Κώστας Σαμαράς
Από το 2027 αναμένεται αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης λόγω μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής. Η Ελλάδα, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις της Eurostat, θα φτάσει στα 68,5 έτη έως το 2030, με σταδιακή εφαρμογή.
Από το τέλος του 2026 έως τις αρχές του 2027 αναμένεται να τεθεί επί τάπητος η αύξηση των ηλικιακών ορίων για τη συνταξιοδότηση, λόγω της σταδιακής ανόδου του προσδόκιμου ζωής. Η διαδικασία αυτή βασίζεται στη μελέτη της Αναλογιστικής Αρχής, η οποία δημοσιεύεται κάθε τρία χρόνια και καταγράφει τις αλλαγές στον πληθυσμό και τις οικονομικές συνθήκες του ασφαλιστικού συστήματος. Τα δεδομένα δείχνουν ανοδική τάση στο προσδόκιμο ζωής, στοιχείο που ενισχύει την πιθανότητα αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης.
Η αλλαγή αυτή δεν θα εφαρμοστεί άμεσα, αλλά θα υπάρχει μεταβατική περίοδος. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αν η αύξηση των ηλικιακών ορίων είναι έξι μήνες, τότε αυτή θα κατανέμεται σταδιακά μέσα στην τριετία, με δύο μήνες προσαύξηση κάθε έτος, ώστε να μην υπάρξει αιφνίδιο σοκ στους ασφαλισμένους.
Το δημογραφικό πρόβλημα και οι επιπτώσεις στο ασφαλιστικό
Η επικείμενη αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης αποτελεί άμεσο αντίκτυπο της δημογραφικής κρίσης στην Ελλάδα. Η αναλογία συνταξιούχων προς ασφαλισμένους βρίσκεται σήμερα στο 1 προς 1,66, όμως σύμφωνα με τις προβλέψεις, μέχρι το 2040 θα μειωθεί στο 1,25. Αυτό σημαίνει πως για κάθε 100 συνταξιούχους θα υπάρχουν μόλις 125 εργαζόμενοι που θα συνεισφέρουν στο ασφαλιστικό σύστημα, αντί για 166 που είναι σήμερα.
Η δημογραφική επιδείνωση έχει προκαλέσει συναγερμό σε διεθνείς οργανισμούς, όπως η Eurostat, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ, οι οποίοι προειδοποιούν ότι το πρόβλημα απαιτεί άμεσες πολιτικές παρεμβάσεις.
Οι ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις
Σύμφωνα με τη διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου, που παραμένει σε ισχύ, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης επανεξετάζονται κάθε τρία χρόνια, βάσει του προσδόκιμου ζωής. Μεταξύ 2010-2015, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής ήταν περίπου 7-12 μήνες, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση των ηλικιακών ορίων.
Ωστόσο, την περίοδο 2015-2020, η αύξηση αυτή ανέκοψε την πορεία της και, λόγω της πανδημίας, το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε ελαφρώς. Για τον λόγο αυτό, το υπουργείο Εργασίας είχε κρίνει ότι δεν απαιτείται άμεση αναθεώρηση των ορίων συνταξιοδότησης.
Παρόλα αυτά, η πίεση από διεθνείς θεσμούς προς την ελληνική κυβέρνηση για περαιτέρω αυξήσεις δεν έχει σταματήσει.
Πόσο θα αυξηθούν τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα θα πρέπει να αυξήσει το όριο ηλικίας:
– Από 67 έτη σήμερα σε 68,5 έτη έως το 2030.
– Το όριο για την πρόωρη συνταξιοδότηση θα αυξηθεί από 62 σε 63,5 έτη.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ, η αύξηση αυτή θα εφαρμοστεί σταδιακά, με προσαρμογή 3-4 μηνών ετησίως από το 2027 έως το 2030.
