Κώστας Σαμαράς
Με την ανταλλαγή πληθυσμών το διάστημα 1923-1925, όπως προβλεπόταν στη Συνθήκη της Λωζάνης, πολλοί «άλλαξαν το όνομά τους και αναγκαστικά δήλωσαν μουσουλμάνοι. Έκρυψαν τα εικονίσματα και το καντήλι τους και κάποιοι τις εκκλησιές που είχαν στα σπίτια τους.
Έκρυψαν τα δάκρυά τους που δεν μπορούσαν να βαπτίσουν και να παντρέψουν τα παιδιά τους σε χριστιανικό ναό». Βάσει έρευνας του Πανεπιστημίου Bogazici (2010), 10.000 χριστιανοί κάτοικοι της Νοτιοδυτικής και Κεντρικής Μικράς Ασίας προσχώρησαν την περίοδο 1924-1934 στην αίρεση των αλεβιτών, οι οποίοι σήμερα ανέρχονται στα 20 εκατομμύρια. Δεν αναγνωρίζονται, βεβαίως, ως μειονότητα εκ μέρους του τουρκικού κράτους. Δεν θεωρούν εαυτούς σιίτες, όπως οι Ιρανοί, ούτε τηρούν την προσευχή (ναμάζ) των σουνιτών (οι ορθόδοξοι του Ισλάμ) πέντε φορές τη μέρα.
Σήμερα χιλιάδες πολίτες ζητούν να κατηχηθούν και να βαπτίζονται χριστιανοί. Σύμφωνα με έρευνα τουρκικής εφημερίδας, τα τρία τελευταία έτη πωλήθηκαν στην Τουρκία 8 εκατομμύρια αντίτυπα της Αγίας Γραφής στην τουρκική γλώσσα. Μόνο στις περιοχές της Αττάλειας και της Πισιδίας έχουν καταγραφεί 16.000 άγιοι. Τα τελευταία χρόνια συντελείται ένα θαύμα. Χιλιάδες ορθόδοξοι από την πρώην ΕΣΣΔ και αλλού επέλεξαν να κατοικήσουν στη Νοτιοδυτική Μικρά Ασία. Οι εκκλησίες του Αγίου Βουκόλου στη Σμύρνη και του Αγίου Χαραλάμπους στον Τσεσμέ έχουν ανακαινιστεί. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τέλεσε τη Θεία Λειτουργία σε αυτές, όπως και στη Μονή της Παναγίας του Σουμελά στον Πόντο, από το 2010 και εξής και στα Μύρα της Λυκίας προς τιμήν του Αγίου Νικολάου. Στα Θεοφάνεια του 2015 όταν ο Πατριάρχης έριξε τον Σταυρό στον Κεράτιο Κόλπο, ένας Τούρκος έπεσε στη θάλασσα, τον έπιασε και πλησιάζοντας τον Πατριάρχη φώναξε: «Θέλω να γίνω χριστιανός». Η είδηση βγήκε σε κάποια μέσα ενημερώσεως και στο Διαδίκτυο, αλλά αποσύρθηκε γρήγορα για ευνόητους λόγους.
Από το 2011 λειτουργεί ο Ναός του Αγίου Αλυπίου στην Αττάλεια με μόνιμο ιερέα. Πιστοί από διάφορες χώρες, 5.000 στο σύνολό τους, κατάφεραν να ανοίξει ο Ναός του Αγίου Γεωργίου του Βουνού στην Αλάνυα από τα Χριστούγεννα του 2012. Το «Χριστός Ανέστη» ψάλλεται έκτοτε στα ελληνικά, τα ρωσικά και τα τουρκικά. Στις 21 Νοεμβρίου 2014 τελέστηκε Θεία Λειτουργία στον εγκαταλελειμμένο ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου στη Σπάρτη Πισιδίας. Ο δήμαρχος Αλάνυας, αν και υποστηρίζει το κόμμα των Γκρίζων Λύκων, συμφώνησε στην παραχώρηση οικοπέδου 15 χιλιόμετρα ανατολικά της Αλάνυας για να ανεγερθεί εκκλησία προς τιμήν της Παναγίας της Πισιδιώτισσας, που εορτάζει στις 3 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για τη θεμελίωση του πρώτου ορθόδοξου ναού μετά το 1922.
Δρ. Ιωάννη Χρ. Ιακωβίδη, Επιστημονικού συνεργάτη στο Κέντρο Ανατολικών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου.
Πηγή: Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος
