Κώστας Σαμαράς
Ήταν ένα βράδυ κάποιου χειμώνα που μπήκα στις «Κούκλες» , για να παρακολουθήσω το νέο Drag Show της σεζόν. Στην ομάδα , είχε προστεθεί ένα νέο μέλος. Ήταν ο Ζακ. Και ήταν εξαιρετικός πάνω στη σκηνή.Είχε κάτι ξεχωριστό, κάτι δικό του. Ο Ζακ Κωστόπουλος ή η Zackie Oh, η alter ego persona του, με κέρδισε με την εμφάνισή του, αλλά αργότερα, όταν τον γνώρισα καλύτερα και με το μυαλό του.
Ήταν έξυπνος, με ωραίο χιούμορ και ο μόνος άνθρωπος που σε όση γραπτή επικοινωνία είχαμε, δεν είχε κάνει ποτέ ούτε ένα ορθογραφικό λάθος. Η ωραιότερη βραδιά που περάσαμε μαζί ήταν όταν έκανε show τη βραδιά της παρουσίασης του βιβλίου μου στο “Σπίτι της Στρέλλας”. Τον αγκάλιασα, τον φίλησα και τον ευχαρίστησα που ήταν εκεί. Χωρίς εκείνον, δε θα ήταν τόσο όμορφα.
Το άρθρο αυτό θέλει να δείξει σε όσους δεν τον ήξεραν ποιος ηταν ο Ζακ Κωστόπουλος, που πέθανε χθες σε έναν πεζόδρομο στο κέντρο της Αθήνας. Πίσω άφησε το Σνούπι, το σκυλάκι του και όλους εμάς που τον αγαπούσαμε πολύ.
Στην πρώτη συνέντευξη που μου έδωσε, θέλησα να μάθω για το alter ego του, την In Drag persona του, τη Zackie Oh.
Eίχε πει:
H Zackie Oh, είναι, όπως είπες το alter ego και η drag persona μου. Ας αρχίσουμε από το όνομα. Το Zackie Oh είναι μια μίξη του δικού μου ονόματος (Ζακ από το Ζαχαρίας) με της Jackie O` που βασικά σημαίνει ότι είναι μια τσούλα (ναι, είμαι) παγιδευμένη στο σώμα μια Πρώτης Κυρίας. Μια φινετσάτη Κυρία παγιδευμένη στο σώμα μιας π@τάνας. Είναι αυτό που λέμε και του σαλονιού, και του αλωνιού. Η Zackie Oh είναι εδώ για να κάνει ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει ο Ζακ.
Το drag γενικά, για μένα, είναι ένας τρόπος να εκφράσεις πράγματα μέσα από το πρίσμα του χιούμορ, της αποδόμησης, του αυτοσαρκασμού. Είναι το να δημιουργήσεις μια persona που πρώτα απ` όλα θα κάνει πλάκα με εσένα και μετά με όλους τους άλλους. Είναι ένας τρόπος να εκφράσεις άλλες πλευρές του εαυτού σου, να εκφράσεις διαφορετικά το φύλο σου, γενικά να βρεις έναν τρόπο να εκφράζεσαι χωρίς να έχεις τίποτα να σε βάζει σε καλούπια. Γιατί το drag είναι τόσο έξω από καλούπια και νόρμες που και να θες να το βάλεις σε τέτοια, δεν μπορείς.
Δεν ξέρω πως ακριβώς να το εξηγήσω, αλλά το να φοράς μια καούκα, τακούνια και make up ξαφνικά σου δίνει το θάρρος (ή και το θράσος, αν θες) να λες και να κάνεις ότι στο διάολο θες. Γιατί είναι από μόνο του αυτό τόσο εκτός των “ορίων” που θέτει η κοινωνία που, πραγματικά, δεν νιώθεις ότι μπορείς να κάνεις κάτι “λάθος” αφού έχεις κάνει αυτό. Γιατί, σύμφωνα με τα κοινωνικά πρέπει, το μεγαλύτερο λάθος το έχεις ήδη κάνει. Είσαι ένα “αγόρι” με βαρύ μακιγιάζ και ψηλοτάκουνα. Άρα έχεις ήδη γκρεμίσει ότι σε κράταγε πίσω και έχεις – νιώθεις – την πλήρη ελευθερία.
Και στη συνέχεια, οι ερωτήσεις που ακολούθησαν ήταν οι εξής:
Σε είδαμε να κανεις Show στις Κουκλες. Πως προέκυψε αυτή η συνεργασία και πως τα πέρασες εκει;
Ναι, ήταν η πρώτη φορά που έκανα drag επαγγελματικά και βασικά η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα πως αυτό που μέχρι τότε ήταν χόμπι, θα μπορούσε να γίνει και επάγγελμα, να πάει και ένα βήμα παραπέρα και για αυτό θα είμαι πάντα ευγνώμων που μου έγινε η πρόταση να ξεκινήσω από εκεί. Επίσης ήταν και μεγάλο σχολείο, από όπου πήρα και έμαθα πολλά. Τώρα για το αν πέρασα καλά, ναι. Ή μπορεί και όχι. Αλλά λίγη σημασία έχουν αυτά. Δεν ισχύει το “περνάμε καλά και αυτό βγαίνει στον κόσμο”. Μαλακίες. Βγαίνει στον κόσμο αυτό που θες να βγάλεις εσύ, αν ξέρεις να το κάνεις καλά. Ας πάμε παρακάτω.
Δεν έχεις κρύψει ότι είσαι οροθετικός. Μίλησε μας γι αυτή την κατάσταση. Πως προέκυψε , πως ένιωσες όταν το έμαθες, πως το αντιμετωπίζεις τώρα και τι μήνυμα θα ήθελες να στείλεις στον κόσμο ;
Ναι, γενικά το κρυφτό δεν μου άρεσε ούτε μικρός ως παιχνίδι. Προτιμούσα να παίζω με Barbie. Οπότε και όταν το 2009 διαγνώστηκα με HIV, σχεδόν αμέσως άρχισα να το λέω, αρχικά σε φίλες, φίλους και οικογένεια και μετά και δημόσια. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Είχα μόλις αρχίσει να δουλεύω για μια ΜΚΟ που ασχολούνταν με τον HIV, για τον Σύλλογο Οροθετικών, την Θετική Φωνή, όντας μόλις λίγους μήνες διαγνωσμένος. Και πλησίαζε πρώτη Δεκέμβρη (η μέρα που οι δημοσιογράφοι θυμούνται ότι υπάρχει το HIV και το AIDS) και παίρνει ένας δημοσιογράφος τηλέφωνο στα γραφεία και ψάχνει ένα οροθετικό άτομο να μιλήσει σε μια μεγάλη εφημερίδα. Και δεν θέλει κανείς. Και λέω δεν είναι δυνατόν. Και παρόλο που δεν ήμουν έτοιμος, τσαντίστηκα τόσο πολύ με το γεγονός ότι δεν μίλαγε κανείς γι` αυτό που λέω άι στο διάολο θα το κάνω εγώ. Ε, λίγες μέρες μετά, με παίρνει η μάνα μου που ζούσε στην επαρχία (όπου κι εγώ μεγάλωσα) και ενώ της το είχα πει (γενικά στην οικογένεια) μου έλεγε ότι πήγε μια θειά μου στο σπίτι, με την εφημερίδα στο χέρι και της έλεγε “Γιατί δεν μας το είπατε ότι το παιδί έχει AIDS”. Έτσι έμαθαν και ότι μίλησα γι` αυτό δημόσια. Δεν τους άρεσε και πολύ. Ε, δεν πειράζει.
O Zακ είχε μιλήσει σχετικά με το HIV και σε δεύτερη συνέντευξη μόλις πριν μερικούς μήνες την οποία μπορείς να διαβάσεις ΕΔΩ
Το αντιμετωπίζω, γενικά, καλά. Δεν λέω ότι είναι εύκολο αλλά είναι σίγουρα πολύ ευκολότερο από ότι ήταν κάποια χρόνια πριν. Πλέον η επιστήμη έχει εξελιχθεί, υπάρχουν φάρμακα χάρη στα οποία μπορεί ένας άνθρωπος που ζει με HIV να έχει βασικά το ίδιο προσδόκιμο ζωής με οποιονδήποτε και καλή ποιότητα ζωής. Αυτό που, δυστυχώς, δεν αλλάζει με ένα χάπι είναι η αντίληψη του κόσμου. Και σε αυτό λοιπόν που έχουμε μείνει ακόμη πολύ πίσω, αυτό που σήμερα περισσότερο δυσκολεύει την ζωή ενός ανθρώπου που ζει με HIV είναι η άγνοια, η προκατάληψη, τα στερεότυπα και ο ρατσισμός που υφίσταται. Γιατί ενώ η επιστήμη εξελίσσεται, η κοινωνία μένει πίσω. Σήμερα, για παράδειγμα, ένας οροθετικός ή μία οροθετική που λαμβάνει θεραπεία δεν είναι καν μεταδοτικός. Τα φάρμακα μειώνουν σε τέτοιο βαθμό την ποσότητα του ιού που φέρεις, που δεν είναι καν αρκετή για να γίνει μετάδοση. Και από την άλλη υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που ρωτάνε αν μεταδίδεται με το σάλιο, ή που φοβούνται να σε αγγίξουν. Το μήνυμα που θα ήθελα λοιπόν να δώσω, είναι να φοβάστε την άγνοια. Να ενημερώνεστε. Έχουμε 2016, δεν μπορούμε να ζούμε λες και είμαστε ακόμα στο 1985.
Με τη μαμά σου και το μπαμπά σου πως τα πας;
Υπέροχα. Γιατί πλέον έχουν φύγει και ζουν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού (Αμερική). Και ναι, το λέω ειρωνικά. Τους έχω πει ότι είμαι αδερφή από τα 16. Το ότι είμαι οροθετικός από τα 24 που το έμαθα κι εγώ. Και πάντα ναι μεν τα δέχονταν, από την άλλη τους ενοχλούσε το ότι ήμουν τόσο “ανοιχτός” και δεν ήθελαν να μιλάω για αυτά τα πράγματα δημόσια. Εν μέρει, με το δίκιο τους. Το σκηνικό με τη θεία που σου είπα. Το γεγονός ότι όταν μαθεύτηκε στο “χωριό” ότι ήμουν οροθετικός υπήρχαν άνθρωποι που (ο πατέρας μου είχε ταβέρνα) που έλεγαν δεν πάω να φάω εκεί μην κολλήσω τίποτα. Ενώ εγώ ζούσα κάτι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά.
Αλλά από την άλλη δεν δεχόμουν να πάψω να είμαι ο εαυτός μου ανοιχτά και περήφανα γιατί αρνούμαι να συμβάλλω στην συνέχιση αυτού του πράγματος. Ναι, είναι πολλές φορές δύσκολο να είσαι ανοιχτά ο εαυτός σου. Και για `σένα και για τους δικούς σου. Αλλά γαμώτο, όσο υποκύπτουμε στο “τι θα πει ο κόσμος” τόσο του επιτρέπουμε να καθορίζει το πως θα ζούμε. Κι εγώ έχω αποφασίσει, με όποιο κόστος, ότι αυτό δεν θα το επιτρέψω. Και τώρα που είδαν ότι κάνω και drag, ας πούμε απλά ότι δεν χάρηκαν καθόλου. Αλλά είπαμε, δεν πειράζει. Αυτοί τη δουλειά τους κι εγώ τη δική μου.
Από την ακριστοιχιδα LGBDQΙ σε ποιο γράμμα ανήκεις και γιατι;
Ανήκω στο Q, που αντιστοιχεί στο Queer. Που δεν έχει να κάνει με τον σεξουαλικό προσανατολισμό αλλά με την ταυτότητα φύλου. Τι είναι λοιπόν το να είσαι (gender) queer. Ελληνιστί, είναι το φύλο μου ρευστό. Δηλαδή, δεν νιώθω στο 100% ούτε άντρας, ούτε γυναίκα. Δεν με εκφράζει κανένα από τα δύο, πιστεύω πως το φύλο είναι μια κοινωνικά κατασκευασμένη έννοια, και το “άντρας – γυναίκα” είναι ένα δίπολο που εμένα (και άλλους ανθρώπους) δεν με χωράει. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πρέπει να είμαι ή το ένα, ή το άλλο. Είμαι συνδυασμός. Βάλε έναν άντρα και μια γυναίκα στο blender, και βγαίνω εγώ. Αυτό.
Πόσο δύσκολο η πόσο εύκολο αντίστοιχα είναι να είσαι μια Zackie Oh στην Αθήνα του 2016;
Αχ φίλη, που να σ` τα λέω. Λοιπόν, κοίτα να δεις. Και εύκολο είναι και δύσκολο. Εύκολο γιατί το drag δεν είναι κάτι που το κάνεις αν δεν το αγαπάς πολύ. Αν δεν το έχεις ανάγκη να το κάνεις. Ξέρεις, δεν είναι απλά δουλειά, ούτε χόμπι, ούτε καπρίτσιο. Είναι κάτι που βγαίνει από μέσα σου. Εμένα, το να κάνω drag, με έχει σώσει. Μου έχει δώσει διεξόδους που δεν θα έβρισκα αλλού. Μου έχει δώσει ένα βήμα, έναν τρόπο έκφρασης, μοναδικό και που το χρειαζόμουν. Και ισχύει αυτό και για άλλες – για τις περισσότερες νομίζω – drag queens. Οπότε τις δυσκολίες, που ναι υπάρχουν και είναι πολλές, τις προσπερνάμε. Το να προσπαθήσεις να το κάνεις επάγγελμα, να ζήσεις από αυτό, όπως ιδανικά θα ήθελα εγώ, ναι στην Ελλάδα ειδικά είναι πολύ δύσκολο. Αλλά αυτό δεν με σταμάτησε ποτέ.
Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στο παρελθόν σου και κάτι στο παρόν σου τι θα ήταν ;
Στο παρελθόν μου, ειλικρινά, τίποτα. Το παρελθόν μου έχει δημιουργήσει το τι είμαι σήμερα. Και το ποιός, ποιά και τι είμαι σήμερα μου αρέσει. Οπότε όχι, τίποτα. Στο παρόν μου, θα ήθελα να ζω μια κοινωνία που θα είχε – επιτέλους – εξελιχθεί και θα είχε μάθει να αποδέχεται και να λειτουργεί με πιο ανοιχτά μυαλά. Αλλά δεν πειράζει, κάνουμε ότι μπορούμε γι΄αυτό και ελπίζουμε για το μέλλον. Και ελπίζουμε να το προλάβουμε.
Ποιο είναι το motto σου;
Ι΄m not drunk enough for this.
Η ιστορία του Ζακ, θα μας θυμίζει πάντοτε, ότι η κοινωνία σκοτώνει με κλωτσιές στη μέση του δρόμου ότι δεν κατάφερε να σκοτώσει το HIV. To αίμα του χύθηκε άδικα, έτσι ακριβώς όπως του φέρθηκε η ζωή. Θα τον θυμάμαι πάντα, έτσι όπως καλωσόριζε τους καλεσμένους στην παρουσίαση του βιβλίου μου στο “Σπίτι της Στρέλλας”. Καλό ταξίδι Zackie. Σε αγαπώ.
