Κώστας Σαμαράς
Το νερό της Γης γίνεται όλο και πιο αλμυρό εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Reviews Earth & Environment». Η ανθρωπότητα διαταράσσει τον «κύκλο του άλατος» της Γης, με δυνητικά επικίνδυνες συνέπειες για τα αποθέματα πόσιμου νερού, τις καλλιέργειες και τα οικοσυστήματα. Παρόλο που η ρύπανση από το αλάτι δεν αποτελεί καταστροφή, παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα, σύμφωνα με τον Σουτζέι Κοσάλ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Όταν αναφερόμαστε στο αλάτι, το μυαλό μας συχνά πάει στο επιτραπέζιο που βάζουμε στο φαγητό μας ή στο αλάτι των ωκεανών, γνωστό ως χλωριούχο νάτριο (NaCl). Αυτό το αλάτι μπορεί επίσης να βρεθεί στα απορρυπαντικά και στα προϊόντα οικιακής χρήσης, μεταξύ άλλων. Υπάρχουν όμως και πολλά διαφορετικά άλατα, συμπεριλαμβανομένων του ασβεστίου, του μαγνησίου και άλλων ιόντων, που χρησιμοποιούνται σε πρόσθετα προϊόντα και τα οποία εμφανίζονται σε μέρη όπου κανονικά δεν θα έπρεπε.
Τα τελευταία 50 χρόνια, τα ιόντα αλάτων έχουν αυξηθεί σε ρέματα και ποτάμια, καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να χρησιμοποιούν και να παράγουν περισσότερα άλατα, σύμφωνα με τη μελέτη. Σε ολόκληρο τον κόσμο, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι περίπου 2,5 δισεκατομμύρια στρέμματα σε όλο τον κόσμο – μια έκταση περίπου στο μέγεθος των Ηνωμένων Πολιτειών – έχουν επίσης γίνει πιο αλμυρά.
«Χρησιμοποιούμε το νερό για τα πάντα: στις καλλιέργειες, στις βιομηχανικές διεργασίες, στη θέρμανση, στην ψύξη», δήλωσε ο Κοσάλ, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. «Αλλά όταν έχουμε αλάτι στο νερό, επηρεάζει όλα αυτά τα πράγματα … και αυτό αυξάνεται», πρόσθεσε.
Οι αυξημένες συγκεντρώσεις αλατιού θα μπορούσαν να αποτελέσουν «υπαρξιακή απειλή» για τα αποθέματα πόσιμου νερού, προειδοποιούν οι συγγραφείς της μελέτης.
Το αλάτι είναι ένα φυσικό και απαραίτητο συστατικό της Γης. Η ένωση αυτή ανεβαίνει στην επιφάνεια αργά σε μεγάλες γεωλογικές χρονικές κλίμακες, μέσω φυσικών διεργασιών όπως η αποσάθρωση των ιζηματογενών πετρωμάτων. Μέρος του αλατιού απορροφάται από τους υδρόβιους οργανισμούς και τα φυτά. Η περίσσεια αλατιού ταξιδεύει με τα μόρια του νερού, διεισδύει στα υπόγεια ύδατα, στο έδαφος και στους ωκεανούς.
Οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αλλάξει αυτόν τον φυσιολογικό κύκλο του αλατιού τις τελευταίες δεκαετίες, διαπίστωσε η επιστημονική ομάδα. Η γεωργία, η εξόρυξη, οι κατασκευές, η επεξεργασία νερού και δρόμων και άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες αυξάνουν την ποσότητα αλατιού στο έδαφος, στα συστήματα πόσιμου νερού και στον αέρα.
Ορισμένες πηγές προέρχονται από την άρδευση αλμυρών λιμνών, που παρατηρείται συχνά στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο η μεγαλύτερη πηγή αλατιού στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι το αλάτι αποχιονισμού. Από το 2013 έως το 2017, αποτελούσε το 44% της συνολικής κατανάλωσης αλατιού στη χώρα.
Το αλάτι αποχιονισμού μπορεί να μολύνει τα ρεύματα γλυκού νερού και να εισέλθει σε σωλήνες πόσιμου νερού. Πολλοί από αυτούς τους σωλήνες είναι κατασκευασμένοι από μέταλλο, όπως ο μόλυβδος ή ο χαλκός, στοιχεία που μπορεί να είναι επιβλαβή για το περιβάλλον ή τους ανθρώπους. Όταν μεγάλες ποσότητες αλατιού δρόμου διεισδύουν σε κακώς προστατευμένους σωλήνες, μπορεί να σπρώξουν αυτά τα μέταλλα στο νερό, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Ορισμένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Ουάσιγκτον, έχουν αντικαταστήσει τα τελευταία χρόνια το αλάτι αποχιονισμού με χυμό τεύτλων. Μια άλμη από χυμό τεύτλων, η οποία περιέχει λιγότερο αλάτι, βοηθά στη μείωση του σημείου πήξης του πάγου, κολλάει καλύτερα στους δρόμους και είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον.
Πριν από αυτή τη μελέτη, οι επιστήμονες δεν γνώριζαν τον βαθμό στον οποίον ο άνθρωπος μεταβάλλει τις συγκεντρώσεις αλατιού σε όλο τον κόσμο.
«Το μέγεθος στο οποίο έχουμε αλλάξει έναν από τους φυσικούς κύκλους της γης είναι ανησυχητικό», δήλωσε ο Μπιλ Χίντς, καθηγητής οικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τολέδο, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
«Αλατίζουμε τη γη εκεί που δεν θα έπρεπε να αλατίζεται», δήλωσε. «Αναδιανέμουμε το αλάτι σε μέρη που δεν θα έπρεπε να είναι – όπως πολλές από τις λίμνες, τα ρέματα, τα ποτάμια και τους υγροτόπους που μας παρέχουν πόσιμο νερό, αναψυχή και αλιεία», τόνισε.
Αυτές οι αλλαγές στον κύκλο του αλατιού αποτελούν υπαρξιακή απειλή για τα αποθέματα γλυκού νερού. Μόνο το 3% περίπου του νερού της Γης είναι γλυκό, και το αλάτι μικραίνει όλο και περισσότερο το απόθεμα. Ο Χιντζ δήλωσε ότι χρειαζόμαστε προληπτική περιβαλλοντική πολιτική για την αντιμετώπιση αυτών των αλλαγών που προκαλούνται από τον άνθρωπο.
«Θα πρέπει όλοι να αναρωτηθούμε τι θα συνέβαινε αν δεν είχαμε πρόσβαση σε πόσιμο νερό;» είπε. «Αυτή η – ίσως ρητορική – ερώτηση θα πρέπει να είναι αρκετή για να κατανοήσουμε τη σοβαρότητα του προβλήματος».
Πηγή: Washington Post, ertnews
