Κώστας Σαμαράς
Τα παιδιά σήμερα είναι εξαιρετικά εξοικειωμένα με τα κινητά, το ίντερνετ και τα social media από πολύ μικρή ηλικία, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι πολύ πιο εκτεθειμένα στους σχετικούς κινδύνους από έναν ενήλικα. Ειδικά, αφού ακούμε συνεχώς από υπεύθυνους φορείς και ΜΜΕ για τους τρόπους με τους οποίους οι κάθε λογής θύτες «ψαρεύουν» παιδιά στο διαδίκτυο, η προσοχή μας πρέπει να είναι αυξημένη.
Πέρα, όμως, από αυτό, συντρέχουν και άλλοι σοβαροί λόγοι να περιορίσουμε την παρουσία των παιδιών μας στο διαδίκτυο. Όπως ακριβώς τους περιγράφει παρακάτω μια μαμά που, στο Tik Tok, τράβηξε την «κόκκινη» γραμμή της.
«Δεν έχω κάτι εναντίον του ίντερνετ, αλλά όλο αυτό που γίνεται με τα παιδιά με κάνει να νιώθω υποχρεωμένη να διατηρώ έναν σχετικό έλεγχο στη χρήση των ψηφιακών μέσων από την κόρη μου. Και, όσο κι αν δεν μου αρέσουν οι απαγορεύσεις, έχω αποφασίσει να της απαγορεύω και κάποια πράγματα γιατί, όσο κι αν δεν θέλει να το παραδεχτεί, είναι ακόμα παιδί και είναι ευάλωτη σε πάρα πολούς κινδύνους εκεί έξω.
Πρόσφατα, για παράδειγμα, της απαγόρευσα να ανοίξει λογαριασμό στο Tik Tok, παρ’ ότι έχουν ανοίξει όλοι οι φίλοι της και, απ’ ότι μου λέει, το διασκεδάζουν πάρα πολύ. Κοινώς, η μικρή μου νιώθει ότι μένει “στην απ’ έξω” και επιθυμεί διακαώς να μπει κι αυτή στην εικονική τους μάζωξη.
Της είπα ότι είναι κάτι που δεν μπορεί να έχει ακόμα γιατί ακούγονται τόσα που ως μητέρα το θεωρώ άκρως επικίνδυνο. Το συζητησαμε αρκετά, βέβαια, και άκουσα κι εγώ τη δική της πλευρά, αλλά στο τέλος συμφωνήσαμε να περιμένουμε λίγο καιρό και να το ξαναδούμε σε νέα βάση.
Η αλήθεια είναι ότι δεν με ανησυχεί μόνο το γεγονός ότι στο ίντερνετ δρουν συστηματικά διάφοροι παιδεραστές. Είναι κι άλλα πράγματα που θέλω ν’ αποφύγουμε, τουλάχιστον ώσπου να είναι αρκετά μεγάλη για να εντοπίζει και να τα ελέγχει μόνη της.
Δεν θέλω ας πούμε να εθιστεί σ’ αυτού του είδους την επικοινωνία ή και ψυχαγωγία. Είναι γνωστό πλέον ότι ο εθισμός στο διαδίκτυο μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε ένα παιδί, τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο (φιλίες, σπουδές κλπ.)
Είναι, όμως, και η ελαφρότητα του όλου πράγματος που με ανησυχεί. Δεν είναι κάτι δημιουργικό ούτε καλείσαι να κοπιάσεις για τίποτα ουσιαστικό. Μπορεί ν’ ακούγομαι παλιομοδίτισα, αλλά δεν είναι σαν ένα μουσικό όργανο ή ένα σπορ. Υπάρχουν πιο ενδιαφέροντα πράγματα να ανακαλύψει ένα παιδί και να δοκιμάσει τις δυνάμεις του σε αυτά πριν αποσυρθεί στην “ασφάλεια” ενός εικονικού περιβάλλοντος.
Επίσης, δεν θέλω η κόρη μου να άγεται και να φέρεται απ’ τη μάζα – να κάνει ότι κάνουν όλοι, επειδή το κάνουν όλοι. Θέλω να εξερευνήσει όλες τις πτυχές της προσωπικότητάς της και να διαμορφώσει εκείνη όσα θα την ορίζουν στο μέλλον. Να είναι αυθεντική και ουσιαστική ως άνθρωπος, ως φίλος και αργότερα, ως σύντροφος και μητέρα.
Είναι κι αυτά τα challenges που ακούμε κάθε τόσο… Όσο κι αν την εμπιστεύομαι, με ανησυχεί το γεγονός ότι συμμετέχουν τόσα πολλά παιδιά νομίζοντας ότι διασκεδάζουν. Μπορεί να παρασυρθεί κι αυτό με φοβίζει.
Τέλος πάντων, ο ψηφιακός κόσμος είναι μια πραγματικότητα και δεν μπορούμε να κρατήσουμε τα παιδιά μακριά από αυτόν. Αλλά μπορούμε, τουλάχιστον, να εξασφαλίσουμε την σταδιακή και προσεκτική είσοδό τους, έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι ότι ξέρουν πως να προφυλαχτούν.
Αυτά θα της πω της επόμενη φορά που θα το συζητήσουμε, ελπίζοντας, όταν αποκτήσει λογαριασμό Tik Tok (είναι αναπόφευκτο νομίζω) να τον χρησιμοποιήσει υπεύθυνα και χωρίς υπερβολές.»
