Κώστας Σαμαράς
Μοντέλα καταγγέλλουν ότι είναι δέσμιες των υποχρεώσεών τους από τα πρακτορεία μόδας
Δίνουν την εντύπωση ότι ζουν το όνειρο. Με τον αέρα της ντίβας ισορροπούν στις ψηλοτάκουνες γόβες τους, κάνοντας πασαρέλα στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και το Μιλάνο. Λανσάρουν δημιουργίες που θα τις ποθούσε κάθε γυναίκα, όμως η πραγματικότητα δεν είναι τόσο ρόδινη. Πίσω από την αίγλη και τα ταξίδια – τα καλά του επαγγέλματος- υπάρχει η σκοτεινή πλευρά του μόντελινγκ.
Πολλές κοπέλες διστάζουν να παραδεχτούν ότι όταν σβήνουν τα φώτα η ζωή τους δεν είναι τόσο λαμπερή. Με βάση τα συμβόλαια των πρακτορείων, που αποτελούν προϋπόθεση για να έχουν δουλειές, βάζουν στις τσέπες τους «ψίχουλα». Και πολλές φορές τα πρακτορεία τους κρατούν ακόμη και τις αμοιβές τους! Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις που αμείβονται σε είδος… όπως σε τσάντες και ρούχα. Τουλάχιστον, μέχρι να γίνουν γνωστές.
Σε δηλώσεις τους στο Γαλλικό Πρακτορείο, πολλές κοπέλες καταγγέλλουν τα κακώς κείμενα του επαγγέλματος: πρακτορεία μόδας τους χρωστούν και τις εκφοβίζουν πως εάν κινηθούν νομικά, δεν θα βρουν ποτέ δουλειά, αφού θα τις δυσφημίσουν στην «πιάτσα». «Το χειρότερο είναι ότι δεν μπορούμε να μιλήσουμε, γιατί σε αυτόν τον κλάδο οι άνθρωποι θέλουν να συνεργαστούν μόνο με επιτυχημένα »κορίτσια», δηλώνει η 26χρονη Κλάρα, η οποία εμφανίστηκε στο περιοδικό «Vogue» φορώντας δημιουργίες οίκων υψηλής ραπτικής όπως Prada και Comme des Garcons.
Το νεαρό μοντέλο που διαμένει στο Λονδίνο,συνεργάζεται με πρακτορεία μόδας στη Νέα Υόρκη και το Παρίσι. Συμφώνησε να μιλήσει στο γαλλικό πρακτορείο «AFP» για την «παγίδα» στην οποία έπεσε όπως και πολλοί συνάδελφοί της, μόνο με ψευδώνυμο υπό το φόβο ότι δεν θα μπορούσε να ξαναεργαστεί. Άλλα μοντέλα δήλωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι συχνά αμείβονται με… ρούχα και τσάντες και ότι «σχεδόν ποτέ δεν έχουν πληρωθεί» για τις φωτογραφήσεις τους σε περιοδικά μόδας.
Η Ένωση για τα Δικαιώματα των Μοντέλων «Model Law», η οποία δημιουργήθηκε φέτος στις αρχές του χρόνου στο Παρίσι, δήλωσε ότι στην πασαρέλα, το χρέος αποτελεί μεγαλύτερο ταμπού απ’ ότι η σεξουαλική παρενόχληση. Το κίνημα #MeToo σήκωσε το…γάντι ανοίγοντας τον «Ασκό του Αιόλου» με αποκαλύψεις σεξουαλικών παρενοχλήσεων γυναικών από πανίσχυρα αρσενικά.
Αθέμιτες πρακτικές
Η συνιδρύτρια της Ένωσης για τα Δικαιώματα των Μοντέλων, Εκατερίνα Οζιγκάνοβα , που περπατά συχνά στην πασαρέλα των Παρισίων, δήλωσε ότι είναι πλέον καιρός “να μπει ένα τέλος στα χρόνια της κακοποίησης, αμφίβολων πρακτικών και παραβιάσεων των εργατικών νόμων”. Η Κλάρα, η οποία άρχισε να ασχολείται με το μόντελινγκ όταν ήταν μαθήτρια, δήλωσε ότι, στην πρώτη της εμφάνιση στην Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι «το πρακτορείο της έδωσε ένα αυτοκίνητο (για τα castings) το οποίο μοιραζόταν με άλλα μοντέλα που διέμεναν και αυτές σε ένα μεγάλο διαμέρισμα Airbnb.
«Λίγο αργότερα έμαθα ότι θα πλήρωνα 300 ευρώ την ημέρα για τον οδηγό. Είχα υπογράψει συμβόλαιο με το οποίο ήμουν χρεωμένη με το ποσό των τριών χιλιάδων ευρώ έως το τέλος της εβδομάδας. Αργότερα έκανα πασαρέλα στην Εβδομάδα Μόδας της Νέας Υόρκης. Κάθε μοντέλο από το εξωτερικό χρεώνεται επειδή η βίζα εργασίας είναι πολύ ακριβή» επισήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
“Στη συνέχεια, μείναμε σ’ ένα “διαμέρισμα μοντέλων, για το οποίο το πρακτορείο μας χρέωνε 50 δολάρια τη νύχτα. Για ένα δωμάτιο που μοιραζόμαστε με άλλες τρεις. Όταν ξεκινήσαμε τα castings, αρρώστησα κι έχασα πολλά απ΄αυτά. Ετσι έμεινα χρεωμένη στο «κόκκινο», με περίπου 8 χιλιάδες δολάρια». Η Κλάρα πάντως έσπευσε να επισημάνει ότι “η κατάσταση δεν είναι ιδιαίτερα κακή”.
“Είμαι ακόμα χρεωμένη στα πρακτορεία με τα οποία συνεργάζομαι σε Παρίσι και τη Νέα Υόρκη, αν και έχω κάνει πολλές δουλειές μέσα από αυτά. Για παράδειγμα, ήμουν σε μια μεγάλη επίδειξη μόδας, η οποία είχε αμοιβή 1.100 ευρώ, από την οποία έβαλα στην τσέπη μόνο 400. Κι εγώ δεν έβλεπα τίποτα από αυτό, επειδή είχε αφαιρεθεί από το χρέος μου»! Παρά τις δυσκολίες της, η Κλάρα επέμεινε ότι τα είχε πάει καλύτερα από τα περισσότερα μοντέλα “που είναι 16 ετών, μιλούν μετά βίας αγγλικά και προέρχονται από φτωχές γειτονιές.
Δύο εξαιρετικά έμπειρα μοντέλα από τις ΗΠΑ μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο περιγράφοντας πώς είναι να είσαι «σκλάβα» του χρέους. Τα πρακτορεία μόδας είναι αυτά που λαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος,όπως εξηγούν. Επισημαίνουν επίσης ότι τα κορίτσια της Ανατολικής Ευρώπης και της Βραζιλίας – τα οποία είναι αυτά που κυριαρχούν στα castings – είναι τα πιο ευεπίφορα στην οικονομική εκμετάλλευση.
Μία 24χρονη Αμερικανίδα που εμφανίστηκε στην πασαρέλα φορώντας δημιουργίες των Dior, Issey Miyake, Balmain και Off-White υποστηρίζει ότι το χρέος της έχει επηρεάσει και την προσωπική της ζωή. Μόνο το 2% των μοντέλων αμείβονται κανονικά, σύμφωνα με τη μαρτυρία της.. Η ίδια παραδέχτηκε ότι έλαβε μία “επαγγελματική απόφαση:να βγαίνει ραντεβού μόνο με άντρες με μεγάλο πορτοφόλι για να μπορούν να την στηρίξουν”, κάτι που ήταν ενάντια στις φεμινιστικές της ιδέες.
Η 26χρονη Οζιγκάνοβα, εξέφρασε την ελπίδα ότι η Ένωση για τα Δικαιώματα των Μοντέλων «Model Law» μπορεί να βοηθήσει να ξεριζωθεί ο φόβος των μοντέλων εκφράζοντας ανοιχτά τα προβλήματά τους. Οι άνθρωποι φαντάζονται ότι τα μοντέλα κερδίζουν πολλά χρήματα, αλλά αυτό δεν είναι πάντα αλήθεια. Σπανίως τα μοντέλα αμείβονται για τις φωτογραφήσεις τους σε περιοδικά, αν και χρειάζονται ώρες δουλειάς.
«Η Ένωση για τα δικαιώματα των μοντέλων, βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με το Synam, τον οργανισμό που αντιπροσωπεύει τα πρακτορεία μοντέλων της Γαλλίας. τα οποία θεωρούνται πρότυπα πρακτορεία», δήλωσε η Οτζιγκάνπβα. Ωστόσο, η επικεφαλής της Synam , Ιζαμπέλ Σεντ Φελίξ, παραδέχτηκε ότι η ένωση για τα δικαιώματα των μοντέλων είχε “κάποια δικαιολογημένα αιτήματα”, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών για την απασχόληση που πρέπει να μεταφραστούν στα αγγλικά, δεδομένου ότι τα περισσότερα μοντέλα που εργάζονται στο Παρίσι δεν μιλούν γαλλικά. Και έδωσε μια κρίσιμη συμβουλή: να εστιάσουν στα πιο σημαντικά θέματα που θέλουν να λύσουν και να μην καταθέτουν γενικά αιτήματα.
