Κώστας Σαμαράς
Η νομισματική κρίση και η «μαύρη» αγορά έχουν μεταμορφώσει ολικά τη Βενεζουέλα, κάτι που δεν κατάφερε να αποτρέψει το γεγονός ότι είναι η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο. Η Βενεζουέλα πλέον είναι μια χώρα του παραλόγου.
Για τον απλό άνθρωπο, σύμφωνα πάντα με την κυβέρνηση, 1 ευρώ κοστίζει 8,3 bolivares (BsF). Αυτήν τη στιγμή, όμως, η Βενεζουέλα ζει υπό την πίεση ενός νομισματικού ελέγχου, οπότε σύμφωνα με τη «μαύρη» αγορά, αυτό το ποσό σκαρφαλώνει στα 812 BsF. Αφήστε που μέχρι να διαβάσετε αυτές τις λέξεις, αυτή η ισοτιμία μπορεί να έχει ανέβει κι άλλο.
Εκπλήσσεστε; Εγώ όμως δεν ήρθα εδώ για να σας κάνω μαθήματα οικονομικών. Άλλωστε, δεν έχω ιδέα από οικονομικά, αυτό είναι το μόνο σίγουρο.
Αν ήμουν καλός οικονομολόγος θα είχα αλλάξει όλες μου τις οικονομίες σε δολάρια ή ευρώ πριν δύο χρόνια, ώστε να προστατευτώ από την κρίση και δεν θα ζούσα σε μια υπέροχη χώρα όπου πρέπει να καθίσεις σε μια ουρά επί 4 ώρες, μόνο και μόνο για να πάρεις χαρτί υγείας.
Θέλω απλά να δείξω στον κόσμο όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι στην χώρα μου με μόνο ένα χαρτονόμισμα. Ναι, μόνο ένα. Αποφάσισα λοιπόν να ξοδέψω έναν μήνα στη Βενεζουέλα, ζώντας σαν βασιλιάς με ένα χαρτονόμισμα των 100 ευρώ.
Για να βάλω τα πράγματα σε μια σειρά, θα σας πω πρώτα όλα τα πράγματα που σκέφτηκα να κάνω.
– Να νοικιάσω ένα δωμάτιο σε καλή περιοχή για έναν μήνα.
– Να νοικιάσω ένα δωμάτιο σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο.
– Να αγοράσω ένα αεροπορικό εισιτήριο και να πάω στην πρωτεύουσα (ζω στο Maracaibo, στη Zulia).
– Να νοικιάσω ένα καμπριολέ για μια ημέρα και να κάνω βόλτες.
– Να αγοράσω 238 μπύρες χωρίς κανέναν απολύτως λόγο.
– Να περάσω καλά με 21 γραμμάρια κόκας και μαριχουάνας.
– Να αγοράσω σε όλους τους ανθρώπους του κτιρίου μου από ένα γεμάτο ντεπόζιτο βενζίνης, έτσι, γιατί είμαι γαμάτος.
– Να φάω σε πέντε από τα καλύτερα εστιατόρια της πόλης.
– Για να βρω το αντίδοτο του άγχους που σε πλακώνει όταν ζεις στην Βενεζουέλα, σκέφτηκα να κάνω εξωτικά μασάζ και βελονισμό στο πιο εξωτικό ασιατικό μασαζάδικο της πόλης. Τονίζω το ασιατικό, επειδή έχω ένα φετίχ με την Ασία.
Αφού έγραψα όλους μου τους στόχους, πήγα και πούλησα το 100ευρό μου στη «μαύρη» αγορά.
Ξέρω τι σκέφτεστε: ένας τύπος που κάθεται σε μια γωνία, με ένα δερμάτινο τζάκετ, σκούρα γυαλιά και ένα καπέλο νταλικιέρη. Ε λοιπόν, αγαπητοί μου φίλοι, μάλλον έχετε δει πολλές ταινίες του Ταραντίνο.
Στη Βενεζουέλα, το να πουλάς συνάλλαγμα έξω από το κρατικό πλαίσιο, είναι τόσο εύκολο που γίνεται μέσω Facebook. Ποστάρεις μια πρόταση που λέει απλά, «πουλάω 100 ευρώ». Δύο ή τρεις τύποι, σου απαντάνε και το αγοράζουν.
Ο αριθμός χαρτονομισμάτων που φτάνουν στα χέρια σου όταν πουλήσεις 100 ευρώ είναι τόσο μεγάλος, που δεν είναι ασφαλές να γίνει με οποιοδήποτε άλλο τρόπο πλην της τραπεζικής μεταφοράς.
Μετέφερα 150 ευρώ στον λογαριασμό του αγοραστή (50 ευρώ για κάτι χρέη μου και 100 για τις ανάγκες του πειράματος). Να τι παίρνεις με 150 ευρώ στη Βενεζουέλα:
Αρχικά, έψαξα να βρω δωμάτιο προς ενοικίαση στο Google, ώστε να μπορώ να κοιμάμαι σαν βασιλιάς μετά από κάθε περιπέτειά μου. Βρήκα ένα με 9.600 BsF τον μήνα, κοινώς 12 ευρώ.
Η επόμενή μου περιπέτεια έπρεπε να είναι πιο συναρπαστική, προφανώς, οπότε αποφάσισα να περάσω μια βραδιά σε ένα ξενοδοχείο πέντε αστέρων.
Καθώς έφτασα στο ξενοδοχείο, που πρέπει να σας πω ότι επιδοτείται από την βολιβιανή κυβέρνηση της Βενεζουέλας, η τιμή μου φάνηκε κάπως γελοία. Επτά χιλιάδες BsF τη βραδιά, με την τιμή να περιλαμβάνει πρωινό και χρήση της πισίνας όλη την ημέρα. Για 8,7 ευρώ την βραδιά.
Θυμήθηκα ότι είχα και μια προσωπική ζωή και πέρα από αυτό το πείραμα του VICE (θα ήθελα βέβαια να συνεχίσω αυτό το πείραμα για κανέναν χρόνο, μπορεί και περισσότερο). Οπότε, πήρα ένα εισιτήριο για την πρωτεύουσα της χώρας, το Caracas, μιας και έπρεπε να πάω σε μια εκδήλωση εκεί.
Το Caracas είναι κάπως πιο ακριβό (όπως άλλωστε όλες οι πρωτεύουσες) από το Maracaibo, αλλά έστω κι έτσι, με ένα λίγο πιο αυξημένο budget, θεώρησα ότι μπορούσα να περάσω πολύ καλά.
Υπολόγισα ότι θα μου κόστιζε 50-70 ευρώ παραπάνω. Η πτήση κόστισε 6.500 BsF, οπότε περίπου 8 ευρώ. Ναι, με 8 ευρώ ανεβαίνεις σε μια πτήση 50 λεπτών προς την πρωτεύουσα της χώρας. Να ζήσει ο Chavez, o Maduro και η Miss Venezuela.
Σε εκείνη τη φάση είχα ξοδέψει συνολικά 54,7 ευρώ, αλλά είχα ακόμα πολλά να κάνω.
Ένα από τα μεγάλα ανεκπλήρωτα όνειρά μου είναι ένα καμπριολέ αμάξι. Πείτε με ηλίθιο ή επιφανειακό, αλλά πάντα ήθελα να οδηγώ μέσα στην πόλη με τα ανακατεμένα από τον αέρα μαλλιά μου, μια ξανθιά δίπλα μου, ακούγοντας AC/DC. Μετά από μερικές επαφές μέσω του Google, βρήκα αυτό που έψαχνα: μια κόκκινη Cadillac του ’59.
Είχα ενθουσιαστεί βαθύτατα, μιας και η Cadillac είναι ένας τύπος αυτοκινήτου που μόνο η τσέπη των πλουσίων μπορεί να «σηκώσει».
Το ότι νοίκιασα ένα τέτοιο αμάξι ήταν νομίζω ένα από τα αγαπημένα κομμάτια του ταξιδιού μου. Με χρέωσαν 5.500 ΒsF, κοινώς 6 ευρώ για να οδηγήσω αυτήν την κούκλα για 12 ώρες. Η τιμή συμπεριλάμβανε και οδηγό αν το ήθελα.
Το ότι οδήγησα αυτό το αμάξι, με έκανε να αισθανθώ για λίγο σαν κινηματογραφικός αστέρας. Μου ζήτησαν να φωτογραφηθώ μαζί τους πάνω από 30 άτομα, με το αυτοκίνητο φυσικά. Αυτό όμως που με εντυπωσίασε περισσότερο δεν ήταν ότι οδήγησα αυτό το αμάξι.
Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν η ιστορία του ιδιοκτήτη του αυτοκινήτου, όταν του επέστρεψα το όχημα.
Μου είπε πως ήταν μηχανικός και πως λάτρευε τον χώρο της ενοικίασης αυτοκινήτων τόσο πολύ, που είχε απορρίψει μια δουλειά μηχανικού στο Μέξικο που θα του απέφερε 7.000 δολάρια τον μήνα.
Αυτό το έκανε επειδή το 2002 (όταν και δέχτηκε την προσφορά), έβγαλε ακριβώς τα ίδια χρήματα στη Βενεζουέλα, με το να νοικιάζει αυτοκίνητα.
Τα καύσιμα είναι ένα αρκετά «καυτό» θέμα. Ένα λίτρο βενζίνης 95 οκτανίων κοστίζει 0,097 bolivares.
Το ντίζελ, το οποίο χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο από τις δημόσιες συγκοινωνίες, κοστίζει 0,048 bolivares. Το να γεμίσεις ένα ντεπόζιτο 40 λίτρων με 95άρα βενζίνη, κοστίζει λιγότερο από 4 BsF, ενώ ένα 60άρι ντεπόζιτο 6BsF, κοινώς και στις δύο περιπτώσεις πληρώνεις λιγότερο από 0,30 ευρώ.
Τρία νομίσματα του ενός BsF το καθένα, ήταν αρκετά για να γεμίσουν την Cadillac. Στη Βενεζουέλα, τα νομίσματα χρησιμοποιούνται αυστηρά για την πληρωμή καυσίμων, αλλά αυτό το ποσό δεν το προσέθεσα στο πείραμά μου, μιας και τα έβγαλα από την τσέπη μου. Μέχρι εκείνο το σημείο, είχα «φάει» 59,7 ευρώ.
Συνεχίζοντας με τη λίστα μου, είχε έρθει η ώρα να πάρω 238 μπύρες χωρίς κανέναν λόγο. Δεν ξέρω γιατί το έκανα, απλά το 238 μου φάνηκε ένας εξόχως εξωτικός αριθμός.
Πήγα σε μια κοντινή κάβα και πήρα 7 καφάσια. Κάθε καφάσι κοστίζει 1.200 BsF που σημαίνει ότι δίνεις 1,5 ευρώ για κάθε καφάσι με 35 μπύρες.
Ξόδεψα 10 ευρώ συνολικά για 7 καφάσια. Ναι, 238 μπύρες για 10 ευρώ. Σας προκαλώ να κάνετε κάτι τέτοιο στη χώρα σας. Τι να μας πείτε κι εσείς οι δυτικοί και οι «ανεπτυγμένοι»; Στη Βενεζουέλα το αλκοόλ και τη βενζίνη τα δίνουμε σχεδόν τζάμπα.
Καμία ιστορία αυτού του τύπου δεν ήταν ολοκληρωμένη χωρίς ναρκωτικά. Είναι απλά αδύνατο. Αυτήν την περίοδο παρακολουθώ το Narcos, τη σειρά του Netflix και θέλω να παραφράσω μία από τις ατάκες του Wagnes Moura, ο οποίος ενσαρκώνει τον Pablo Escobar στη σειρά.
«Το θέμα είναι πως δεν έχεις όραμα φίλε μου. Αν εδώ, στη Λατινική Αμερική, μπορείς να το πουλήσεις για 10 δολάρια, σκέψου πόσα λεφτά μπορείς να ζητήσεις από τους gringos». Σοφός τύπος αυτός ο Pablo.
Αγόρασα 3 γραμμάρια κοκαΐνης (καλής ποιότητας) για 5.000BsF, δηλαδή για 5 ευρώ περίπου. Ακούγεται απίστευτο, αλλά ακόμα πιο απίστευτο είναι το πόση μαριχουάνα μπορείς να πάρεις με 6.000BsF, δηλαδή 7 ευρώ. Με 7 ευρώ αγόραδα 20 γραμμάρια μαριχουάνας.
Με όλα αυτά τα πράγματα που αγόρασα για τον εαυτό μου, αισθάνθηκα την ανάγκη να δώσω κάτι σε κάποιους άλλους. Ακόμα και αν δεν το πιστεύετε, θέλω να είμαι ένας καλός άνθρωπος. Έφυγα από το δωμάτιο μου για λίγο και επέστρεψα στο κανονικό μου σπίτι για να προσφέρω φιλανθρωπικό έργο.
Ζω σε ένα κτίριο με 45 κατοίκους, με τους οποίους με το ζόρι ανταλλάσω μια καλημέρα. Ήθελα λοιπόν να κάνω κάτι καλό για εκείνους. Μίλησα με τον διαχειριστή του κτιρίου και τον ρώτησα αν θα τον πείραζε να φουλάρω όλα τα ντεπόζιτα των αυτοκινήτων των γειτόνων μου. Προφανώς και συμφώνησε. Το συνολικό κόστος για να γεμίσω 32 αυτοκίνητα ήταν 120BsF, με άλλα λόγια λιγότερο από 2 ευρώ.
Αν έχετε βαρεθεί να ακούτε για καύσιμα, ας πάμε σε κάτι άλλο που γουστάρουμε όλοι: το φαΐ. Θεωρώ τον εαυτό μου ειδικό στη γαστρονομία της περιοχής μου και, ευτυχώς για μένα, η περιοχή μου είναι γεμάτη από καλά εστιατόρια. Επέλεξα τα 5 αγαπημένα μου εστιατόρια για δείπνο και τα έβαλα κάτω για να δω πόσο θα μου κόστιζαν 5 γεύματα στα συγκεκριμένα μέρη.
Εδώ, βλέπουμε 1 ευρώ σε 8 χαρτονομίσματα των 100 BsF, το μεγαλύτερο σε αξία χαρτονόμισμα στη Βενεζουέλα.
Έφαγα μακαρόνια, σαλάτα Caesars, μπέργκερ και ριζότο. Η τιμή του κάθε γεύματος, μαζί με το ποτό, ανήρθε στα 1.500 με 1.700 Bsf, με άλλα λόγια 1,8 ευρώ. Έχοντας ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο, μπορώ να πω με σιγουριά ότι τέτοια γεύματα ούτε καν θα τα κοιτούσες με τα ποσά που μόλις ανέφερα. Για να το κάνεις, θα ήθελες τουλάχιστον 50 ευρώ τη φορά.
Ευτυχώς για μένα όμως, ζω στη Βενεζουέλα και μετά από 5 ολόκληρα γεύματα, μου είχε φύγε το εξωπραγματικό ποσό των 9 ευρώ.
Εδώ φαίνομαι εγώ, τη στιγμή που απολαμβάνω δύο γεύματα, συνολικής αξίας 2 ευρώ.
Σε αυτό το σημείο, είχα ξοδέψει συνολικά 90,9 ευρώ, οπότε μου είχαν μείνει 9,1 ευρώ.
Είχε αρχίσει να με πιάνει κατάθλιψη, μιας και το πείραμά μου έφτανε στο τέλος του, οπότε είχα τη φοβερή ιδέα να κάνω ένα καλό μασάζ. Όταν μπήκα σε αυτό το μέρος, ήταν λες και είχα μπει σε μια άλλη χώρα, είχε έναν αέρα και μια ατμόσφαιρα που καμία σχέση δεν είχε με την αγχώδη αίσθηση της πόλης.
Ίσως και να ήταν η πιο περίεργη από όλες μου τις εμπειρίες, μιας και αφού ετοιμάστηκα για το μασάζ και τον βελονισμό, μου ήρθε στα ρουθούνια μια τόσο έντονη μυρωδιά μαριχουάνας που δεν μπορούσα παρά να ρωτήσω τη ρεσεψιονίστ να μου εξηγήσει τι συνέβαινε.
«Ασφαλώς κύριε. Μυρίζετε τα ιατρικά βότανα που χρησιμοποιεί η γιατρός μας, τα οποία και τρίβει στα χέρια της, πριν κάνει κάποια θεραπεία βελονισμού ή κάποιο μασάζ». Τι είπε τώρα. Η γιατρός έπλενε τα χέρια της με κρυστάλλους μαριχουάνας, επειδή έτσι -λέει- καθάριζε το δέρμα.
Η όλη ιστορία, μου φάνηκε αστεία αλλά και τρελή ταυτόχρονα, οπότε ξάπλωσα σε ένα από τα τραπέζια για μασάζ. Δεν είχα κάνει ποτέ στη ζωή μου ένα αληθινό χειροπρακτικό μασάζ, πόσο μάλλον βελονισμό, αλλά για να πω την αλήθεια μου άρεσε πολύ σαν εμπειρία και θα το ξαναέκανα.
Η τιμή για αυτόν τον συνδυασμό μασάζ και βελονισμού ήταν 2.500 BsF, δηλαδή 2,5 ευρώ. Κοιτώντας τι είχα ξοδέψει, συνειδητοποίησα πως μου είχαν μείνει κάτι ψiλά, οπότε πήγα για μασάζ για άλλες δύο ημέρες. Στα καπάκια. Ο λογαριασμός έγραψε 7,5 ευρώ.
Φτάνοντας στο τέλος αυτού του πειράματος, συνειδητοποίησα την πικρή πραγματικότητα, με την οποία ζούμε όλοι εμείς οι κάτοικοι της Βενεζουέλας κάθε ημέρα της ζωής μας. Αλλά δεν είναι όλα μαύρα κι άραχνα φίλοι μου. Μην ξεχνάτε άλλωστε πως, για εσάς, η Βενεζουέλα είναι ένας παραδεισένιος προορισμός.
Και μιας και σας έχω ήδη δείξει τι μπορείτε να κάνετε στη Βενεζουέλα με ένα χαρτονόμισμα των 100 ευρώ, επιτρέψετε μου να σας δείξω τι μπορείτε να αγοράσετε με ένα χαρτονόμισμα των 100 Bsf, το μεγαλύτερο σε αξία χαρτονόμισμα της χώρας. Αυτό:
Για εσάς που δεν γνωρίζετε το εικονιζόμενο προϊόν, σας λέω ότι είναι το αντίστοιχο της Nutella. Ναι, με το μεγαλύτερο σε αξία χαρτονόμισμα της χώρας μου, μπορείς να αγοράσεις αυτό.
Το θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE.
