Κώστας Σαμαράς
Τις χειρότερες σχέσεις -ενδεχομένως- της ιστορίας τους διανύουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία, μετά και τις απειλές για κυρώσεις από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, με αφορμή την κράτηση του πάστορα Ρίτσαρντ Μπράνσον από τις τουρκικές αρχές.
Τη στιγμή που ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωνε ότι η Τουρκία δεν παραδόθηκε και δεν θα παραδοθεί, κάνοντας λόγο για «οικονομικό πραξικόπημα» των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας, Τούρκοι πολίτες έκαιγαν και κομμάτιαζαν δολάρια δημοσίως, προκειμένου να εκφράσουν την αγανάκτησή τους κατά της τακτικής που ακολουθεί απέναντι στη χώρα τους η Ουάσιγκτον.
Βίντεο που «ανέβηκαν» στα social media δείχνουν Τούρκους πολίτες να βάζουν φωτιά και να καίνε αμερικανικά δολάρια, ενώ σε άλλο βίντεο, ένας άντρας έχει πάρει μία σπάθα και κομματιάζει με μανία δολάρια.
Εκτός από τα αμερικανικά δολάρια, οι Τούρκοι πολίτες καταστρέφουν αμερικανικά προϊόντα και ιδιαίτερα ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, καθώς και κινητά τηλέφωνα, ενώ υπάρχουν αναφορές ότι στην πυρά έχουν μπει και τα αμερικανικής προέλευσης ρούχα και παπούτσια.
Νωρίτερα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε «απαντήσει» στην Ουάσιγκτον, λέγοντας πως «σήμερα κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν να μας απειλήσουν μέσω της οικονομίας, μέσω των επιτοκίων, του συναλλάγματος, των επενδύσεων και του πληθωρισμού. Εμείς τους λέμε: είδαμε τα παιχνίδια σας και σας προκαλούμε», πρόσθεσε.
Ο Ερντογάν προχώρησε σε αυτήν την τοποθέτηση μια μέρα μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Τουρκίας από τους οίκους Moody’s και Standard & Poor’s. Οι οίκοι αξιολόγησης επικαλέστηκαν την αστάθεια της λίρας και προέβλεψαν ύφεση στην τουρκική οικονομία την επόμενη χρονιά. Την ίδια ώρα, από τις αρχές του έτους η λίρα έχει χάσει περίπου το 40% της αξίας της έναντι του δολαρίου.
Δείτε βίντεο:
Σε αυξημένη ετοιμότητα η ΕΚΤ λόγω Τουρκίας
Σε κατάσταση «επαυξημένης επαγρύπνησης» έχουν τεθεί οι μηχανισμοί της ΕΚΤ και των επιτελείων των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών, καθώς διαπιστώνεται ότι η τουρκική κρίση μπαίνει σε νέα φάση όξυνσης, με απρόβλεπτες διαστάσεις.
Η υποβάθμιση του αξιόχρεου της Τουρκίας από τους Οίκους S&P- Moody’s το βράδυ της Παρασκευής, οι αιχμές για την ανεξαρτησία των θεσμών και ειδικά της Κεντρικής Τράπεζας της γείτονος, η προειδοποίηση για νέα υποβάθμιση πιο βαθιά στην κατηγορία «σκουπίδια», η κατρακύλα της λίρας στο «κλείσιμο» της εβδομάδας, η ρητορική του προέδρου Ερντογάν, δημιουργούν τις συνθήκες για ένα «κραχ» με το άνοιγμα των αγορών τη Δευτέρα και πέρα από τις επιπτώσεις στην ίδια την Τουρκία, έχουν αρχίσει οι υπολογισμοί για τον κίνδυνο διάχυσης της κρίσης.
«Η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη», ανέφεραν ευρωπαϊκές τραπεζικές πηγές αλλά πριν από την κλιμάκωση της έντασης και ουδείς είναι σε θέση να διαβεβαιώσει ότι η Τουρκία συνεχίζει να μην αποτελεί «συστημικό κίνδυνο» για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, όπως υποστήριζαν στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας αρμόδιες πηγές. Οι αριθμοί δείχνουν, άλλωστε, ότι στα επιτελεία των ευρωπαϊκών τραπεζών έχουν κάθε λόγο να είναι σε κατάσταση επιφυλακής.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Διεθνούς Τράπεζας Διακανονισμών, δηλαδή της Υπερκεντρικής Τράπεζας, η έκθεση των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία μόνο αμελητέα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί:
Γαλλικές: 38,4 δις $
Γερμανικές: 17,1 δις $
Ιταλικές: 16,9 δις $
Ισπανικές: 82,3 δις $
Όπως σημειώνει η S&P στο αιτιολογικό της υποβάθμισης, η συνεχιζόμενη υποβάθμιση της τουρκικής λίρας, θα δυσχεράνει κατ’ αρχάς τις επιχειρήσεις να εξυπηρετήσουν τα εταιρικά δάνεια σε συνάλλαγμα, τα οποία αντιστοιχούν στο 25% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ θα αυξάνεται και το βάρος αναχρηματοδότησης των δανείων σε εθνικό νόμισμα, με το επιτόκιο να υπερβαίνει το 20%. Συν τοις άλλοις, η συνεχής εξασθένιση της λίρας θέτει σε κίνδυνο τα κεφαλαιακά επίπεδα και την ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών.
Υπάρχει λόγος ανησυχίας για τις ελληνικές τράπεζες; Με έκθεση μόλις 130 εκατ. ευρώ η πρώτη απάντηση θα ήταν «όχι». Ωστόσο, οι κίνδυνοι από τη διάχυση της κρίσης είναι ορατοί, καθώς ενδεχόμενες βίαιες αναταράξεις στη διατραπεζική αγορά, απ’ όπου οι ελληνικές τράπεζες προσδοκούν να αντλούν εφεξής ρευστότητα, λόγω της απώλειας του waiver, θα προκαλέσουν πρόβλημα.
