Κώστας Σαμαράς
Κανονικό «νταβατζηλίκι» πουλούν Ισραήλ-ΗΠΑ στην Κύπρο. Παράλογη χαρακτηρίζουν κυβερνητικές πηγές -και δικαιολογημένα- την απαίτηση των Ισραηλινών να έχουν λόγο στην ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη». Μην έχοντας εναλλακτική λύση, η Κυπριακή Δημοκρατία μπήκε σε διάλογο με την Noble Energy ώστε να αλλάξει η συμφωνία αναλογικού καταμερισμού των εσόδων από το κοίτασμα «Αφροδίτη» προς όφελος της αμερικανικής εταιρείας.
Η εταιρεία απαίτησε γραπτώς και δια ζώσης αύξηση του ποσοστού εσόδων που θα έχει αλλιώς αφήνει το φυσικό αέριο στα έγκατα της γης….(Βίντεο παρακάτω)
Οταν όμως δεν φρόντισες ποτέ να αποκτήσεις όπλα και ισχύ, τότε μοιραία γίνεσαι προτεκτοράτο. Είτε των ΗΠΑ είτε του Ισραήλ είτε της….Τουρκίας.
Προτού στεγνώσει το μελάνι από τις πληροφορίες για πιθανή συμφωνία Shell με τις εταιρείες που διαχειρίζονται το κοίτασμα «Αφροδίτη» για την αγορά ΦΑ, εμφανίσθηκαν οι πρώτες αντιδράσεις και από την πλευρά του Ισραήλ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ισραηλινού ενεργειακού ιστότοπου Globes στη γειτονική χώρα καταγράφονται αρνητικές απόψεις για τις εν λόγω πληροφορίες.
Οι διαχειριστές του ισραηλινοί κοιτάσματος, Opportunity Energy Resources LP (TASE: ISOP.L), Nammax Oil and Gas Ltd., η Eden Energy Discoveries Ltd. (TASE: EDN) και η AGR Petroleum Services Holdings AS, θορυβημένοι από τις πληροφορίες απευθύνθηκαν στο Επίτροπο Πετρελαίων Yosi Wurzburger και στον υπουργό Εθνικής Υποδομής, Ενέργειας και Υδατικών Πόρων Yuval Steinitz επιδιώκοντας να μάθουν τα βήματα της ισραηλινής κυβέρνησης προκειμένου να διαφυλαχθούν, όπως υποστηρίζεται τα δικαιώματα του Ισραήλ στο «Αφροδίτη».
Οι εταιρείες επικαλούνται την απουσία συμφωνίας Κύπρου- Ισραήλ να ρυθμίζει το καθεστώς εκμετάλλευσης κοιτασμάτων που βρίσκονται στην μέση γραμμή.
Να υπενθυμίσουμε ότι η Κύπρος και από το Ισραήλ βρίσκονται σε συζητήσεις για το εν λόγω θέμα από το 2010 χωρίς ωστόσο να έχουν καταλήξει σε μια κοινή φόρμουλα.
Η ισραηλινή πλευρά φέρεται να διεκδικεί ένα μερίδιο από το «Αφροδίτη» της τάξης του 6% με την κυπριακή πλευρά να συμφωνεί σε ένα ποσοστό του 2%.
Χθες η ισραηλινή Globes έγραψε ότι η εταιρεία Israel Opportunity Energy Resources (ISOP), που συμμετέχει στην κοινοπραξία του τεμαχίου Ισάι, ενημέρωσε τόσο τον Υπουργό Πετρελαίου του Ισραήλ Γιουβάλ Στάινιτζ όσο και τον Επίτροπο Πετρελαίου της χώρας Γιόσι Βούτζμπεργκερ υποστηρίζοντας ότι η εξόρυξη από το κοίτασμα «Αφροδίτη» θα οδηγήσει και σε εξόρυξη αερίου και από την ισραηλινή πλευρά.
Ωστόσο, οι απαιτήσεις των ισραηλινών έρχονται σε αντίθεση με το γεγονός ότι η ίδια εταιρεία, είχε ανακοινώσει το 2013 στο Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ ότι η γεώτρηση που διενεργήθηκε στο κοίτασμα Ισάι, (είναι στα όρια με την κυπριακή ΑΟΖ και πολύ κοντά στην «Αφροδίτη» και για αυτό το λόγο το αποκαλούσαν «Αφροδίτη 2») κατέδειξε αμελητέες και μη ανακτίσιμες ποσότητες.
Οι ποσότητες που ανακαλύφθηκαν ήταν μόλις στα 0.6 τρις κυβικά μέτρα, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της Globes.
Κυβερνητική πηγή δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι «η απαίτηση, που χρονολογείται, είναι παράλογη αφού οι ίδιοι έχουν παραδεχθεί επισήμως ότι η ποσότητα που ανακαλύφθηκε στο Ισάι είναι αμελητέα και μη ανακτίσιμη».
Οι αντιδράσεις εκδηλώνονται καθώς βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο οι συζητήσεις για την εκμετάλλευση του «Αφροδίτη», αλλά και στον απόηχο δημοσιευμάτων ότι η εταιρεία Shell επιθυμεί να κλείσει συμφωνία για την αγορά 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως από το Αφροδίτη και το ισραηλινό Λεβιάθαν για σκοπούς υγροποίησης του στο τερματικό που διαθέτει η εταιρεία στην Ιντκού στην Αίγυπτο και στη συνέχεια εξαγωγής του σε άλλες αγορές.
Όπως γράφει η ισραηλινή Globes, «οι κάτοχοι της άδειας του Ισάι επιθυμούν να πληροφορηθούν ποια μελλοντικά βήματα θα ληφθούν προκειμένου να διασφαλιστούν τα δικαιώματα του Ισραήλ στο Αφροδίτη, έτσι ώστε η Κύπρος να μην μπορεί να προχωρήσει με την υπογραφή συμφωνίας χωρίς την έγκριση από το κράτος του Ισραήλ».
Μάλιστα, ο Πρόεδρος της εταιρείας Ρόνι Χάλμαν υποστήριξε πως «μια ισραηλινή υποχώρηση προς την Κύπρο και μια περαιτέρω ανάπτυξη του κοιτάσματος Αφροδίτη, που να αγνοεί τα δικαιώματα του Ισραήλ, συνιστά ένα επικίνδυνο προηγούμενο για το μέλλον που θα επηρεάζει τα πρόσθετα κοιτάσματα στην λεκάνη της Μεσογείου που επεκτείνονται πέραν θαλασσίων συνόρων μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του».
Σύμφωνα με την Globes, η θέση του ισραηλινού Υπουργείου είναι ότι η θέση της κυβέρνησης του Ισραήλ είναι ότι η ανάπτυξη του κοιτάσματος καθιστά αναγκαία τη συμφωνία μεταξύ των μερών για την διασφάλιση των δικαιωμάτων και των δύο χωρών στο κοίτασμα και λαμβάνει χώρα διάλογος με την Κύπρο για το θέμα.
Globes: Ισραηλινές αντιδράσεις για εκμετάλλευση «Αφρoδίτης»
Επιπλέον, συνεχίζει η Globes, οι ιδιοκτήτες των δικαιωμάτων στο Ishai, το οποίο περιέχει μόνο 7-10 BCM φυσικού αερίου, επιδιώκουν να μάθουν «τι μελλοντικά βήματα θα ληφθούν για να διαφυλαχθούν τα δικαιώματα του Ισραήλ στην Αφροδίτη, έτσι ώστε η Κύπρος να μην μπορεί να προχωρήσει με την υπογραφή μιας συμφωνίας χωρίς την έγκριση του κράτους του Ισραήλ».
Οι σημερινοί εταίροι στην άδεια Ishai είναι οι εταιρείες Israel Opportunity Energy Resources LP (TASE: ISOP.L), η εταιρεία Nammax Oil and Gas Ltd., η Eden Energy Discoveries Ltd και η AGR Petroleum Services Holdings AS.
Η Ishai είναι μια από τις πέντε ναυτικές γεωτρήσεις που είναι γνωστές ως «πελαγικές άδειες», οι οποίες εκτείνονται, συνολικά, περίπου 170 χιλιόμετρα δυτικά της Χάιφα και συνορεύουν με τις άδειες Gal και Ratio Sea, στις οποίες βρίσκεται η δομή Leviathan και ο στόχος της Noble στο οικόπεδο 12 της Κύπρου.
Επίσημος χάρτης του ισραηλινού Υπουργείου Ενέργειας
Καταλήγοντας, η εφημερίδα αναφέρει πως το Υπουργείο Ενέργειας του Ισραήλ απάντησε ως εξής:
«Η θέση της κυβέρνησης του Ισραήλ είναι ότι η ανάπτυξη της δεξαμενής απαιτεί συμφωνία μεταξύ των μερών για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων και των δύο χωρών στο κοίτασμα και διεξάγεται διάλογος με την Κύπρο για το θέμα».
Από κοινού πώληση κοιτασμάτων «Αφροδίτης-Λεβιάθαν» στη Shell
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Bloomberg, η Shell είναι σε προχωρημένες συνομιλίες για την αγορά 10 BCM το χρόνο, τόσο από το κοίτασμα «Αφροδίτη» όσο και από το ισραηλινό «Λεβιάθαν». Το κόστος της εν λόγω συμφωνίας, αν κλείσει τελικά, θα φτάσει τα 25δις δολάρια για τα επόμενα δέκα χρόνια.
Αμφότερες οι πλευρές θέλουν το deal να έχει κλείσει μέχρι το τέλος της χρονιάς, με τη Shell να σχεδιάζει τη μεταφορά για υγροποίηση του αερίου στο αντίστοιχο εργοστάσιό που κατέχει στην Αίγυπτο, προχωρώντας μετέπειτα στην πώλησή του.
Το δημοσίευμα του Bloomberg και τα περί προχωρημένων διαπραγματεύσεων βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και στην Κύπρο σε κύκλους τεχνοκρατών.
Στο κομμάτι που εκφράζονται αμφιβολίες και ερωτηματικά είναι στο θέμα τιμής πώλησης αλλά και μεταφοράς του ΦΑ στο τερματικό της Shell στο IDKU της Αιγύπτου.
Στο κομμάτι μεταφοράς το επικρατέστερο σενάριο είναι οι υποδομές να κατασκευαστούν από τον αγοραστή του ΦΑ που είναι η Shell.
Παρά το γεγονός ότι στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά για χρησιμοποίηση υφιστάμενων χερσαίων υποδομών τεχνοκρατικοί κύκλοι εκτιμούν ότι τα περιθώρια για μια τέτοια εξέλιξη είναι στενά. Όπως υποστηρίζεται οι χερσαίες υποδομές που υπάρχουν από την ευρύτερη περιοχή προς την Αίγυπτο είναι περιορισμένης χωρητικότητας για να μεταφέρουν και τα 10 BCM από το «Αφροδίτη» και Λεβιάθαν.
Υπό τις περιστάσεις το σενάριο νέου υποθαλάσσιου αγωγού από την περιοχή στο IDKU είναι το πιο πιθανό. Οι ποσότητες και από τα δυο κοιτάσματα θα διοχετευθούν προς το τερματικό LNG της Shell με κοινό αγωγό. Στο κομμάτι των τιμών εκφράζονται τα περισσότερα ερωτηματικά. Λαμβάνοντας υπόψη τις σημερινές τιμές ΦΑ στη διεθνή αγορά θεωρείται βέβαιο ότι τα περιθώρια κέρδους για τον παραγωγό ΦΑ θα είναι ελάχιστα.
Πουλάει η ΕΝΙ από το ΖΟΡ
Σύμφωνα με τους FT, η ΕΝΙ είναι έτοιμη να πουλήσει 10% μερίδιο από το ΖΟΡ, σε fund από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για 934εκατ., δολάρια. Το fund ονομάζεται Mubadala και το deal έρχεται μόνο λίγους μήνες μετά που ξεκίνησε η εκμετάλλευση του ΖΟΡ.
Η κίνηση αυτή εκ μέρους της ΕΝΙ δεν είναι η πρώτη, εφόσον από την ανακάλυψη του συγκεκριμένου κοιτάσματος και μετά, έχει πουλήσει 10% στη ΒΡ, και 30% στη ρωσική Rosneft.
Το ΖΟΡ σύμφωνα με την ΕΝΙ παράγει 400 κυβικά πόδια ΦΑ την ημέρα, ενώ και στελέχη της εταιρείας δεν έκρυψαν την ικανοποίησή τους για το προαναφερόμενο deal και για την ποιότητα της δικής τους επένδυσης ευθύς εξαρχής, που αν μη τι άλλο ήδη έχει αποδώσει πολλά.
