Κώστας Σαμαράς
Με αποστάσεις και τηλεφωνικό ραντεβού για κράτηση τραπεζιού, εφόσον κρατηθούν τα κρούσματα στα σημερινά επίπεδα
Στον μονόδρομο της πορείας «βήμα-βήμα», που οδηγεί έξω από τον κλοιό του lockdown, παραμένει η χώρα. Επειτα από δέκα εβδομάδες γενικού απαγορευτικού, χθες έγινε η επανεκκίνηση της εμπορικής δραστηριότητας, με τους επιστήμονες αλλά και την κυβέρνηση να ελπίζουν πως θα κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα και θα αυξηθεί μόνο η κινητικότητα της αγοράς και όχι τα κρούσματα κορωνοϊού.
Εχοντας αποφύγει τον σκόπελο της αύξησης των κρουσμάτων την περίοδο των εορτών και έχοντας λάβει ενθαρρυντικά μηνύματα από την επαναλειτουργία Δημοτικών και Νηπιαγωγείων την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση αποφάσισε την προηγούμενη Παρασκευή, το άνοιγμα του λιανεμπορίου καθώς και των κομμωτηρίων, των κέντρων αισθητικής, διαιτολογίας, προσωπικής φροντίδας και των ΚΤΕΟ.
Μάλιστα, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να ανοίξει και η εστίαση (εστιατόρια και καφετέριες) τον επόμενο μήνα, εφόσον βέβαια τα επιδημιολογικά δεδομένα συνεχίσουν να στέλνουν θετικούς οιωνούς. Η επανεκκίνηση της εστίασης θα γίνει με πολύ συγκεκριμένους όρους ως προς τον αριθμό των πελατών (μόνο καθήμενοι), τις ονομαστικές προκρατήσεις και το ωράριο λειτουργίας.
Η λειτουργία του συνόλου των εμπορικών καταστημάτων θα γίνεται πλέον κανονικά, με μόνο περιορισμό την συνάθροιση εντός του καταστήματος ή του mall κατά αναλογία 1 άτομο ανά 25 τ.μ. Παράλληλα οι καταναλωτές θα έχουν χρονικό περιθώριο δύο ωρών για τα ψώνια τους από τη στιγμή που θα στείλουν με SMS στο 13033 τον κωδικό 2 λαμβάνοντας την έγκριση ή θα συντάξουν το έντυπο μετακίνησης. Δύο κανόνες που θα πρέπει να τηρούνται απ’ όλους στο πλαίσιο μιας «συμφωνίας ευθύνης», όπως τη χαρακτήρισε ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης, προκειμένου να μη χρειαστεί να ξανακλείσει το εμπόριο. Οι παραβάτες θα έχουν να αντιμετωπίσουν πρόστιμο 300 ευρώ ενώ στην περίπτωση των επιχειρήσεων που παραβαίνουν τους κανόνες θα υπάρχουν αυστηρές κυρώσεις με προσωρινή αναστολή δραστηριότητας.
Το θέμα της πλήρους επανεκκίνησης της εμπορικής δραστηριότητας σε όλη την επικράτεια -με τον περιορισμό της τηλεφωνικής ή ηλεκτρονικής παραγγελίας και παραλαβής, δηλαδή το click away, για τα καταστήματα στις «κόκκινες», επιβαρυμένες περιοχές- ήταν αυτό που απασχόλησε την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και την κυβέρνηση την περασμένη εβδομάδα. Στις τηλεδιασκέψεις τους τα μέλη της επιτροπής ανέλυαν τα επιδημιολογικά δεδομένα μέρα με τη μέρα αναζητώντας τον αντίκτυπο της εορταστικής περιόδου – και συγκεκριμένα της αυξημένης κινητικότητας των πολιτών και των οικογενειακών συναντήσεων. «Τα επιδημιολογικά δεδομένα μετά τις γιορτές είναι σταθερά. Δεν είδαμε εκθετική αύξηση κρουσμάτων, ούτε και νοσηλειών. Δεν επιβεβαιώθηκαν οι δυσοίωνες εκτιμήσεις για το αποτύπωμα των γιορτών στην επιδημιολογική καμπύλη», είπε την Παρασκευή, κατά την καθιερωμένη ενημέρωση από το υπουργείο Υγείας, η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Βάνα Παπαευαγγέλου.
Παράλληλα, η ειδικός εξήγησε πως, εκτός από τα σταθερά επιδημιολογικά δεδομένα, η επιτροπή εκτίμησε και στάθμισε την κόπωση των πολιτών μετά το παρατεταμένο lockdown αλλά και την ασφυκτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην αγορά. «Δεν μπορούμε να βρισκόμαστε σε διαρκές lockdown, γι’ αυτό εισηγηθήκαμε το άνοιγμα του λιανεμπορίου. Κατανοούμε τις δυσκολίες της κοινωνίας και της οικονομίας και παρακολουθούμε διαρκώς την κατάσταση στο ΕΣΥ», είπε η κυρία Παπαευαγγέλου.
Ανοιχτά μαγαζιά με SMS και… δίωρο
Λειτουργούν από χθες εμπορικά κέντρα, κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής, προσωπικής φροντίδας και ΚΤΕΟ. Η μετακίνηση με μήνυμα στο 13033 θα επιτρέπεται για δύο ώρες.
Ο διπλός στόχος των επιστημόνων
Μπορεί το αποτύπωμα των γιορτών να μην ήταν βαρύ, επιτρέποντας ένα ελαφρύ μειδίαμα κάτω από τις μάσκες, ωστόσο ο αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων της τελευταίας εβδομάδας έχει κλειδώσει στα περίπου 650 κρούσματα, αριθμός που προφανώς δεν είναι μικρός και, όπως είπε η κυρία Παπαευαγγέλου, «δεν συμπιέζεται λόγω εποχής και καιρού».
Η καθηγήτρια δεν έκρυψε την ανησυχία της επιτροπής για το πώς θα εξελιχθεί η πορεία της επιδημίας, μετά και την ψυχρή εισβολή των τελευταίων ημερών, η οποία μας αναγκάζει να παραμένουμε σε κλειστούς χώρους και γίνεται σύμμαχος του κορωνοϊού.
Στην Αττική συγκεντρώνονται τα περισσότερα ενεργά κρούσματα της επικράτειας, καθώς 2.500 άνθρωποι με ενεργή λοίμωξη COVID-19, δηλαδή 1 στους 3 ασθενείς, βρίσκονται στο Λεκανοπέδιο. Η Δυτική Αττική, η οποία διανύει ήδη έναν μήνα σε σκληρό lockdown, αλλά και ο Κεντρικός Τομέας Αθηνών βρίσκονται στο μικροσκόπιο των επιστημονικών και υγειονομικών αρχών.
Ο δείκτης αναπαραγωγής του κορωνοϊού (Rt) στην Αττική επιβεβαιώνει τον αριθμό των ενεργών κρουσμάτων, καθώς αγγίζει το 1. Οπως ανακοινώθηκε την Παρασκευή, ο δείκτης Rt είναι 0,91, αρκετά υψηλότερος από τον αντίστοιχο της επικράτειας, που κινείται στο 0,77. Αυτό σημαίνει ότι οι 100 θετικοί φορείς του κορωνοϊού μπορούν να μεταδώσουν σε άλλους 91 ανθρώπους στην Αττική, ενώ η μετάδοση του ιικού φορτίου βαίνει μειούμενη στην επικράτεια, με 77 μεταδόσεις για κάθε 100 φορείς. Ο διπλός στόχος της επιτροπής και της κυβέρνησης για το επόμενο διάστημα είναι αφενός να διατηρηθεί ο ημερήσιος αριθμός των κρουσμάτων στα 650, δηλαδή να παραμείνει η επιδημία σε σταθερό επίπεδο, και αφετέρου να προστατευτούν οι ηλικιωμένοι και οι ευπαθείς ομάδες έναντι του κορωνοϊού με τον εμβολιασμό. Η επίτευξη αυτού του διττού στόχου θα έχει ως αποτέλεσμα να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω το ΕΣΥ.
«Πρέπει να καταφέρουμε να κρατήσουμε την καμπύλη των κρουσμάτων χαμηλά, τουλάχιστον για τους επόμενους δύο μήνες, τους χειμερινούς, όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος διασποράς. Οι επόμενοι δύο μήνες είναι κρίσιμοι και για ακόμα έναν λόγο: στόχος μας είναι να καταφέρουμε στο διάστημα αυτό να εμβολιάσουμε τους πιο ευάλωτους συνανθρώπους μας, τους ηλικιωμένους και όσους έχουν σοβαρά υποκείμενα νοσήματα. Αν προλάβουμε να τους προστατεύσουμε μέσω του εμβολιασμού, θα μπορέσουμε να μεταθέσουμε την ηλικιακή ομάδα των ασθενών προς τα κάτω, σε μικρότερες ηλικίες, και συνεπώς θα βελτιώσουμε τη νοσηρότητα της λοίμωξης COVID-19», είπε η κυρία Παπαευαγγέλου.
Στα δημόσια νοσοκομεία νοσηλεύονταν έως και την Παρασκευή 1.700 ασθενείς. Στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας και στους θαλάμους αρνητικής πίεσης βρίσκονταν 502 ασθενείς με σοβαρή λοίμωξη COVID-19, εκ των οποίων οι 319 διασωληνωμένοι. Ο επώδυνα αργός ρυθμός υποχώρησης της επιδημίας αποτυπώνεται στους διασωληνωμένους. Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Δεκεμβρίου οι ειδικοί της επιτροπής είχαν εκτιμήσει ότι οι διασωληνωμένοι θα ήταν 300 τα Χριστούγεννα, ωστόσο σχεδόν τέσσερις εβδομάδες μετά ο στόχος όχι μόνο δεν έχει επιτευχθεί αλλά φαντάζει ακόμη μακρινός. Ενώ υπάρχει αποσυμπίεση στις ΜΕΘ κατά 15% την τελευταία εβδομάδα σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη, η εικόνα απέχει πολύ από τον έλεγχο της επιδημίας στην κοινότητα, καθώς οι ειδικές αυτές μονάδες ανατροφοδοτούνται συνεχώς.
«Η κατάσταση στις ΜΕΘ εξακολουθεί να παραμένει επιβαρυμένη, αν και είναι βελτιωμένη σαφώς σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Eχουμε σταθεροποιήσει σε ικανοποιητικό βαθμό την επιδημία, έχουμε καταφέρει πολλά και μπορούμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα. Είμαστε στα τελευταία χιλιόμετρα του μαραθωνίου», είπε χαρακτηριστικά ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης.
Και ζήτησε «γι’ αυτά τα πιθανώς τελευταία χιλιόμετρα του μαραθωνίου, να αντλήσουμε από τις βαθιές μας πηγές υπομονή και επιμονή. Η προσήλωση στα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, της ατομικής υγιεινής, η χρήση της μάσκας θα μας επιτρέψουν να περάσουμε τους επόμενους μήνες ομαλά, μέχρι η εμβολιαστική κάλυψη φρενάρει την επέκταση της επιδημίας».
Αν και το χειμωνιάτικο σκηνικό του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου λειτουργεί αποτρεπτικά για την περαιτέρω μείωση των κρουσμάτων, ο υπουργός Ανάπτυξης εξήγησε την αναγκαιότητα της επαναλειτουργίας της οικονομίας και ζήτησε από όλους, ιδιοκτήτες καταστημάτων, εργαζομένους και καταναλωτές, να κάνουν «συμφωνία ευθύνης» για την πιστή εφαρμογή των μέτρων. «Αυτή η κατάκτηση της καλής επιδημιολογικής εικόνας δεν μπορεί να χαθεί», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γεωργιάδης, προειδοποιώντας πως «εάν η επιδημία δείξει τάσεις επαναφοράς, θα δράσουμε πολύ ταχύτερα και δεν θα επιτρέψουμε να επανέλθει. Αν δείξει τάση επαναφοράς, θα είμαστε υποχρεωμένοι να κλείσουμε και πάλι το λιανεμπόριο. Δεν θα ρισκάρουμε την υγεία του ελληνικού λαού». Από αύριο τα καταστήματα λειτουργούν με ωράριο 7 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ (προαιρετικά), ενώ η μετακίνηση των πολιτών προς αυτά θα γίνεται απαραιτήτως με την αποστολή SMS με την επιλογή 2 (Μετάβαση σε εν λειτουργία κατάστημα προμηθειών αγαθών πρώτης ανάγκης) ή με το έντυπο-βεβαίωση κίνησης ή με χειρόγραφη βεβαίωση κίνησης. Η διάρκεια της έγκρισης για τη συγκεκριμένη μετακίνηση θα είναι δύο ώρες
Πού συνεχίζονται τα τοπικά lockdown
Η πορεία της επιδημίας φέρνει και αναπροσαρμογές στα αυστηρά τοπικά lockdown. «Στην Πολιτική Προστασία δεν βιαζόμαστε να κλείσουμε περιοχές, αλλά έχουμε άμεσα αντανακλαστικά για να προστατεύσουμε ανθρώπινες ζωές», διευκρίνισε ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς, εξηγώντας τα κριτήρια που οδηγούν στη λήψη αποφάσεων. Ετσι, ο αριθμός και οι πυρήνες (clusters) των κρουσμάτων, οι υψηλού κινδύνου επαφές, η πιθανή μετακίνηση των διαγνωσμένων με κορωνοϊό ή των επαφών τους διαμορφώνουν το τοπίο ως εξής:
■ Αρση επιπλέον μέτρων στον Δήμο Ελευσίνας, στις Τοπικές Κοινότητες Στροφής, Νέδας, Αγιοχωρίου και Ηπίου του Δήμου Αρριανών της Ροδόπης, στην Τοπική Κοινότητα Σπερχειάδας του Δήμου Μακρακώμης, στην Τοπική Κοινότητα Κέλλης του Δήμου Αμυνταίου Φλώρινας και στον Δήμο Κοζάνης.
■ Επιβολή αυξημένων μέτρων στον Δήμο Αχαρνών (166 ενεργά κρούσματα).
■ Παράταση των μέτρων έως τις 25 Ιανουαρίου για τον Ασπρόπυργο (102 ενεργά κρούσματα), για τις Τοπικές Κοινότητες του Κρόκου, της Σιάτιστας και του Δήμου Εορδαίας της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, στην Τοπική Κοινότητα Ανθήλης του Δήμου Λαμιέων και σε εκείνη του Παλαικάστρου του Δήμου Σητείας Λασιθίου, στην Κάλυμνο, στον Δήμο Σπάρτης και στις Περιφερειακές Ενότητες Βοιωτίας, Λέσβου και Αργολίδας.
