Κώστας Σαμαράς
Ψυχρολουσία σε ΕΕ, Αθήνα και Ουάσινγκτον με τα χθεσινά αποτελέσματα. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαιρετίζει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην πΓΔΜ, καλώντας τους ηγέτες της γειτονικής χώρας «να ξεπεράσουν τις μικροπολιτικές διαφορές» και να εκμεταλλευτούν αυτή «την ιστορική ευκαιρία για να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον» για τη χώρα τους μέσα από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία «θα ανοίξει τον δρόμο για την ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ανακοίνωση της εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Χέδερ Νάουερτ αναφέρει:
«Οι ΗΠΑ χαιρετίζουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Δημοκρατία της Μακεδονίας την 30ή Σεπτεμβρίου, κατά το οποίο οι πολίτες εξέφρασαν την υποστήριξή τους για την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση αποδεχόμενοι τη συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Μακεδονίας και Ελλάδας.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας, η οποία θα επιτρέψει στη Μακεδονία να πάρει τη σωστή της θέση στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, συμβάλλοντας στην περιφερειακή σταθερότητα, ασφάλεια και ευημερία.
Καθώς το κοινοβούλιο της πΓΔΜ αρχίζει τώρα τη συζήτηση για συνταγματικές αλλαγές, παροτρύνουμε τους ηγέτες να ξεπεράσουν την κομματική πολιτική και να εκμεταλλευτούν αυτή την ιστορική ευκαιρία για να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τη χώρα τους ως πλήρες μέλος των δυτικών θεσμών».
Η ανακοίνωση, πέραν του ότι είναι προκλητική λόγω της αναφοράς του σκέτο Μακεδονία, δείχνει πως οι ΗΠΑ δεν περίμεναν αυτό το αποτέλεσμα.
Η εξαιρετικά χαμηλή προσέλευση που άγγιξε το 37% ερμηνεύεται ως αποδοκιμασία της Συμφωνίας των Πρεσπών παρά τη συντριπτική επικράτηση του ΝΑΙ μεταξύ των ψηφισάντων.
Με καταμετρημένο το 97,78%, υπέρ της συμφωνίας ψήφισε το 91,38%, ενώ εναντίον της το 5,62%.
Η γειτονική χώρα εισέρχεται έτσι σε αχαρτογράφητα ύδατα καθώς φαίνεται ότι η προοπτική της ευρωατλαντικής της πορείας και της ένταξής της σε ΝΑΤΟ και ΕΕ φαίνεται ότι δεν συγκίνησε το εκλογικό σώμα, τόσο, όσο ήλπιζε η κυβέρνηση Ζάεφ.
Ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός βγήκε, βέβαια, λίγο αφότου έκλεισαν οι κάλπες και πέταξε το μπαλάκι στην αντιπολίτευση, προκειμένου να συναινέσει στις συνταγματικές αλλαγές για την αλλαγή του ονόματος και να μην οδηγηθεί η ΠΓΔΜ άμεσα στις κάλπες, αλλά έστω κι αν δεν το παραδέχθηκε, γνωρίζει ότι δεν απέσπασε εκείνο που επιθυμούσε.
Από την άλλη, η Ελληνική κυβέρνηση ανάμενε μία σαφή επικράτηση του ΝΑΙ, αλλά με ικανή συμμετοχή, άνω δηλαδή του 50%, ώστε να μην προκληθεί καμία καθυστέρηση ή άλλους είδους κωλυσιεργία στη διαδικασία των συνταγματικών αλλαγών, που προβλέπει η συμφωνία για τη σκοπιανή πλευρά.
Ο προβληματισμός και η αμηχανία ωστόσο είναι εμφανής στην ελληνική πλευρά. Αν και κυβερνητικοί παράγοντες εμφανίζονταν ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι το ΝΑΙ έλαβε άνω του 90%, έστω και στο περιορισμένο εκλογικό σώμα της συμμετοχής του 35%, το υπουργείο Εξωτερικών παραδέχθηκε με επίσημη ανακοίνωση ότι το μήνυμα του δημοψηφίσματος είναι αντιφατικό.
«Μεγάλη υπεροχή του «Ναι», χωρίς, όμως, την αντίστοιχη συμμετοχή. Μεγάλο τμήμα της κοινωνίας της γείτονος χώρας στήριξε τη συμφωνία. Όμως ένα σημαντικό τμήμα την αντιμετώπισε με σκεπτικισμό. Η Ελλάδα σέβεται τις επιλογές των πολιτών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» τονίζεται σε ανακοίνωση του υπουργείου.
Την ίδια ώρα όμως ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος πανηγυρίζει, θεωρών τας άκυρο το δημοψήφισμα. «Όταν μίλησα για αποτυχία του δημοψηφίσματος με λοιδόρησαν» σημείωσε σε ανάρτησή του στο Twitter ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων προσθέτοντας ότι «τώρα, με αυτή τη συμμετοχή βάση του άρθρου 73,74 του Συντάγματος τους είναι άκυρο και το 68% των πολιτών ακύρωσε την συμφωνία. Ο Κυριάκος να απολογηθεί που ήθελε να σταματήσει την ευημερία των Ελλήνων και την κυβέρνηση».
Ετσι λοιπόν, η ΠΓΔΜ οδηγείται σε μια πολιτική αστάθεια, παρά τη στήριξη που η κυβέρνηση είχε από το αλβανικό στοιχείο και σύσσωμη τη Δύση. Στην πραγματικότητα περίπου ένας στους τρεις Σλαβομακεδόνες πήγε να ψηφίσει. Πρόκειται για καθαρή αποδοκιμασία της συμφωνίας των Πρεσπών από το σλαβικό στοιχείο, γεγονός που αναμφίβολα θα επηρεάσει και τη διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος.
Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, ο Ζόραν Ζάεφ δεν είχε πολλές επιλογές. Λίγη ώρα μετά τη λήξη της διαδικασίας, απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών, δηλώνοντας πως θα συνεχίσει να ηγείται της χώρας. «Η Συμφωνία των Πρεσπών θα πάει στη Βουλή για να εγκριθεί. Αν αυτό δεν συμβεί, τότε η χώρα θα πάει σε εκλογές. Μέχρι τότε θα συνεχίσω να ηγούμαι της χώρας, προκειμένου να μπούμε σε ΕΕ και ΝΑΤΟ».
Μία εβδομάδα νωρίτερα είχε κάνει μία δήλωση, η οποία αποκάλυπτε τις προθέσεις του. Είχε ξεκαθαρίσει ότι το όριο του 50% πάει περίπατο, καθώς το μόνο που έχει πραγματικά σημασία είναι «πόσοι θα επέλεγαν το ναι», ακόμα και αν αυτοί ήταν η μειοψηφία του ενεργού εκλογικού σώματος.
Με λίγα λόγια, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έχει νικητές και ηττημένους, χαρούμενους και απογοητευμένους και στην Ελλάδα.
Για παράδειγμα η κυβέρνηση που στήριξε με κάθε τρόπο τον Ζόραν Ζάεφ δεν θα πρέπει να αισθάνεται ευχαριστημένη από τις εξελίξεις. Ο Αλέξης Τσίπρας θα ήθελε ο φίλος και ομόλογός του να τελειώνει από την Κυριακή με μια μεγάλη συμμετοχή του πληθυσμού και με ένα καθαρό «ναι» στη συμφωνία των Πρεσπών.
Τώρα τα πράγματα περιπλέκονται καθώς ο Ζάεφ αν πάει στη Βουλή για να πάρει το «ναι» και της πλειοψηφίας, δεν είναι σίγουρο ότι θα το πετύχει. Επομένως μπορεί να υπάρξει μια πολιτική αναταραχή που κανείς δεν ξέρει που θα βγάλει την επόμενη ημέρα.
