Κώστας Σαμαράς
Έξαλλος είναι ο Ν. Τραμπ με την στάση του Ρ. Τ. Ερντογάν. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έδωσε αμέσως εντολή στο Πεντάγωνο να βγαλεί μία σκληρή και ουσιαστική απάντηση στα σχέδια του Τούρκου Προέδρου, με όλα τα ενδεχόμενα να είναι πλέον ανοιχτά.
Η σχετική ανακοίνωση, επιβεβαιώνει πλήρως το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ, καθώς χθες ανέφερε πως εάν ο Ερντογάν υλοποιήσει τις απειλές του, τότε έρχεται το απόλυτο σοκ και δέος για την Άγκυρα.
Το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι οποιαδήποτε μονομερής στρατιωτική δράση στη βορειοανατολική Συρία θα προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες και θα θεωρηθεί «απαράδεκτη», μερικές ώρες αφού ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διεμήνυσε ότι θα διατάξει να διεξαχθεί μια νέα στρατιωτική επιχείρηση στην περιοχή εναντίον των κουρδικών παραστρατιωτικών οργανώσεων, τις οποίες η Άγκυρα χαρακτηρίζει «τρομοκρατικές», αλλά υποστηρίζει ο διεθνής συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
«Η μονομερής στρατιωτική δράση στη βορειοανατολική Συρία από οποιαδήποτε πλευρά, ειδικά καθώς ενδέχεται να βρίσκονται στην περιοχή στελέχη των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, θα ήταν πολύ ανησυχητική. Θα θεωρήσουμε οποιαδήποτε τέτοια ενέργεια απαράδεκτη», τόνισε ο αντιπλοίαρχος Σον Ρόμπερτσον, εκπρόσωπος του Πενταγώνου, σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.
Ο Ρόμπερτσον συμπλήρωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να προασπίσουν την ασφάλεια των συνόρων της Τουρκίας αλλά ο αγώνας εναντίον της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (ΣΔΔ) παραμένουν «εταίρος» στον αγώνα αυτόν.
Η ανακοίνωση του Πενταγώνου δημοσιοποιήθηκε μερικές ώρες μετά τη δήλωση του Ερντογάν ότι ο τουρκικός στρατός θα εξαπολύσει μέσα «στις προσεχείς ημέρες» νέα ευρείας κλίμακας επιχείρηση εναντίον των περιοχών που ελέγχουν οι Κούρδοι στη βόρεια Συρία.
Η Άγκυρα χαρακτηρίζει την κουρδική παράταξη Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) «τρομοκρατική» οργάνωση. Η πολιτοφυλακή αυτή είναι όμως η βασική συνιστώσα της αραβοκουρδικής συμμαχίας ΣΔΔ. Αυτή η τελευταία, με την υποστήριξη του διεθνούς αντιτζιχαντιστικού συνασπισμού υπό την ηγεσία της Ουάσινγκτον, διεξάγει εδώ και μήνες επιχειρήσεις στην ανατολική Συρία για να εκδιώξει το ΙΚ από ένα από τα τελευταία του οχυρά στη συριακή επικράτεια.
ΝΕΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ HΠΑ ΓΙΑ S-400 ΚΑΙ ΚΥΠΡΟ
Με ισχυρή διπλωματική και ναυτική παρουσία πρέπει να απαντήσουν οι ΗΠΑ στην τουρκική επιθετικότητα που εκδηλώνεται εναντίον της κυπριακής ΑΟΖ υποστήριξε ο δημοκρατικός γερουσιαστής, Μπομπ Μενέντεζ, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης που παραχώρησε στην ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στην Ουάσιγκτον, Λένα Αργύρη.
Ο γερουσιαστής από το Νιου Τζέρσεϊ εκτίμησε πως η «ισχυρή παρουσία» των ΗΠΑ στη περιοχή είναι απαραίτητη, εξαιτίας της επιθετικής διάθεσης που έχει επανειλημμένα δείξει η Τουρκία.
Όπως μάλιστα επισήμανε, η προάσπιση του διεθνούς δικαίου αποτελεί το σωστό μήνυμα που πρέπει να στείλει η αμερικανική εξωτερική πολιτική στη διεθνή κοινότητα.
«Η Κύπρος έχει το απόλυτο δικαίωμα βάσει του διεθνούς δικαίου να εκμεταλλεύεται την ΑΟΖ της, να κάνει έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο χωρίς παρεμβάσεις.»
Και πρέπει (οι ΗΠΑ) να έχουν ισχυρή παρουσία για να διασφαλίσουν ότι οι αμερικανικές εταιρίες που ενδεχομένως επιδιώκουν την εξερεύνηση στην ΑΟΖ της Κύπρου θα είναι ελεύθερες να το κάνουν χωρίς προβλήματα. Αυτό απαιτεί τόσο ναυτική παρουσία όσο και ισχυρή διπλωματική παρουσία και έχω την ελπίδα και την προσδοκία ότι όλα θα συμβούν» τόνισε.
Σχετικά με τη γενικότερη κατάσταση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, ο δημοκρατικός γερουσιαστής εκτίμησε πως πολλά μέλη του Κογκρέσου επαναξιολογούν τη σχέση με την Τουρκία και ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια «σοβαρή αναθεώρηση» για την ιστορική άποψη που θέλει την Τουρκία να είναι σύμμαχος των ΗΠΑ.
«Η Τουρκία ήταν πάντα ένας σημαντικός εταίρος στο ΝΑΤΟ, αλλά υπό την ηγεσία του Ερντογάν κινείται σε μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση.»
«Είναι πιο απολυταρχική και λιγότερο κοσμική. Η σχέση της με τη Ρωσία μάς προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία, ειδικά εντός του ΝΑΤΟϊκού οικοδομήματος.»
«Οι βομβαρδισμοί της εναντίον των Κούρδων της Συρίας, οι οποίοι είναι σύμμαχοί μας, η επιθετικότητα στο Αιγαίο και η επιθετικότητα της στην ΑΟΖ της Κύπρου, είναι πράξεις που δεν αποτυπώνουν το είδος της σχέσης που θα περιμέναμε να έχουμε με έναν ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο» ανέφερε χαρακτηριστικά.»
Χαρακτηρίζοντας ως «εξαιρετικά επιζήμια» κίνηση την απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400 για τη πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, ο Μπομπ Μενέντεζ ξεκαθάρισε πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο συνιστά μια καθαρή παραβίαση του σχετικού νόμου για τις κυρώσεις εναντίον των αντιπάλων της Αμερικής (CAATSA).
«Μια τέτοια αγορά του συστήματος S-400 θα επέφερε ξεκάθαρα κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας.»
«Ακόμα και με τις διατάξεις που πέρασαν πρόσφατα και δίνουν στον υπουργό Άμυνας και την κυβέρνηση κάποια εξουσιοδότηση για να κάνουν εξαιρέσεις, αν μελετήσει κανείς αυτές τις διατάξεις και τις προϋποθέσεις που μια χώρα πρέπει να πληροί για να πάρει εξαίρεση, θα δει ότι η Τουρκία δεν πληροί αυτές τις προϋποθέσεις.
«Συνεπώς, η αγορά των S-400 θα επιφέρει τεράστιο πλήγμα στις σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας, θα επιφέρει κυρώσεις βάσει του σχετικού νόμου και εγώ με βεβαιότητα σας λέω ότι θα στηρίξω αυτές τις κυρώσεις».
Σχολιάζοντας το επίμαχο ζήτημα της παράδοσης των μαχητικών αεροσκαφών F-35, ο γερουσιαστής από το Νιου Τζέρσεϊ υποστήριξε πως η κυβέρνηση πρέπει να εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα διπλωματικά εργαλεία για να ματαιώσει την απόκτηση των S-400 από την Άγκυρα, καθώς, όπως είπε, η συνύπαρξη του ρωσικού συστήματος με τα F-35 δεν αποτελεί ένα αποδεκτό ενδεχόμενο για τις ΗΠΑ.
«Δεν μπορούμε να πουλάμε τα στρατηγικά μας αεροσκάφη στην Τουρκία και αυτά να επιχειρούν παράλληλα με ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί ακριβώς για να τα καταρρίπτει. Κάτι τέτοιο δεν είναι αποδεκτό. Δεν γνωρίζω τι θα πράξει η κυβέρνηση» επισήμανε χαρακτηριστικά.
Ενόψει του εναρκτήριου στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, ο Μπομπ Μενέντεζ ανέφερε πως έχει κάνει αρκετές συζητήσεις με τον υφυπουργό Εξωτερικών Γουές Μίτσελ για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και πως έχει διαπιστώσει με ικανοποίηση πως η Κύπρος και η Ελλάδα «διαδραματίζουν, μαζί με άλλες χώρες, έναν νέο και ενισχυμένο στρατηγικό ρόλο».
Μάλιστα, όπως αποκάλυψε, τα μηνύματα που παίρνει από το Κογκρέσο και την κυβέρνηση για την άρση του εμπάργκο στην πώληση στρατιωτικού υλικού προς την Κύπρο είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
«Νομίζω ότι έχω ενδείξεις από πολλά μέρη, τόσο στο Κογκρέσο όσο και στην κυβέρνηση, ότι η άρση του εμπάργκο όπλων μπορεί να γίνει μια πιθανή πραγματικότητα.
«Και πιστεύω ότι κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά σημαντικό, κυρίως λόγω του σεναρίου που θέλει την Κύπρο να παίζει έναν πιο σημαντικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο».
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ STATE DEPARTMENT ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ως μια «ιδιαίτερα σημαντική στιγμή» για την πορεία των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και τη περαιτέρω εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας χαρακτηρίζει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ τον εναρκτήριο στρατηγικό διάλογο ΗΠΑ-Ελλάδας που θα διεξαχθεί την Πέμπτη στην αμερικανική πρωτεύουσα. Μιλώντας στους Έλληνες ανταποκριτές στην Ουάσινγκτον, ανώτερος αξιωματούχος του αμερικανικού ΥΠΕΞ τόνισε τη σημασία που οι ΗΠΑ αποδίδουν στον συγκεκριμένο διάλογο με την Ελλάδα.
«Η δική μας άποψη είναι ότι αυτός (ο διάλογος) με την Ελλάδα είναι πολύ σημαντικός… Και πραγματικά, δεν συνηθίζεται ο υπουργός Εξωτερικών να συναντάται με κάποιον που εκτελεί χρέη υπουργού. Έχει να κάνει με το ποιος κάθεται στην καρέκλα, και για εμάς είναι το ελληνικό έθνος. Και έχει έρθει η ώρα γι’ αυτόν (τον διάλογο) και είναι σημαντικό να τον φέρουμε σε πέρας».
Εκφράζοντας την ικανοποίηση για την ανακοίνωση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκτίμησε πως ο συγκεκριμένος στρατηγικός διάλογος δεν θα αναλωθεί απλώς σε θεωρητικές συζητήσεις, καθώς, όπως χαρακτηριστικά υπενθύμισε, στηρίζεται σε μια σειρά από συνέργειες που έχουν προηγηθεί το προηγούμενο διάστημα ανάμεσα στην αμερικανική και την ελληνική πλευρά.
Αναφορικά με το πως η Τουρκία θα εκλάβει τη στενότερη συνεργασία Αθήνας-Ουάσινγκτον, ο εκπρόσωπος ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται για μια «εξίσωση μηδενικού αθροίσματός» και διαβεβαίωσε πως οι ΗΠΑ βλέπουν την Ελλάδα υπό το πρίσμα μιας συμμαχικής χώρας που έχει αυτοτελή στρατηγική αξία και μπορεί να επιτελέσει έναν εποικοδομητικό περιφερειακό ρόλο.
«Το γεγονός ότι ενισχύουμε τη συνεργασία μας με έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ δεν πρέπει ποτέ να θεωρείται ως απομάκρυνση από τη συνεργασία μας με έναν άλλο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ… Δεν βάζουμε την Ελλάδα σε δεύτερη κατηγορία. Όσον αφορά εμάς, η Ελλάδα είναι το «Plan A”. Και βρίσκεται σε αυτή τη θέση με τη δική της αξία».
Ο περιφερειακός ρόλος της Ελλάδας
Υποστηρίζοντας πως πλέον η Ελλάδα έχει αφήσει πίσω την εσωστρέφεια των πρώτων χρόνων της οικονομικής κρίσης, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστήριξε πως η χώρα είναι έτοιμη να επιστρέψει στον «αρμόζοντα» περιφερειακό της ρόλο και διαβεβαίωσε πως οι ΗΠΑ από τη δική τους πλευρά θα συνεχίζουν να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.
«Αν κανείς είχε οποιαδήποτε αμφιβολία για την ετοιμότητα της Ελλάδας να επανέλθει πίσω στον αρμόζοντα ρόλο της (Resume its Proper Role), αυτή άρθηκε όταν πρώτον η Ελλάδα ολοκλήρωσε επιτυχώς το πρόγραμμα οικονομικής σταθεροποίησης, το επίσημο πρόγραμμα, και προσδοκούμε η Ελλάδα να συνεχίσει να ενισχύεται οικονομικά και θα συνεισφέρουμε σε αυτό στον βαθμό που μπορούμε».
