Κώστας Σαμαράς
Οι σχέσεις Τουρκίας και ΗΠΑ περνούν στην κυριολεξία από «χίλια κύματα», σύμφωνα με αραβικά ΜΜΕ αλλά και πολλά διεθνή γεωπολιτικά ινστιτούτα.
Πληροφορίες του διεθνή τύπου όμως φέρουν την Ουάσιγκτον να είναι οργισμένη από την τελευταία επίθεση των τουρκικών δυνάμεων σε Κούρδους αμάχους στην Β.Συρία.
Για του λόγου το αληθές, φωτογραφία κουρδικού μέσου εμφανίζει τον Αμερικανό πρέσβη William Roebuck να επισκέπτεται το νοσοκομείο στην Ιεράπολη, όπου είδε Κούρδους τραυματίες οι οποίοι αναρρώνουν μετά την επίθεση πυροβολικού των τουρκικών δυνάμεων.
Μιλάμε για τον άτυπο Αμερικανός πρεσβευτή στο συριακό Κουρδιστάν και αυτό έχει την σημασία του.
«Σας εύχομαι ταχεία ανάρρωση. Είστε μια γενναία γυναίκα», δήλωσε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Κούρδισα δημοσιογράφο Gulistan Mohammed που είναι τραυματίας.
Ο ίδιος τόνισε τον σημαντικό ρόλο που παίζουν οι δημοσιογράφοι και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη «σταθερότητα και ασφάλεια».
«Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θέλουμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να στηρίξουμε την ασφάλεια και την σταθερότητα εδώ στην πόλη», κατέληξε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Η συγκεκριμένη δημοσιογράφος ήταν μια από τους τρεις δημοσιογράφους που εργάζονταν στο τοπικό μέσο μαζικής ενημέρωσης ANHA, οι οποίοι τραυματίστηκαν την Παρασκευή.
Ο άλλος Κούρδος δημοσιογράφος ήταν 20 ετών και πυροβολήθηκε στο πρόσωπο και είναι ακόμη σε κρίσιμη κατάσταση στην εντατική, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων ANHA.
Ο Ibrahim Ahmed Marto ήταν ο τρίτος 19 ετών, ο οποίος τραυματίστηκε στο χέρι από σφαίρα.
Όλοι τους επρόκειτο να καλύψουν τουρκικές επιθέσεις σε χωριά που δρουν οι δυνάμεις αυτοάμυνας των Κούρδων στην περιοχή Kobane και Gire Spi (Tal Abyad).
Το κουρδικό ΜΜΕ ισχυρίστηκε ότι όλοι τους «σκόπιμα πυροβολήθηκαν» από Τούρκους ελεύθερους σκοπευτές.
Δύο μέλη των δυνάμεων των κουρδικών αυτοάμυνας και ένας πολίτης, μια νεαρή κοπέλα που ονομάζονταν Sara Mustafa, αναφέρθηκε ότι σκοτώθηκαν από τα τουρκικά πυρά.
Το γεγονός της παρουσίας του Αμερικανού Πρέσβη σε κουρδικό νοσοκομείο, αποδεικνύει το ευμετάβλητο των σχέσεων Τούρκων και Αμερικανών στην περιοχή και τις επικίνδυνες προεκτάσεις που παραμονεύουν στην γωνία για την Άγκυρα.
Μπορεί αυτές οι αρχικές σφοδρές εντάσεις να υποχώρησαν ελαφρώς με την απελευθέρωση του Αμερικανού πάστορα Α. Μπράνσον, αλλά η ένταση υπάρχει και πολλές φορές αυξάνεται πολύ επικίνδυνα ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Υπάρχουν όμως ακόμα πιο πολλά «θολά σημεία» που μπορεί να συμβάλουν σε μεγαλύτερες εντάσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Ένα από αυτά τα σημεία είναι η διακοπή της διαδικασίας παράδοσης στην Τουρκία μαχητικών αεροσκαφών F-35 που επιβλήθηκε από το Κογκρέσο.
Η ειρωνεία είναι ότι η Τουρκία κατασκευάζει διάφορα εξαρτήματα του αεροσκάφους, έτσι ώστε το σύνολο του προγράμματος παραγωγής μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά για κάποιο διάστημα , αλλά αυτά είναι «μικρά” εμπόδια για την αμερικανική βιομηχανία.
Ένα άλλο θέμα είναι η αγορά από την Άγκυρα του ρωσικού αντιβαλλιστικού συστήματος S-400, το οποίο δεν είναι διαλειτουργικό με το σύστημα αεράμυνας του ΝΑΤΟ που υπάρχει στην Τουρκία.
Αν παραδοθούν οι πύραυλοι S-400 στην Τουρκία, αυτό θα ήταν μια άμεση απειλή:
Πρώτον, για την ίδια την χώρα, μιας και δεν θα είναι σε θέση να συνδεθεί με το υπάρχον σύστημα αεράμυνας, καθιστώντας άχρηστες τεράστιες υποδομές άμυνας στην τουρκική επικράτεια.
Δεύτερον, για την περίπτωση «διαρροής” ουσιωδών πληροφοριών για τα F-35, τα οποία αποτελούν την «ραχοκοκαλιά” της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας για τα επόμενα 30 χρόνια.
Αυτή θα ήταν μια σημαντική αλλαγή στο νατοϊκό αμυντικό δόγμα, η οποία θα ήταν νοητή μόνο αν υπάρξει σημαντική αλλαγή στην αντίληψη της απειλής, πράγμα αδύνατο τώρα.
Η έκδοση του Τούρκου κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν είναι ένα άλλο ακανθώδες ζήτημα. Η Άγκυρα τον θεωρεί ως τον ιθύνων νου της απόπειρας πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 και πιέζει σκληρά για να εξασφαλίσει την έκδοση του. Μόνο που οι ΗΠΑ δεν κάνουν βήμα πίσω.
Επίσης έχουμε και το πρόστιμο που θα επιβληθεί στην τουρκική κεντρική Τράπεζα για τη συμμετοχή της στην καταστρατήγηση των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δεν έχει ανακοινώσει ακόμη το ύψος του προστίμου. Εάν αποδειχθεί ότι αυτό θα είναι σημαντικό, η οικονομία της Τουρκίας θα γίνει ακόμη πιο εύθραυστη.
Καμία όμως από τις προαναφερθείσες διαφωνίες μεταξύ Αμερικανών και Τούρκων δεν είναι τόσο σημαντική όσο η τεράστια στήριξη των ΗΠΑ στον YPG.
Πριν μερικές ημέρες, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε τις προετοιμασίες για μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον των Σύρων Κούρδων ανατολικά του ποταμού Ευφράτη στη βόρεια Συρία.
Την έκανε μάλιστα μια μέρα μετά το τέλος της συνάντησης κορυφής στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ των ηγετών της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Οι ηγέτες των χωρών αυτών εξέδωσαν τελικό ανακοινωθέν αναφέροντας ναι μεν ότι «εκφράζουν την αποφασιστικότητά τους να απορρίψουν την όποια αυτονομιστική ατζέντα με στόχο την υπονόμευση της κυριαρχίας και της εδαφική ακεραιότητας της Συρίας, καθώς και την εθνική ασφάλεια των γειτονικών χωρών».
Αλλά, «υποστήριξη στην «ασφάλεια των γειτονικών χωρών», δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι «αν τουρκικές και αμερικανικές δυνάμεις εισβάλουν ανατολικά του Ευφράτη, Ρωσία, Γερμανία και Γαλλία θα συνταχθούν με την Άγκυρα».
Ο Ερντογάν δήλωσε πρόσφατα ότι: «Εμείς θα συντρίψουμε σύντομα τον (YPG) με πιο αποτελεσματικές επιχειρήσεις. Έχουμε ολοκληρώσει τις προετοιμασίες μας».
Αν αυτό σημαίνει μια τουρκική στρατιωτική επιχείρηση ανατολικά του Ευφράτη, όπως αυτές στις συριακές πόλεις της Αλ-Bab ή Afrin, οι κίνδυνοι θα είναι υψηλότεροι αυτή τη φορά για την Άγκυρα για δύο λόγους.
Πρώτον, ο στρατός του YPG είναι οπλισμένος και εκπαιδευμένος καλύτερα από ό, τι στο παρελθόν.
Δεύτερον, οι τουρκικές επιχειρήσεις σε Al-Bab και Afrin είχαν διεξαχθεί με σιωπηρή συγκατάθεση των ΗΠΑ και δεν υπήρχε αμερικανική στρατιωτική παρουσία σε αυτές τις περιοχές.
Τώρα υπάρχουν πάνω από 20 στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ και αρκετές χιλιάδες Αμερικανοί πεζοναύτες στο έδαφος του YPG και αυτή τη φορά δεν υπάρχει αμερικανική συναίνεση.
Αντίθετα, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε: «Οι μονομερείς στρατιωτικές επιθέσεις στη Βορειοανατολική Συρία αποτελούν μεγάλη ανησυχία για μας διότι μπορεί να κτυπηθεί αμερικανικό προσωπικό στην περιοχή».
Θεωρητικά, οι Τούρκοι ιθύνοντες έχουν εξετάσει προσεκτικά όλες τις πιθανές συνέπειες μίας τέτοιας επίθεσης που θα τους φέρουν απέναντι στις ΗΠΑ, για τα καλά αυτήν την φορά.
