείνει έτσι μέχρι η κεντρική τράπεζα να δεσμευτεί χωρίς όρους σε αυξήσεις επιτοκίων και τα διατηρήσει υψηλά μέχρι ο πληθωρισμός περιοριστεί».
Κάποιοι εκτιμούν ότι θα χρειαστούν περισσότερα από πράξεις νομισματικής πολιτικής για να ελεγχθεί η κατάσταση. «Θα είναι ένα σοκ με τον ένα τρόπο ή τον άλλο: είτε πολιτικό σοκ ή μακροοικονομικό σοκ ή ένας συνδυασμός των δυο» εκτιμά ο Christopher Granville, της TS Lombared. «Ο τρόπος όμως να γλυκαθεί το χάπι θα είναι μια πολιτική διευθέτηση με την Δύση. Αυτό θα μετριάσει πολύ τον πόνο».
Η βουτιά της λίρας οδηγεί τους εταιρικούς ισολογισμούς κοντύτερα στην άβυσσο καθώς έχουν δανειστεί πολύ σε ξένο νόμισμα. Οι επιχειρήσεις κάθονται πάνω σε ένα χρέος 337 δισ. δολαρίων σε ξένο νόμισμα με ένα καθαρό έλλειμμα 217 δισ. δολαρίων έναντι του ενεργητικού, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας.
«Τα capital controls έχουν γίνει κάτι παραπάνω από ένα ακραίο σενάριο καθώς οι αρχές δεν δείχνουν σημάδια αναστροφής σε περισσότερο ορθόδοξες πολιτικές», δηλώνει η Shamaila Khan διευθύντρια αναδυόμενων αγορών στην AllianceBernstein. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η λίρα είναι «ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, σφιχτότερες δημοσιονομικές πολιτικές και ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ».
