Κώστας Σαμαράς
Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης θεωρείται η παλαιότερη χριστιανική μονή στον κόσμο. Είναι κτισμένη στις παρυφές του όρους Σινά στην Αίγυπτο, στην ομώνυμη χερσόνησο και υπάγεται στην αυτόνομη Εκκλησία του Όρους Σινά.
Η παλαιότερη μαρτυρία για ύπαρξη μοναστικής ζωής στην περιοχή χρονολογείται γύρω στο 381-384 μ.Χ., όταν και εμφανίστηκαν οι πρώτοι ερημίτες μοναχοί.
Πρώτα χτίστηκε το παρεκκλήσι της “Φλεγόμενης Βάτου” από την μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, Ελένη, στο σημείο όπου Μωυσής άκουσε τη “Θεία Φωνή”, δηλαδή τη φωνή του Θεού.
Η Ιερά Μονή χτίστηκε στους πρόποδες του όρους Χωρήβ, στην κορυφή του οποίου ο Προφήτης Μωυσής παρέλαβε από τον Θεό τις 10 εντολές. (Πηγή: Wikipedia)
Μεταξύ 527 και 565, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’ διέταξε να χτιστεί το μοναστήρι για να προστατεύσει το παρεκκλήσι από “τη μανία των επιδρομών”, που εκείνη την περίοδο απειλούσαν τόσο το ιερό κτίσμα όσο και τη ζωή των μοναχών.
Έτσι, χτίστηκε το τείχος περιμετρικά του Παρεκκλησίου της Φλεγόμενης Βάτου και μέχρι σήμερα ο Ιουστινιανός και η Βασίλισσα Θεοδώρα μνημονεύονται ως κτήτορες της Μονής. Το μοναστήρι συνδέθηκε με την Αγία Αικατερίνη την Μεγαλομάρτυρα από την πεποίθηση ότι τα λείψανά της μεταφέρθηκαν εκεί ως εκ θαύματος.
Το μέρος θεωρείται ιερό για χριστιανούς, μουσουλμάνους και Εβραίους.
Η Ιερά Μονή χτίστηκε στους πρόποδες του όρους Χωρήβ, στην κορυφή του οποίου ο Προφήτης Μωυσής παρέλαβε από τον Θεό τις 10 εντολές.
Λέγεται ότι η μονή, σε αίτημα μοναχών της μονής για προστασία, έλαβε από τον Μωάμεθ «ιδιόγραφη υποχρέωση» ή Διαθήκη (Αχτναμέ), επικυρωμένη με το αποτύπωμα της ίδιας της παλάμης του, που περιγράφει τα δικαιώματα των χριστιανών που ζουν με τους Μωαμεθανούς.
Ακόμα και ο ιδρυτής του Ισλάμ Μωάμεθ, οι Άραβες χαλίφες, οι Τούρκοι σουλτάνοι το σεβάστηκαν. Το ίδιο έκαναν και μεγάλοι Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Ναπολέων Βοναπάρτης. Έτσι γλύτωσε από καταστροφές και λεηλασίες.
Η βιβλιοθήκη της μονής διατηρεί την δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή χειρόγραφων και Κωδίκων της πρωτοχριστιανικής περιόδου, μετά από αυτή του Βατικανού.
Ο αρχαίος χειρόγραφος κώδικας που περιέχει τα βιβλία της Καινής Διαθήκης και ένα μέρος των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης, γνωστός και ως “Σιναϊτικός κώδικας”, φυλασσόταν στη μονή μέχρι τον 19ο αιώνα αλλά τώρα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
Στο μοναστήρι βρίσκονται επίσης εικόνες, οι παλαιότερες από τις οποίες είναι του 5ου και του 6ου αιώνα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ξύλινη εικόνα με τη μορφή του Χριστού, η οποία απεικονίζει στο από τη μία τον Χριστό ως “Εύσπλαχνο Θεό” και από την άλλη ως “Δίκαιο Κριτή”.
Χρονολογείται στον 6ο αιώνα μ.Χ. και θεωρείται η παλαιότερη απεικόνιση του Χριστού ενώ είναι μία από τις ελάχιστες εικόνες που διασώθηκε από την Εικονομαχία.
O Xριστός Παντοκράτωρ. Η παλαιότερη απεικόνιση του Χριστού, που φυλάσσεται στη Μονή Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά (Πηγή: Wikipedia)
Σήμερα, η Μονή αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Εκτός από τους 20 περίπου μοναχούς της μοναστικής κοινότητας, η Εκκλησία του Όρους Σινά περιλαμβάνει μερικές εκατοντάδες Βεδουίνους και ψαράδες που ζουν στο ομώνυμο όρος.
