Κώστας Σαμαράς
Το θρυλικό πολυκατάστημα που πρώτο είχε την ιδέα να φέρει έναν Άγιο Βασίλη για να μοιράζει δώρα στα παιδιά, ανοίγει και πάλι τις πόρτες του στο κοινό.
Αν κοιτάξουμε πίσω στη δεκαετία του 1980, ίσως δεν υπάρχει Αθηναίος – και όχι μόνο αλλά και οι πολίτες που έρχονταν από την επαρχία για να ψωνίσουν – που να μην έχει αναμνήσεις από το Μινιόν της πλατείας Ομονοίας, τότε που ήταν αναβαθμισμένη, γεμάτη κόσμο και κατάφωτη. Ποιος δεν θυμάται τις κυλιόμενες σκάλες μέσα στο πολυκατάστημα που σε οδηγούσαν από όροφο σε όροφο, μεγάλη καινοτομία για την εποχή, ποιος δε θυμάται την ποικιλία των προϊόντων ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια. Και ποιός δεν έχει στα άλμπουμ της παιδικής του ηλικίας μια τουλάχιστον φωτογραφία με τον Άη Βασίλη και από κάτω το logo Μινιόν, επίσης μια καινοτομία που λάνσαρε το κατάστημα, εμπνευσμένη, από όσα γίνονταν εκείνη την εποχή στα μεγάλα εμπορικά κέντρα του εξωτερικού.
Τώρα το Μινιόν θα γίνει και πάλι ένα σύγχρονο, πολυώροφο πολυκατάστημα, το οποίο θα βάλει και αυτό το λιθαράκι του για να αναβαθμιστεί εκ νέου η Ομόνοια, να γίνει δηλαδή, σε ένα μεγάλο βαθμό, όπως τη δεκαετία του 1980.
Η μικρή ιστορία ενός μεγάλου πολυκαταστήματος
Δημιούργημα ενός φτωχού παιδιού από την επαρχία υπήρξε μια από τις πλέον πρωτοπόρες επιχειρήσεις. Καθιέρωσε τις εκπτώσεις, δημιούργησε τις λίστες γάμου και έδινε πριμ στους υπαλλήλους
Ο Γιάννης Γεωργακάς γεννημένος το 1913 σε χωριό της Ολυμπίας, στα 13 του καταφθάνει μόνος στην Αθήνα για να αναζητήσει καλύτερη τύχη. Τα επόμενα χρόνια θα εργαστεί σε πάρα πολλές δουλειές.
Διψώντας, πάντως, για γνώση, γράφεται σε νυχτερινό σχολείο για εμποροϋπαλλήλους – στη διάρκεια της ζωής του θα αποκτήσει δύο πανεπιστημιακά διπλώματα, ένα στα 45 και το άλλο στα 83 του χρόνια. Μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας αρχίζει να δουλεύει πλασιέ με το ποδήλατό του, προμηθεύοντας με μικροπράγματα τα περίπτερα.
Ο νεαρός θα γοητευτεί από ένα περίπτερο στα Χαυτεία, το Μινιόν (από το ομηρικό “μινύος” που σημαίνει πολύ μικρός), το οποίο διέφερε από τα υπόλοιπα, αφού διέθετε μια ευρεία γκάμα προϊόντων, όπως τσιγάρα, εφημερίδες, στυλό, γυαλιά, είδη καπνού και μια σειρά από χρηστικά μικροαντικείμενα. Κάπως έτσι ξεκινάει η επιχειρηματική δράση του Γεωργακά, ο οποίος πείθει τον ιδιοκτήτη του Μινιόν, Άγγελο Σεραφειμίδη, άρτι αφιχθέντα από την Αμερική, να συνεταιρισθούν.
Σύντομα θα ανοίξουν ένα ακόμη περίπτερο και λίγο αργότερα το πρώτο τους κατάστημα, στα Χαυτεία. Μετά τον πόλεμο, οι δύο συνεταίροι είναι πια έτοιμοι για το μεγάλο άλμα, ανοίγοντας το 1944 το Μινιόν, στην Πατησίων. Όμως ο Γεωργακάς θα μείνει μόνος, αφού ο Σεραφειμίδης αποχωρεί από την εταιρεία και αναχωρεί στην Αμερική. Αυτό, βέβαια, δεν θα πτοήσει τον φιλόδοξο επιχειρηματία, ο οποίος σύντομα θα ξεδιπλώσει το επιχειρηματικό του ταλέντο.
Το Μινιόν ήταν το πρώτο κατάστημα στην Ελλάδα που καθιέρωσε τις ετήσιες εκπτώσεις
Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’50 θα αγοράσει ένα δεκαώροφο κτίριο, πάντα κοντά στην Ομόνοια, και λίγο μετά αγοράζει και το διπλανό του. Η δικτατορία βρίσκει το Μινιόν να είναι το μεγαλύτερο κατάστημα της Αθήνας και με σημαντική κερδοφορία. Όντας δημοκράτης, ο ιδρυτής του, τις ημέρες του Πολυτεχνείου, προσφέρει καταφύγιο σε δεκάδες φοιτητές που προσπαθούν να ξεφύγουν τη σύλληψη, δίνοντάς τους να φορέσουν ρούχα υπαλλήλων του καταστήματος. Τη δεκαετία του ’70, το Μινιόν έχει πια μετατραπεί σε ένα τεράστιο σύγχρονο πολυκατάστημα, το ενδέκατο μεγαλύτερο σε μέγεθος σε όλη την Ευρώπη, με ετήσιες πωλήσεις που προσεγγίζουν το ένα δισεκατομμύριο δραχμές. Αναδεικνύεται σε σήμα κατατεθέν της πρωτεύουσας.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι τις γιορτές πλήθος κόσμου συρρέει για να φωτογραφηθεί με τον Άγιο Βασίλη, αλλά και να γνωρίσουν τον ευγενέστατο κύριο, τον ίδιο τον ιδρυτή, που ήταν πάντα εκεί μοιράζοντας σοκολάτες στα παιδιά.
Το Μινιόν ήταν το πρώτο κατάστημα στην Ελλάδα που καθιέρωσε τις ετήσιες εκπτώσεις, κατήργησε τα παζάρια θέτοντας καθορισμένες τιμές, καθιέρωσε τη διαφήμιση στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, εγκατέστησε κυλιόμενες σκάλες, χρησιμοποίησε Η/Υ, εισήγαγε τη λίστα αγορών και τη λίστα γάμου, εγκατέστησε κλιματιστικό και λειτούργησε στις εγκαταστάσεις του κομμωτήριο, καφετέρια, εστιατόριο, μπαρ, ακόμα και ταξιδιωτικό γραφείο.
Η μεγάλη φωτιά
Παραμονές Χριστουγέννων του 1980.Τρεις ώρες μετά τα μεσάνυχτα, εκείνης της Παρασκευής, ακούγονται εκρήξεις και τα πολυκαταστήματα τυλίγονται στις φλόγες, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, όπως περιέγραψαν αυτόπτες μάρτυρες. Η πυρκαγιά ξεκινά από τους υψηλότερους ορόφους, όπου βρίσκονται τα πλέον εύφλεκτα υλικά, γεγονός που βεβαιώνει ότι πρόκειται για εμπρησμό. Από το “Μινιόν” έχει απομείνει μόνο ο σκελετός του κτιρίου ενώ το “Κατράντζος” καταρρέει. Η πυροσβεστική υπολογίζει ότι οι ζημίες ανέρχονται στα δύο δισ. δραχμές.
Με προκήρυξη που έφτασε μέσω ταχυδρομείου στις εφημερίδες, στις 22 Δεκεμβρίου, η οργάνωση-φάντασμα “Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης 80” ανέλαβε την ευθύνη του εμπρησμού.
Η καταστροφή είναι ολοσχερής, πάνω από δύο δισεκατομμύρια υπολογίστηκαν οι ζημιές, όμως ο Γεωργακάς αρνείται να κηρύξει πτώχευση και ξαναφτιάχνει το “παιδί του” με τη βοήθεια των υπαλλήλων του και την αμέριστη αγάπη του κόσμου.
Το νέο Μινιόν σε χρόνο ρεκόρ θα αναγεννηθεί από τις στάχτες του, όμως τίποτα δεν είναι όπως παλιά. Το 1983 περνάει στα χέρια τού κράτους, αφού εντάχθηκε στις λεγόμενες “προβληματικές επιχειρήσεις”, όμως εξακολουθεί να παραμένει στάσιμο σε μια εποχή όπου οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, καθώς κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα shop in shop καταστήματα, που σύντομα θα άλλαζαν την εικόνα του λιανεμπορίου.
Σε μια απέλπιδα προσπάθεια, ο Γεωργακάς, μαζί με μια ομάδα επιχειρηματιών, αποκτά ξανά, το 1991, τον έλεγχο του “παιδιού” του. Ένα χρόνο μετά, όμως, καταπονημένος σωματικά και ψυχικά και σε προχωρημένη ηλικία, στα 79 του, αποφασίζει να αποχωρήσει πουλώντας το μερίδιό του. Το Μινιόν, που πλέον αδυνατεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, αρχίζει να απευθύνεται σε ένα διαφοροποιημένο κοινό, με ελαφρώς αυξημένες τιμές.
Αδυνατώντας να ανταγωνιστεί τα πιο φθηνά καταστήματα, κυρίως τον Λαμπρόπουλο, και έχοντας να αντιμετωπίσει μια σειρά από δυσμενείς καταστάσεις, όπως προβλήματα ρευστότητας, κακές σχέσεις με προμηθευτές, αλλά και την αποκάλυψη κυκλώματος εκβιασμών, που λειτουργούσε στον ημιώροφο του κτιρίου, το “μεγαλύτερο μεγάλο κατάστημα”, που στην εποχή της ακμής του θα απασχολούσε 1.000 υπαλλήλους και θα διέθετε 120.000 διαφορετικά είδη, θα έβαζε λουκέτο το 1998.
Σήμερα το Μινιόν αναμένεται να ανοίξει ξανά τις πόρτες του, μέσα στο 2023 αλλά ο ιδρυτής του, ο Ιωάννης Γεωργακάς, δεν θα είναι εκεί για να το δει, μια που απεβίωσε το 2002 σε ηλικία 90 ετών.
Το νέο Μινιόν
Αφού έμεινε ακατοίκητο την τελευταία δεκαετία, η ανάπλαση του Minion προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να μεταμορφωθεί και να αναζωογονηθεί μια ολόκληρη γειτονιά στην καρδιά της Αθήνας. Περιλαμβάνοντας πέντε κτίρια, το συγκρότημα φιλοξενεί ένα ευρύ φάσμα χρήσης, Στο τρίτο και τέταρτο επίπεδο, οι χώροι έχουν σχεδιαστεί για επιχειρήσεις, ενώ στους επάνω ορόφους φιλοξενούνται υπερσύγχρονα διώροφα διαμερίσματα με μπαλκόνια κατά μήκος των προσόψεων. Στην ταράτσα, το ρετιρέ προσφέρει απαράμιλλη θέα στο αστικό τοπίο, πλημμυρισμένο από φυσικό φως, πολυτελή φινιρίσματα και ανέσεις, καθώς και μια πολυτελή εξωτερική πισίνα.
*ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Η επιλεχθείσα αρχιτεκτονική πρόταση δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί. Τα προσχέδια στις φωτογραφίες ανήκουν στο αρχιτεκτονικό γραφείο DIVERCITY που κατέθεσε πρόταση χωρίς να σημαίνει ότι είναι αυτή που θα υλοποιηθεί. Ο νικητής του διαγωνισμού θα ανακοινωθεί με την έκδοση της άδειας.
