Κώστας Σαμαράς
Του Μάνου Χατζηγιάννη
Μια νέα πολιτικοεκκλησιαστική θεωρία ανακατεύει περισσότερο την ήδη μπερδεμένη υπόθεση της ουκρανικής αυτοκεφαλίας.
Πρωταγωνιστές σε αυτήν την θεωρία πέραν του Φαναρίου και των ουκρανικών αρχών είναι και οι “γκιουλενιστές”, οπότε κατά συνέπειαν και οι αντίπαλοί τους “ερντογανικοί”…
Βέβαια δεν είναι τυχαίο πως αυτή η θεωρία ξεπήδησε εν μέσω προεκλογικής περιόδου στην Τουρκία, όπου ο “σουλτάνος” έχει κάνει σημαία την μάχη με το -κατά τον ίδιο-γκιουλενικό κατεστημένο που υποτίθεται πως τον υπονομεύει.
Σύμφωνα λοιπόν με την θεωρία αυτή το κίνημα του Gulen μπορεί να εμπλέκεται στο εκκλησιαστικό ζήτημα στην Ουκρανία.
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε το μένος του Ερντογάν για τον Γκιουλέν και τους οπαδούς του αποδίδοντάς τους μάλιστα και την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Μετά από αυτό, ξεκίνησαν μαζικές εκκαθαρίσεις εναντίον των οπαδών του “γκιουλενισμού” στην Τουρκία και σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, δύο εκπαιδευτικοί οργανισμοί της FETO (οργάνου του Γκιουλεν) και ένας ιστοτοπος ειδήσεων , το Ukrayna Haber, δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία. Το 2016, ο ιστότοπος δημοσίευσε μια συνέντευξη με τον Gulen και ταυτοποιήθηκε ως μέσο που συνδέεται με τη FETO.
Πρέπει επίσης να δοθεί προσοχή στον εκδότη και ιδρυτή της ιστοσελίδας Ukrayna Haber, Yunus Erdogdu. Γεννήθηκε στην Τουρκία, μετακόμισε στη συνέχεια στο Τουρκμενιστάν, όπου πήρε πτυχίο και έγινε δημοσιογράφος.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ο Erdogdu άρχισε να εργάζεται στην εφημερίδα Zaman, η οποία προωθεί τις ιδέες του Hizmet. Το 2005, έγινε ανταποκριτής του τουρκικού πρακτορείου ειδήσεων Cihan στην Ουκρανία και το 2006 ίδρυσε την ιστοσελίδα της Ukrayna Haber. Σύμφωνα με τον ίδιον τον Yunus Erdogdu, είναι οπαδός του Γκιουλέν.
Μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία το 2016, ο Erdogdu κατηγορήθηκε ότι είχε δεσμούς με τρομοκράτες και έπρεπε να εγκατασταθεί στην Ουκρανία για να γλιτώσει τα χειρότερα. Στα άρθρα και στις συνεντεύξεις του, ο δημοσιογράφος συχνά επιτίθεται κατά του τον Ερντογάν και της κυβέρνησής του και καλύπτει τα γεγονότα που συνδέονται με τους οπαδούς του Hizmet.
Τι σχέση έχει το κίνημα του Gulen με την εκκλησία;
Και το γαϊτανάκι συνεχίζεται και φθάνει μέχρι το Φανάρι….
Το 2016, τα τουρκικά ΜΜΕ αποκάλυψαν πληροφορίες για στενούς δεσμούς μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Τουρκία και του Fethullah Gulen. Συγκεκριμένα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης επικεντρώθηκαν στις καλές προσωπικές σχέσεις του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του διωκόμενου ιεροκήρυκα. Στη συνέχεια, οι πληροφορίες διαψεύστηκαν έντονα, αλλά είχαν ήδη διαρρεύσει δημιουργώντας εντυπώσεις.
Για σχεδόν δύο χρόνια, δεν υπήρξαν ορατά σημάδια της FETO που να φαίνεται πως επιδιώκουν να επηρεάσουν τις θρησκευτικές οργανώσεις. Ωστόσο, πρόσφατα προέκυψε μια ιδιαίτερη λεπτομέρεια.
Στις 9 Απριλίου, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Τουρκία, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Πόροσενκο συναντήθηκε με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Το κύριο ζήτημα που συζητήθηκε ήταν το αίτημα αυτοκεφαλίας στην ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Τα τουρκικά μέσα μαζικής ενημέρωσης φαίνεται ότι αγνόησαν τις διαπραγματεύσεις στο Φανάρι, αλλά ήταν εκεί ουκρανικά πρακτορεία ειδήσεων που κάλυπταν την εκδήλωση στα τουρκικά. Ένα από τα πρώτα νέα δημοσιεύθηκε στο site του Yunus Erdogdu.
Το ρεπορτάζ, το οποίο φαινόταν να είναι το πρώτο μεταξύ των άλλων ειδήσεων στα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, περιελάμβανε επίσης φωτογραφίες και ένα βίντεο που είχε μεταφορτωθεί στην ιστοσελίδα της Διοίκησης του προέδρου της Ουκρανίας περίπου μία ώρα πριν. Τα πλάνα του Ukrayna Haber και της ουκρανικής διοίκησης φαίνεται να είναι πανομοιότυπα, αλλά το βίντεο που ανεβηκε στον ιστότοπο είναι περιέργως περίπου σαράντα δευτερόλεπτα πιο μεγάλο!
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρεται από τον συντάκτη του ρεπορτάζ ως «Οικουμενικός», ενώ η Τουρκία δεν αναγνωρίζει επισήμως αυτό το καθεστώς.
Η συνάντηση του Πόροσενκο και του Βαρθολομαίου καλύφθηκε επίσης στην τουρκική γλώσσα από τους ιστότοπους Kirim Haber Ajansi και Ukrturk, αλλά υπήρχαν μόνο μερικές φωτογραφίες και κανένα βίντεο. Η Ukrayna Haber φαίνεται λοιπόν να είχε στην κατοχή της ένα αποκλειστικό βίντεο.
Αν και ο δικτυακός τόπος του Yunus Erdogdu δεν έχει δημοσιεύσει καμία είδηση για το θέμα από τότε, φαίνεται ότι κάποιος επρόκειτο να διαδώσει τις πληροφορίες σχετικά με την επίσκεψη του ηγέτη της Ουκρανίας στο Φανάρι.
Εάν ήταν κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Ουκρανίας, γιατί επέλεξαν έναν τέτοιο ιστότοπο ο οποίος είναι κατά του Ερντογάν;
Από την άλλη αν ήταν οπαδοί του Γκιουλέν, αυτό σημαίνει ότι σκοπεύουν να προωθήσουν τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Κίεβου και Κωνσταντινούπολης και έχουν στενούς δεσμούς με τη διοίκηση του Προέδρου.
Τι χρειάζεται η FETO για την Ουκρανική Εκκλησία;
Διεισδύοντας στην ουσία όλων αυτών έμπειροι αναλυτές υποστηρίζουν:
Πρώτον, σε περίπτωση που ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος προσδώσει αυτοκεφαλία στην ουκρανική εκκλησία, οι Γκουλενιστές θα διατηρήσουν και θα επεκτείνουν την επιρροή τους στην Ουκρανία μέσω των δομών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της νεοδημιουργηθείσας Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η νεοσυσταθείσα θρησκευτική οργάνωση θα απαιτήσει προσωπικό, και είναι μια τέλεια στιγμή για να προωθήσουν τους δικούς τους υποψηφίους.
Δεύτερον, το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα αποκτήσει πηγή εισοδήματος που δεν θα συνδέεται άμεσα με τις ΗΠΑ ή τη FETO και θα αυξήσει την ισχύ του στον ορθόδοξο κόσμο και την Τουρκία. Οι τουρκικές αρχές θα έχουν λιγότερες ευκαιρίες να εντοπίσουν τις οικονομικές ροές προς το Φανάρι και να συγκεντρώσουν πρόσθετες αποδείξεις για τους δεσμούς των Γκιουλενιστών και του Πατριαρχείου.
Οι αναλυτές της εκκλησιαστικής διπλωματίας εστιάζουν και σε μια ακόμη σημαντική λεπτομέρεια! Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ουκρανικές αρχές δεν μπόρεσαν να πείσουν τον Φανάρι να απονείμει αυτοκέφαλια στους Ουκρανούς αλλά για κάποιο λόγο τώρα ο Βαρθολομαίος έδωσε τη συγκατάθεσή του.
Δεν αποκλείεται επομένως η FETO να διευκόλυνε τις προσπάθειες του Κίεβου σε αντάλλαγμα για την ασφάλεια των δομών του στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, υπάρχει επίσης η δυνατότητα συμμετοχής αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών(CIA), οι οποίες λέγεται ότι βρίσκονται πίσω από τη FETO.
Αυτές θα μπορούσαν να παρέχουν πληροφορίες για το ζήτημα της ουκρανικής εκκλησίας στους Γκιουλενιστές για να τους επιτρέψουν να σχεδιάσουν μια στρατηγική και να αντλήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη από την κατάσταση.
Το ενδιαφέρον της FETO για την επέκταση της επιρροής της, οι πιθανολογούμενοι δεσμοί με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ένα ρεπορτάζ ειδήσεων με αποκλειστικό δημοσιογραφικό υλικό σε ένα ιστότοπο ενός δηλωμένου Γκιουλενιστή, όλα μαζί και κάθε ένα μόνο του υπονοούν την εμπλοκή των οργανώσεων του Fethullah Gulen στο ζήτημα της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Ωστόσο, δεν υπήρξε μέχρι ώρας άμεση απόδειξη μιας πιθανής σύμπραξης των ουκρανικών αρχών, των Γκιουλενιστών και του Οικουμενικού Πατριαρχείου και οι ρόλοι τους παραμένουν ένα μυστήριο που πρέπει να διαλευκανθεί.
