Πέγκυ Σκουλού
Ο Lionel, ένας αγρότης από ένα μικρό, γαλλικό χωριό, το Charny-sur-Meuse, μένει κοντά στα χωράφια όπου έγινε μία από αιματηρές μάχες του Α” Παγκοσμίου Πολέμου, η μάχη του Βερντέν. Απολαμβάνει τους περιπάτους στο δάσος όπου ψάχνει για μανιτάρια για να προσθέσει στα πιάτα του…
Άλλα όσοι πάνε περίπατο στο δάσος το Βερντέν δεν βλέπουν μόνο την φύση: «Οι άνθρωποι συχνά βρίσκουν τα οστά των στρατιωτών που βρίσκονται σε αποσύνθεση.
Το κράτος υποτίθεται ότι ψάχνει τις οικογένειες τους και αν είναι δυνατόν, οργανώνεται ταφή.» Μια μέρα το 2001, ο Lionel εξέταζε κάτι που έμοιαζε με μανιτάρι, αλλά ανακάλυψε κάτι απίθανο:
«Υπήρχε ένα δαχτυλίδι στο έδαφος σε κοινή θέα. Ήταν χρυσό. Γυάλιζε λες και είχε βγει μόλις από το μαγαζί.»
Προφανώς ήταν βέρα. Ψάχνοντας να δει μήπως υπήρχε κάποια επιγραφή μέσα, ο Lionel διάβασε, «Martha et L?once, 18.7.14.» Το «14» όχι μόνο πρέπει να σήμαινε 1914 – αλλά το δαχτυλίδι πρέπει να ανήκε σε στρατιώτη.
Σκέφτηκε να το αφήσει εκεί από σεβασμό, αλλά μετά αποφάσισε να το πάρει μαζί του. Το ζευγάρι είχε παντρευτεί 15 μέρες πριν κηρυχτεί ο Α” Παγκόσμιος Πόλεμος. Πόσο συγκλονιστικό πρέπει να ήταν! Χωρίς αμφιβολία, το δαχτυλίδι είχε χαθεί στην μάχη, μαζί με άπειρες ζωές.
Ο Lionel ήταν αποφασισμένος να επιστρέψει το δαχτυλίδι στον ιδιοκτήτη του. Συνειδητοποίησε ότι αυτό σήμαινε πως έπρεπε να βρει απογόνους του στρατιώτη, έτσι ζήτησε από έναν φίλο του, τον Cedric που είναι δάσκαλος, να τον βοηθήσει.
Έκαναν μια έρευνα και ανακάλυψαν ότι υπήρχαν πάνω από 1.200 νεαροί άντρες με το όνομα Leonce οι οποίοι είχαν πεθάνει στο Βερντέν ανάμεσα στο 1914 και το 1918. Τους φαινόταν αδύνατο. Πώς ήταν δυνατόν να βρουν ποιος ήταν ο σωστός;
Ο χρόνος περνούσε και σιγά σιγά τα παρατούσαν, αποθαρρυμένοι από την δυσκολία του να ψάχνουν χωρίς αρκετές πληροφορίες. Τελικά πέρασε μια δεκαετία.
Τότε, στα τέλη του 2016, ο Cedric κάλεσε τον Lionel για να τον ρωτήσει για το δαχτυλίδι. Του εξήγησε διστακτικά ότι ίσως μπορούσαν να κάνουν κάποια πρόοδο: κάποια αρχεία είχαν πρόσφατα γίνει διαθέσιμα και περιείχαν τους αριθμούς αναγνώρισης όλων των στρατιωτών. Όταν τα ερεύνησαν, διαβάζοντας τα με περισσότερη λεπτομέρεια, ανακάλυψαν έναν Achille L?once Bourrelly: είχε πεθάνει το 1916, όχι μακριά από εκεί που βρέθηκε το δαχτυλίδι.
Στην συνέχεια, ο Lionel βρήκε τους αριθμούς δύο πιθανών απογόνων. Δεν είχε αποτέλεσμα με τον πρώτο. Έτσι άφησε φωνητικό μήνυμα στον δεύτερο αριθμό ο οποίος ανήκε στον Alain Bourrelly.
«Είχα ένα φωνητικό μήνυμα», θυμάται ο Alain. «Ένας άντρας με ρώτησε αν κάποιος από την οικογένεια μου είχε πολεμήσει στο Βερντέν. Τον κάλεσα αμέσως.» Ο Lionel του είπε για εκείνη τη μέρα στο δάσος 15 χρόνια πριν.
«Μου είπε ότι το δαχτυλίδι του παππού μου είχε βρεθεί και ότι αν θέλαμε, μπορούσαμε να το πάρουμε. Με κράτησε ξύπνιο όλο το βράδυ. Ήξερα ότι ο πατέρας μου δεν είχε γνωρίσει τον πατέρα του. Η μητέρα του είχε ξαναφτιάξει την ζωή του μετά τον πόλεμο. Δεν μιλούσαμε πολύ γι’αυτό.»
Προς τιμή της μνήμης του παππού του, ο Alain Bourrelly και η οικογένεια του αποφάσισαν να πάνε στο Βερντέν και να συναντήσουν τον Lionel και τον Cedric που τους έψαχναν τόσο καιρό.
«Περιμέναμε μέχρι το φθινόπωρο ώστε να δούμε τις ίδιες καιρικές συνθήκες που είδε κι εκείνος στον πόλεμο. Έχει ήδη πολύ κρύο εκείνη την εποχή στο Βερντέν.» Όλοι μαζί πήγαν στο πεδίο της μάχης, όπου ο Lionel είχε δει το δαχτυλίδι.
«Όταν το βλέπεις, το στομάχι σου γίνεται κόμπος. Ο παππούς μου πέθανε σε μια περιοχή, ανάμεσα σε δύο χωριά που καταστράφηκαν τελείως κατά την διάρκεια του πολέμου. Έσκαβαν χαντάκια στο παγωμένο έδαφος. Ήταν πολύ άγριο.» Ο Alain συγκλονίστηκε από την ανακάλυψη. Συγκινημένος, κοίταξε τα έγγραφα του για το πιστοποιητικό γάμου και θανάτου του παππού του.
«Στις 15 Δεκεμβρίου 1916, μετά από ένα παγωμένο βράδυ και ένα χιονισμένο πρωινό, οι γαλλικές δυνάμεις εκμεταλλεύτηκαν ένα ξέφωτο για να ξεκινήσουν μια επίθεση, αλλά το γερμανικό πυροβολικό ήταν έτοιμο γι’αυτούς. Ο Léonce Bourrelly χτυπήθηκε κατά την διάρκεια της μάχης και πέθανε από τραύματα που προκάλεσε μια οβίδα. Ο αχθοφόρος του νοσοκομείου, Albert Comproux, ο οποίος ήταν από το Connaux (Gard), και ο στρατιώτης ?mile Bourbon, από το Châteauroux, ανακήρυξαν τον θάνατο του. Στα επίσημα έγγραφα αναφέρεται ότι ο L?once Bourrelly πέθανε για την Γαλλία στο La Côte du Poivre (Meuse), στις 15 Δεκεμβρίου 1916 στις 10:10 π.μ.»
Αυτή η συγκινητική ιστορία μας υπενθυμίζει ότι οι περισσότεροι έχουμε κάποια οικογενειακή σύνδεση με τον πόλεμο και την απώλεια. Τα σύγχρονα όπλα προκαλούν τεράστιες απώλειες τις οποίες οι περισσότεροι δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε.
Αλλά όταν βλέπεις το δαχτυλίδι του Leonce Bourrelly να επιστρέφεται στο εγγονό του, τον οποίο δεν γνώρισε ποτέ, μετά από 100 χρόνια, τότε καταλαβαίνεις πόσο μεγάλη απώλεια είναι και τον αντίκτυπο που έχει στις επόμενες γενιές, ακόμα και έναν αιώνα μετά. Δείτε ένα τοπικό ρεπορτάζ για την ανακάλυψη (στα γαλλικά):
