Κώστας Σαμαράς
Έντονο είναι το κλίμα αποσταθεροποίησης στο γειτονικό κρατίδιο των Σκοπίων λίγο πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα για τη Συμφωνία των Πρεσπών και την «επίλυση” του ονοματολογικού. Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ, έρχεται στο προσκήνιο με νέες προκλητικές δηλώσεις για τη «μοναδική Μακεδονία”, ενώ ο πρόεδρος του κρατιδίου Γκιόργκι Ιβάνοφ, καλεί τους πολίτες να μποϊκοτάρουν το δημοψήφισμα της Κυριακής.
Συμπληρωματικά, η αμερικανική πρεσβεία στην ΠΓΔΜ προειδοποιεί για αναταραχές κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος και σε ανακοίνωσή της εκδίδει οδηγίες για τους Αμερικανούς πολίτες που βρίσκονται στην περιοχή.
Και ενώ η κατάσταση αποτελεί ένα δραματικό προοίμιο για γεωπολιτικές εξελίξεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στα Βαλκάνια, ο έμπειρος καθηγητής Γιώργος Φίλης επισημαίνει πως «έχουμε δώσει ολόκληρο έθνος και μισό κράτος», γεγονός που εκθέτει τους κυβερνητικούς για τους χειρισμούς τους στο Σκοπιανό.
Λίγα 24ωρα πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στα Σκόπια, ο Πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ σε ομιλία του στο Κρούσεβο τόνισε για μία ακόμη φορά ότι η Συμφωνία των Πρεσπών έχει δύσκολα σημεία και οδυνηρές παραχωρήσεις αλλά διασφαλίζει αιώνια αναγνώριση της ”μακεδονικής” ταυτότητας και γλώσσας.
«Η “Μακεδονία” είναι εδώ, εδώ είναι τα παιδιά μας, οι γενιές που έρχονται μετά από μας. Εδώ είναι το μέλλον της χώρας μας. Πρέπει να είμαστε ενωμένοι και να απομακρύνουμε όλες μας τις προκαταλήψεις” ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ζόραν Ζάεφ.
Απευθυνόμενος στους πολίτες της χώρας του, ο κ. Ζάεφ τόνισε ότι η συμφωνία περιλαμβάνει όλα όσα θα ήθελαν οι πρόγονοί τους.
«Δεν είναι εύκολο γιατί θα πρέπει να προσθέσουμε έναν γεωγραφικό προσδιορισμό στο όνομα της χώρας, αλλά σε αντάλλαγμα διασφαλίζουμε μια αιώνια αναγνώριση της ταυτότητας και της γλώσσας μας. Είμαι σίγουρος ότι αυτό που πετύχαμε με την επίτευξη της συμφωνίας με την Ελλάδα είναι η πραγματοποίηση όλων όσων ήθελαν οι πρόγονοί μας”, επισήμανε ο Πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ και συνέχισε: «Είναι καθήκον μας να πάμε και να πούμε “ΝΑΙ” στην Ευρωπαϊκή “Μακεδονία”». Κάθε ψήφος υπέρ του “ΝΑΙ” είναι μια φωνή για το μέλλον των παιδιών μας”.
Την ίδια στιγμή Πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ κάλεσε σήμερα τους συμπολίτες του από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ να μην ψηφίσουν στο δημοψήφισμα της Κυριακής, για την αλλαγή του ονόματος της χώρας τους, κάνοντας λόγο για «ιστορική αυτοκτονία».
«Ως πολίτης, έχω λάβει την απόφασή μου: στις 30 Σεπτεμβρίου, δεν θα πάω να ψηφίσω», δήλωσε ο Ιβάνοφ κατά την ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. «Και είμαι πεπεισμένος πως εσείς, οι συμπολίτες μας, θα πάρετε επίσης αυτή τη συνετή απόφαση», πρόσθεσε.
Οι σχέσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ και στον πρόεδρο της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ, διαρκώς χειροτερεύουν μετά και από τη δημόσια επίθεση εναντίον του από τον υφυπουργό Εξωτερικών της χώρας Αντρέι Ζερνόφσκι, ο οποίος συνοδεύει τον ανώτατο πολιτικό παράγοντα των Σκοπίων στην 73η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων της ΠΓΔΜ, ΜΙΑ, ο υφυπουργός Εξωτερικών ζήτησε από τον κ. Ιβάνοφ να προσέξει τι θα πει στην ομιλία του ενώπιον της Γ.Σ. του ΟΗΕ. Επίσης ανέφερε ότι κάθισε μαζί με τον κ. Ιβάνοφ στη Γ.Σ. του ΟΗΕ «δίχως να αλλάξουμε κουβέντα». Αν και, όπως λέει, το γεγονός δεν τον εκπλήσσει, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι στην ταμπέλα μπροστά από την αντιπροσωπεία της χώρας υπάρχει η περιγραφή ΠΓΔΜ.
«Αυτό είναι το όνομα που υπερασπίζεσαι;», αναφέρει ο κ. Ζερνόφσκι και προσθέτει: «Γνωρίζουμε πολύ καλά και οι δυο μας ότι μετά ένα μποϊκοταρισμένο δημοψήφισμα θα είμαστε για όλον τον κόσμο μια “Πρώην Γιουγκοσλαβική” (σ.σ. Δημοκρατία) για τις επόμενες δεκαετίες, ενώ θα περιμένουμε έξω από τις κλειστές πόρτες της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ».
Σήμερα τα μεσάνυχτα ολοκληρώνεται η εκστρατεία των κομμάτων στην ΠΓΔΜ για το δημοψήφισμα και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, από τα μεσάνυχτα και μέχρι την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας το βράδυ της Κυριακής, απαγορεύονται οποιεσδήποτε εκδηλώσεις και πολιτικές αναφορές σχετικά με το δημοψήφισμα.
Στο εν λόγω κλίμα αποσταθεροποίησης προστίθεται η προειδοποίηση της αμερικανικής πρεσβείας στα Σκόπια για αναταραχές στο δημοψήφισμα για το ονοματολογικό.
Η αμερικανική πρεσβεία στα Σκόπια, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία προτρέπει τους Αμερικανούς πολίτες να αποφύγουν στις μετακινήσεις τους, μετά τις 7 το απόγευμα την περιοχή του Κοινοβουλίου των Σκοπίων τόσο στις 27 όσο και στις 30 Σεπτεμβρίου, αλλά και την κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας της πΓΔΜ, την ημέρα του δημοψηφίσματος.
Όπως σημειώνει διάφορες ομάδες σκοπεύουν να διαμαρτυρηθούν κατά του επερχόμενου δημοψηφίσματος για τη συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ της ‘Μακεδονίας’ και της Ελλάδας, που θα πραγματοποιηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου».
Αναφέρει ότι στα Σκόπια και σε άλλα μέρη της χώρας μπορεί να υπάρξουν αυθόρμητες αιφνιδιαστικές διαδηλώσεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Ενόψει του κρίσιμου δημοψηφίσματος στο κρατίδιο , καθηγητής Γ. Φίλης επισημαίνει πως η ανεξαρτήτως από την έκβαση του δημοψηφίσματος και της Συμφωνίας των Πρεσπών, τα Σκόπια έχουν «κλειδώσει” τη θέση τους στο ΝΑΤΟ, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «έχουμε δώσει ολόκληρο έθνος και μισό κράτος».
Ανεξάρτητα του δημοψηφίσματος και της τύχης της Συμφωνίας των Πρεσπών, εφόσον αυτή επικυρωθεί στη ΠΓΔΜ, ότι κι αν συμβεί μετά στην Ελλάδα, τα Σκόπια θα έχουν ήδη κλειδώσει την πρόσκληση τους να είναι πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ και ίσως αυτό να είναι και το μόνο ζητούμενο των Δυτικών τελικά, ανεξάρτητα από την τύχη της Συμφωνίας στη Ελλάδα, λέει ο καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, Γιώργος Φίλης, μιλώντας στον 98.4.
